Аникушин Михаил Константинович

Аникушин Михаил Константинович
Зат	ир-ат[1]
Гражданлыҡ	СССР  Рәсәй
Тыуған көнө	19 сентябрь (2 октябрь) 1917
Тыуған урыны	Мәскәү, Рәсәй республикаһы[2]
Вафат булған көнө	18 май 1997({{padleft:1997|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:18|2|0}})[3] (79 йәш)
Вафат булған урыны	Санкт-Петербург, Рәсәй
Ерләнгән урыны	Литераторские мостки Волковского кладбища^[d]
Һөнәр төрө	рәссам, скульптор
Эш урыны	И. Е. Репин исемендәге Санкт-Петербург һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура институты
Уҡыу йорто	И. Е. Репин исемендәге Санкт-Петербург һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура институты Санкт-Петербургский художественный лицей^[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Ҡатнашыусы	КПСС-тың XXII съезы^[d]
Ойошма ағзаһы	СССР Рәссамдар союзы^[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Хеҙмәттәре тупланмаһы	Государственный музей городской скульптуры^[d]
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы	эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған^[d]
Аникушин Михаил Константинович Викимилектә

Аникушин Михаил Константинович (19 сентябрь (2 октябрь) 1917 йыл, Мәскәү — 18 март 1997 йыл, Санкт-Петербург) — СССР һәм Рәсәй скульптор-монументалисы, педагог, йәмәғәт эшмәкәре. СССР-ҙың халыҡ рәссамы (1963). Социалистик Хеҙмәт Геройы (1977). Ленин премияһы (1958) һәм РСФСР-ҙың И. Е. Репин исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1986).

Биографияһы

Михаил Константинович Аникушин 1917 йылдың 19 сентябрендә (2 октябрь) Мәскәүҙә эшсе ғаиләһендә тыуған.

1931 йылда Г. А. Козлов етәкселегендә Мәскәү рәсем һәм әүәләү студияһында шөғөлләнә башлай.

1935—1936дарҙа Репин исемендәге Ленинград һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура институтында В. С. Богатыревта әҙерлек класында уҡый, ә 1936—1937 йылдарҙа — Ленинград урта художество мәктәбендә Г. А. Шульцта, 1937—1941 һәм 1945—1947 йыл дарҙа И. Е. Репин исемендәге Ленинград скульптура, архитектура һәм рәсем сәнғәте институтында В А. Синайскийҙа һәм А. Т. Матвеевта уҡый.

1948—1951 йылдарҙа вафатына тиклем һәм 1958 йылда И. Е. Репин исемендәге Ленинград скульптура, архитектура һәм рәсем сәнғәте институтында уҡыта, шәхси ижад оҫтаханаһына етәкселек итә^[4]. Профессор (1960).

Һуғыш башланыу менән ополчениеға китә. 1941 йылдың ноябренән Эшсе-Крәҫтиән Ҡыҙыл Армияһы сафтарында һуғыша.

Скульпторҙың иң билдәле эштәренең береһе — А. С. Пушкин һәйкәле, 1957 йылдан Ленинградта ҡуйыла, Ленин премияһына лайыҡ була (1958).

Традицион классик мәктәбе вәкиле, станок һәм монументаль скульптурала эшләй, үҙ заманы өсөн әһәмиәтле булған бер нисә билдәле һүрәттәрҙең: А. С. Пушкиндың, А А. П. Чеховтың, Г. С. Уланова, Н. К. Черкасов, В М. Бехтерева, В И. Лениндың, блокадалы Ленинградтың героик һаҡсыларына Мемориаль комплекстың скульптура төркөмөнөң авторы

СССР Художество академияһының тулы хоҡуҡлы ағзаһы, (1962; СССР Художество академияһының ағза-корреспонденты (1958)), Рәсәй художество академияһы Президиумы ағзаһы (1995—1997). СССР Рәссамдар союзының Ленинград бүлексәһе идараһы рәйесе (1962—1972, 1986—1990). Санкт-Петербургтың почетлы гражданы (1997).

1944 йылдан ВКП(б) ағзаһы, КПСС Үҙәк Комитеты ҡарамағындағы Үҙәк ревизия комиссияһының ағзаһы (1966—1976).

1997 йылдың 18 майында Санкт-Петербургта вафат була. «Литераторские мостки» некрополенең Волков зыяратында ерләнә

Ғаиләһе

• Ҡатыны — Мария Тимофеевна Литовченко (1917—2003), скульптор. Рәсәй Художество академияһының мөхбир ағзаһы. Рәсәй Федерацияһының халыҡ рәссамы.
  • Ҡыҙы — Аникушина Вера Михайловна (1949—2013)^[5]
  • Ҡыҙы — Нина Михайловна Аникушина^[6][7]
    • Ейәне — Адриан

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре

• Социалистик Хеҙмәт Геройы (1977)
• РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1957)
• СССР-ҙың халыҡ рәссамы (1963)
• Ленин премияһы (1958) — Ленинградта Сәнғәттәр майҙанындағы С. Пушкин һәйкәле өсөн
• И. Е. Репин исемендәге РСФСР дәүләт премияһы (1986) — «Туҡыусы В. Н. Голубева», «Эшсе В. С. Чичеров», «Балерина Г. С. Уланова», «Композитор Г. В. Свиридов» «Беҙҙең замандаш» скульптура портреттары серияһы өсөн
• Ике Ленин ордены (1967, 1977)
• Октябрь Революцияһы ордены
• Икенсе дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1985)
• Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1987)
• Халыҡтар Дуҫлығы ордены (1992) — һынлы сәнғәте өлкәһендәге күренекле хеҙмәттәре өсөн^[8].
• «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында маҡтаулы хеҙмәте өсөн» миҙалы
• «Ленинградтың 250 йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы
• М. Б. Греков исемендәге алтын миҙал (1975)
• СПбГУП почётлы докторы (1994)
• Санкт-Петербургтың почётлы гражданы (1997)

Төп эштәре

• «Воин-победитель» (диплом эше, 1947)
• А. С. Пушкин һәйкәле (Ленинградта «Пушкинская» метро станцияһында ултырған кәүҙә, 1955)
• А. С. Пушкин һәйкәле, Ленинградта Сәнғәттәр майҙанында (бронза, гранит, 1949—1957; арх. Петров В. А.; 1957 йылда асыла)
• Ташкентта А. С. Пушкин һәйкәле (1974)
• В. М. Бехтерев портреты (1960)
• Е. П. Корчагина-Александровская һәйкәле (1958); Волков зыяратында
• Артист Ю. М. Юрьев портреты, бронза, гранит, 1961; Александро-Невской лавра некрополе
• Космонавт Г. С. Титов портреты (1961)
• Ленинградта Мәскәү майҙанында В. И. Ленин һәйкәле (1970, арх. В. А. Каменский)
• Финляндияла Туркуҙа В. И. Ленин һәйкәле (1977) [1]
• Генераль авиаконструктор А. С. Яковлев портреты (1975)
• «Героическим защитникам Ленинграда» мемориалы (1975 йылда асыла, архитекторҙар В. А. Каменский и С.БСперанский)
• Композитор Г. В. Свиридов портреты (1980)
• Артист Н. К. Черкасов портреты (1975, Александро-Невская лавраһы некрополе)
• Мәскәүҙә Новодевичье зыяратында Р. М. Глиэр ҡәберендә һәйкәл
• Конструктор НД.Кузнецов бюсы, 1986 йылдың 19 авгусында Һамарҙа Кузнецов скверында ҡуйылған
• А. С. Пушкин һәйкәле («Черная речка» метро станцияһы (Санкт-Петербург, 1982)
• Нагасакиҙа Тыныслыҡ паркында «Мир» композицияһы
• Г. С. Уланова һәйкәле (Санкт-Петербург, 1984 й.).
• Находкала В. И. Ленин һәйкәле (1984 йыл).
• Мәскәүҙә Вера Мухина һәйкәле (1989 йыл).
• Калининградта А. С. Пушкин (1993 йыл) һәм М. И. Кутузов һәйкәлдәре (1995 йыл)
• Мәскәүҙә Камергер тыҡрығында А. П. Чехов һәйкәле (1997).
• Чехов ҡалаһында А. П. Чехову һәйкәле 2013 йыл 25 август архивланған.. Был скульпторҙың А. П. Чеховҡа арналған беренсе эше.
• Санкт-Петербургта Рәсәй флотын төҙөүселәргә һәм диңгеҙселәргә һәйкәл (1996 йылда асыла)

Хәтер

Рәсәйҙең почта конверты

• 2007 йылдың 2 октябрендә скульптор йәшәгән йортта, (Ҡомло яр, 16 йорт), мемориаль таҡта ҡуйылған^[9].
• Каменноостровский проспектында Аникушин скверы скульптор исемен йөрөтә — был скверҙа уның «Дуҫлыҡ» («Бейеүсе ҡыҙҙар») скульптура композицияһы ҡуйылған — һәм Аникушин аллеяһы, был скверҙан ул эшләгән Вяземский тыҡрығына бара^[10][11][12].
• Шулай уҡ скульпторҙың исемен Кронштадт ҡалаһының сәнғәт мәктәбе йөрөтә
• Скульптор исеме менән бәләкәй планета № 3358 аталған^[13].
• 2013 йылдың 12 сентябрендә Вяземский тыҡрығында уның оҫтаханаһы бинаһы алдында һәйкәл ҡуйылған.
• 2017 йылда Михаил Константинович Аникушиндың 100 йыл тулыу уңайынан почта конверты һәм художестволы маркалы махсус штемпель сығарыла

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Аникушинская аллея

Иҫкәрмәләр

1. Record #40834809, Record #632152636076620051675 // VIAF (билдәһеҙ) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
2. Аникушин Михаил Константинович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
3. Michail Anikušin // https://european-art.net/person/redirect?i=15&p=person%2F122116
4. Выставка произведений членов Академии художеств СССР. К 25-летию преобразования Всероссийской Академии художеств в Академию художеств СССР. Живопись. Скульптура,Графика : Каталог / Сост. Н. И. Горянина, В. А. Елкова, В. Ф. Каманина и др. — М. : Искусство, 1973. — С. 21
5. Потомки скульптора Аникушина обвиняют друг друга в краже работ.(20070220T1710+0300Z).Дата обращения 25 ноября 2019.
6. topspb.tv.Дочь Аникушина стреляла с Петропавловки в честь отца.https://topspb.tv.+Дата обращения 25 ноября 2019.
7. Потомки скульптора Аникушина обвиняют друг друга в краже работ. www.fontanka.ru(20070220T1710+0300Z).Дата обращения 25 ноября 2019.
8. Указ Президента Российской Федерации от 28 сентября 1992 года № 1140 «О награждении орденом Дружбы народов Аникушина М. К.»
9. К 90-летию Михаила Аникушина(недоступная ссылка)
10. В Петербурге состоялось торжественное открытие Аникушинского сквера на Аптекарском острове // Фонтанка.ру, 17/11/2000
11. Леонова Н. Г. Дом в Вяземском переулке: Мастерская скульптора М. К. Аникушина — СПб., 1999.
12. Ерофеев А. Подаривший нам Пушкина // Парламентская газета, # 127(2195), 03.10.2007
13. Dictionary of minor planet names — Lutz D. Schmadel, International Astronomical Union — Google Книги

Әҙәбиәт

• Прибульская Г. И. Аникушин / Фотографии В. В. Стрекалова. — Л.; М.: Искусство, 1961. — 48, [24] с. — 20 000 экз.
• Ссср художество академияһы ағзаһы әҫәрҙәре күргәҙмәһе. Килеүенә 25-йыллығына бөтә рәсәй ссср художество академияһының сәнғәт академияһын үҙгәртеп ҡороу. Һынлы сәнғәттә. Скульптура,Графика : Каталог / Сост. Н. И. Горянин, в. а. Елков, Каманин һ. б. һәм в. ф. — М. : Сәнғәт, 1973. — 375 б. : ил.
• Замошкин А. И. К. М. Аникушин. Л., 1979.
• Алянский Ю. Л. В мастерской на Петроградской стороне (М. К. Аникушин). — М.: Советский художник, 1985. — 144 с. — (Рассказы о художниках). — 35 000 экз.
• «Скульптураһы совет». Күргәҙмә яңы инеп. Рус дәүләт музейы. — Л., 1989. — 18 б.
• Кривдин о. а. Аникушин Михаил Константинович // хәтер биттәрен. Белешмә-биографик йыйынтығы. 1941—1945. Рәссам Санкт-Петербург (Ленинград) рәссамдар Союзы — бөйөк ватан һуғышы ветераны. — Кт.1. — СПб: Петрополис, 2014. — С. 40-44.

Һылтанмалар

• Аникушин Михаил Константинович  (билдәһеҙ). «Герои страны» сайты.
• Аникушин Михаил Константинович. Биография и творчество художника
• Аникушин Михаил Константинович на сайте Законодательного собрания Санкт-Петербурга 2017 йыл 22 сентябрь архивланған.