Плутарх, амазонкалар Каспий яры буйындағы Кавказ һыртында Кура тамағынан Самур йылғаһына тиклем, ә ҡайһы бер дәүерҙәрҙә Дербентҡа тиклем, йәғни боронғо ҡәбиләләр йәшәгән ерҙә йәшәгән, тип хәбәр иткән: Маскуттар (Аракс менән Кура ҡушылған урындан алып һуңғыһы үҙәне буйлап Каспий диңгеҙе ярҙарына тиклем, уның ярҙары буйлап төньяҡҡа, Чола / хәҙер Дербент/ ҡалаһына тиклем йәшәп киткән). Шулай уҡ ул, улар албандарҙың, гелдарҙың һәм легтарҙың туранан-тура күршеһе түгел, тип асыҡлыҡ индерә[7]. Төньяҡ Кавказдан тыш, VIII быуаттан амазонкалар менән Урта Европаны бәйләгәндәр, был турала Павел Дьякон, Козьма Пражский («Чех хроникаһы»), «Далимила хроникаһы» һ.б. хәбәр иткән. Чех амазонкалары тураһында, Козьма Пражскийҙан тыш Ян Длугош («Польша тарихы») һәм аббат Гюйондың «Боронғо һәм хәҙерге заман амазонкалары тарихы» хәбәр итә[8][9][10].
Профессор И. Е. Суриков «алыҫлашып барған амазонкалар» тураһында тезис тәҡдим итә — улар Ойкумендың киңәйеүенә ҡарап, Эллин донъяһы үҙәгенән алыҫыраҡҡа китеүе ихтимал[11]. Тарих фәндәре докторы М. В. Скржинская антиклыҡта эволюцияланған амазонка образын билдәләй — ҡыҫҡа грек хитонынан алып скиф ҡоралы менән сигелгән костюмға тиклем[12]
Амазонкалар боронғо «Повести временных лет» йыйынтығында телгә алына, был турала йылъяҙмасы Нестор Георгий Амартолдан мәғлүмәт ала[14]:
«…Амазоняни же мужа не имуть, акы скотъ бесловесный, но единою лѣтом к вешнимъ днемъ озѣмьствени будуть и съчитаются съ окрѣстныхъ <…> мужи, яко нѣкоторое имъ торжество и велико празднество время тѣ мнять. От нихъ заченшим въ чревѣ, и пакы разбѣгнутся отсюду вси. Въ время же хотящимъ родити, аще родится отроча — погубять и́, аще ли дѣвическъ полъ, то въздоять и прилѣжьно и въспитают»[15].
В романе ужасов американского писателя Роберта Маккаммона «Грех бессмертия» кровожадные духи амазонок вселяются в жительниц провинциального городка «Вифаниин грех».
↑Chantraine P. Dictionnaire étymologique de la langue grecque. Histoire des mots. Paris, 1968. P. 69
↑Мурзин В. Ю. «Стрела и меч знакомы девам стали…» // Мелитопольский краеведческий журнал, 2017, № 9, с. 34-39
↑Миф об амазонках и его развитие в античной традиции. www.lib.ua-ru.net. Дата обращения: 13 августа 2017. Архивировано 15 февраля 2017 года.
↑Амазонки: реальные и мифические | Легенды, Наука, Прошлое. Мир фантастики и фэнтези (6 марта 2021). Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Где жили амазонки? (Фатхула Джамалов) / Проза.ру. proza.ru. Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Тревер К. В. Очерки по истории и культуре Кавказской Албании: IV в. до н. э. — VII в. н. э. — М.-Л.: Академия наук СССР, 1959. — С. 103.
↑Histoire des amazones anciennes et modernes, enrichie de médailles by Guyon, M. l’abbé (Claude-Marie); Pre-1801 Imprint Collection (Library of Congress) DLC
↑Косвен М. О. Амазонки (История легенды). Советская этнография. 1947. № 3. С. 33—59
↑Косвен М. О. Амазонки (История легенды). Советская этнография. 1947. № 3. С. 3—32
↑Петрухин В. Я., Раевский Д. С. Очерки истории народов России в древности и раннем средневековье. — М.: Знак, 2004. — С. 281.
↑Повесть временных лет 2016 йыл 6 сентябрь архивланған. // Библиотека литературы Древней Руси. — СПб.: Наука, 1997. — Т. 1. — С. 72.
↑Гиндин Л. А. Население Гомеровской Трои. Историко-филологические исследования по этнологии древней Анатолии Архивная копия от 14 июль 2017 на Wayback Machine. М.: Наука, издательская фирма «Восточная литература», 1993. 211 с. ISBN 5-02-017512-9. С. 74.
↑Амазонки: реальные и мифические | Легенды, Наука, Прошлое. Мир фантастики и фэнтези (6 марта 2021). Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Амазонки: реальные и мифические | Легенды, Наука, Прошлое. Мир фантастики и фэнтези (6 марта 2021). Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Амазонки: реальные и мифические | Легенды, Наука, Прошлое. Мир фантастики и фэнтези (6 марта 2021). Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Амазонки: реальные и мифические | Легенды, Наука, Прошлое. Мир фантастики и фэнтези (6 марта 2021). Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Миф об амазонках и его развитие в античной традиции. www.lib.ua-ru.net. Дата обращения: 13 августа 2017. Архивировано 15 февраля 2017 года.
↑Миф об амазонках и его развитие в античной традиции. www.lib.ua-ru.net. Дата обращения: 13 августа 2017. Архивировано 15 февраля 2017 года.
↑Миф об амазонках и его развитие в античной традиции. www.lib.ua-ru.net. Дата обращения: 13 августа 2017. Архивировано 15 февраля 2017 года.
↑Huntingford G. W. B. Who Were the Scythians? : [англ.] // Anthropos. — 1935. — September. — P. 785—795.
↑Где жили амазонки? (Фатхула Джамалов) / Проза.ру. proza.ru. Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Vasiliĭ Stepanovich Peredol’skiĭ. Новгородскія древности: записка для мѣстных изысканій. — Gubernskai︠a︡ tip., 1898. — 802 с.
↑Journal of ancient history (англ.). — Nauka, 1967. — 1056 p.
↑К. В. Тревер. Очерки по истории и культуре Кавказской Албании. — Изд-во Академии наук СССР, 1959. — 446 с.
↑Али Сумбатович Сумбатзаде. Азербайджанцы, этногенез и формирование народа. — Ėlm, 1990. — 312 с. — ISBN 978-5-8066-0177-4.
↑Kh Kh Ramazanov. Ocherki istorii I︠U︡zhnogo Dagestana: materialy k istorii narodov Dagestana s derevneĭshikh vremen do nachala XX veka. — Dagestanskiĭ filial Akademii nauk SSSR, 1964. — 286 с.
↑В. Иванов. Религия Диониса. Её происхождение и влияние. РВБ. Дата обращения: 10 октября 2010. Архивировано 17 июля 2012 года.
↑Мавро Орбини. Книга историография початия имени, славы и расширения народа славянского (20 июля 1722).
↑Где жили амазонки? (Фатхула Джамалов) / Проза.ру. proza.ru. Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
↑Где жили амазонки? (Фатхула Джамалов) / Проза.ру. proza.ru. Дата обращения: 14 сентября 2021. Архивировано 14 сентября 2021 года.
Баклыков Л. И., Чащин В. С., Валиев В. А. Синдия: Синдская Гавань — столица государства синдов: Очерки из истории древнейшего города Анапы. — Краснодар: Советская Кубань, 2010. — 122 с. ISBN 978-5-7221-0883-8
Богаченко Т. В., Максименко В. Е. Амазонки. Античная традиция о воинственных женщинах. Хрестоматия. — Ростов-на-Дону: Издательство ЮФУ, 2011. — 246 с. ISBN 978-5-9275-0910-2
Вейденбаум Е. Г.Кавказские амазонки. — Серия «Народы Кавказа» — Нальчик; Издательский дом М. и В. Котляровы, 2011.
Дюпарк Э. Воительницы. О самых прекрасных и самых бесстрашных; / пер. с фр., предисл. и коммент. Сергея Нечаева. — Москва: Эксмо, 2007. — 318 с. ISBN 978-5-699-20780-0
Косвен М. О. Амазонки. История легенды. — Журнал «Советская этнография», 1947, № 2, 3.
Ротери Г. К., Беннет Ф. М. Золотой век амазонок. — Серия «Великие тайны истории» — М; Вече: Литературная газета, 2012. — 286 с. ISBN 978-5-9533-6387-7
Таркова Р. А. Амазонки. По следам легенды. Историко-культурологическое исследование. — Астрахань; Центр полиграфии по распространению науч.-техн., экономич. и экологич. документации, 1999. — 84 с., ISBN 5-89388-025-0
Фатыхов C. Г. Мировая история женщины. — 2-е изд., испр. и доп. — Екатеринбург: Банк культурной информации, 2008. — 943 с. ISBN 978-5-7851-0653-6
Фатыхов C. Г. Новая археология матриархата. Cоциокультурный анализ реликтов. — Федер. гос. образоват. учреждение высш. проф. образования «Челяб. Гос. акад. культуры и искусств». — Челябинск: ЧГАКИ, 2009. — 249 с. ISBN 978-5-7114-0341-8
Фатыхов C. Г. Тюркско-скифские амазонки. Кто они? — Россия-Узбекистан. Международные образовательные и социально-культурные технологии. Векторы развития. Сборник материалов международной научной конференции. — Челябинск: ЧГИК, 2019. — 243 с. ISBN 978-5-94839-711-5