Баффин диңгеҙе

Баффин диңгеҙе
Майҙаны	689 000 км²
Күләме	593 000 км³
Иң ҙур тәрәнлек	2136 м
Уртаса тәрәнлек	861 м
Баффин диңгеҙе Нунавут (Канада) һәм Гренландия (Дания).     Нунавут     Квебек     Ньюфаундленд һәм Лабрадор     Төньяҡ-Көнбайыш территориялар     Канада ҡарамағында булмаған территориялар (Гренландия, Исландия)
Баффин диңгеҙе Викимилектә

Баффин диңгеҙе, ҡайһы саҡта Баффин ҡултығы, Билот ҡултығы^[1] (ингл. Baffin Bay, франц. Baie de Baffin) — Төньяҡ Боҙло океан диңгеҙе. Гренландияның көнбайыш ярҙарын йыуа һәм Атлантик океандың Лабрадор диңгеҙе менән сиктәш. Диңгеҙ көньяҡтан төньяҡҡа 1130 км-ға һуҙылған. Йылдың күп өлөшөндә айсбергтар күп булғанлыҡтан навигация мөмкин түгел.

Тарих

1585 йылда инглиз тикшеренеүсеһе Джон Дэвис европалылар араһында тәүгеләрҙән булып Баффин диңгеҙе һыуҙарына үтеп инә. Уильям Баффин Арктикаға биш экспедицияла ҡатнаша һәм 1616 йылда Баффин диңгеҙен тасуирлай^[2]. Был экспедициялары барышында тикшеренеүсе Гудзон ҡултығы аша Американы төньяҡтан уратыуы мөмкин түгелеген иҫбат итә^[3].

География

Баффин диңгеҙендәге айсберг

Баффин диңгеҙе — көнбайышта Баффин Ере, көнсығышта Гренландия һәм төньяҡта Элсмир утрауҙары менән сикләнгән Төньяҡ Боҙло океандың бер өлөшө.

Атлантик океан менән Девис боғаҙы аша һәм Төньяҡ Боҙло океан менән Нэрс боғаҙы аша тоташа.

Шулай уҡ Баффин диңгеҙе Лабрадор диңгеҙенең дауамы булып тора^[4].

Тәбиғәт

Баффин диңгеҙендә ваҡ балыҡ һәм ҡыҫала һымаҡтар менән туҡланыусы яҡынса 21 000 кит-белухалар тереклек итә^[5]

Иҫкәрмәләр

1. Билотский залив // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
2. Баффинов залив // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
3. Discovery and Exploration of Canada 2007 йыл 10 март архивланған.  (инг.)
4. Baffin Bay PDF  (инг.)
5. Fisheries and Oceans Canada  (инг.)

Һылтанмалар

• Баффинов залив // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)