Борий

107 Сиборгий ← Борий → Хассий
Re
↑
Bh
↓
(Uhu)
Элементтарҙың периодик системаһыВодородГелийЛитийБериллийБорУглеродАзотКислородФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКөкөртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитанВанадийХромМарганецТимерКобальтНикельБаҡырЦинкГаллийГерманийМышьякСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКөмөшКадмийИндийОловоСурьмаТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕвропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТанталВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынТере көмөшТаллийСвинецВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннесинОганесон
Элементтарҙың периодик системаһы
107Bh
Ябай матдәнең тышҡы күренеше
Көмөш-аҡ төҫтәге һоро металл
Атом үҙенсәлектәре
Исеме, символы, номеры

Борий / Bohrium (Bh), 107

Атом массаһы
(моляр массаһы)

[267] а. м. б. (г/моль)

Электрон конфигурация

[Rn]5f146d57s2

Атом радиусы

фаразлана 128 пм

Химик үҙенсәлектәре
Ионлашыу энергияһы
(первый электрон)

фаразлана 660 кДж/моль (эВ)

Ябай матдәнең термодинамик үҙенсәлектәре
Тығыҙлыҡ (н. ш.)

предположительно 37 г/см³

Иреү температураһы

Бүлмә температураһынан юғарырыҡ тип фаразлана

107
Борий
(267)
5f146d57s2

Борий (лат. Bohrium, билдәләнгән символы . Bh, элек Уннилсептий, Unnilseptium, Uns, йәки эка-рений) — тотороҡһоҙ радиоактив элемент, атом номеры 107. Масса һаны 261 - 272 тиклем булған изотоптары билдәле. Иң тотороҡло изотобы — борий-267, ярым тарҡалыш осоро 17 с[1].

Символы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Борий элементының символы - Bh (Борий тип уҡыла).

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

107-се элементты синтезлау тураһында беренсе тапҡыр 1976 йылда Дубна Берләштерелгән ядро тикшеренеүҙәре институтында эшләгән Юрий Оганесян төркөмө хәбәр итә [2].

1981 йылда Ауыр иондар институтында (нем. Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI) эшләгән немец ғалимдары төркөмө Дармштадт ҡалаһында, ҡулланыу методикаһын камиллаштырып, шул уҡ реакция продукттарын 209Bi+54Ц тикшерә, һәм уның нуклид параметрҙарын билдәләй.

Артабанғы тикшереүҙәр күрһәтеүенсә 261107 изотобы оҙайлыраҡ ваҡыт торорға һәләтле, хәҙерге баһаһы буйынса 12 мс тәшкил итә, был 1976 йыл һөҙөмтәләренә ҡарағанда юғарыраҡ булып сыға.

Исеме

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1992 йылдың сентябрендә Дармштадт һәм Дубна ғалимдары араһында 107-се элементты Дания физигы Нильс Бор[3] хөрмәтенә "нильсборий" тип атарға килешелгән, ә тәүге осорҙа совет ғалимдары был исемде 105-се элемент өсөн планлаштырған булған (хәҙерге дубний )[4]. 1993 йылда IUPAC 107-се элементты идентификациялауҙа немец төркөмөнөң өҫтөнлөгөн таный, ә 1994 йылда үҙ рекомендацияһында "борий" исемен тәҡдим итә, сөнки химик элементтарҙың исемдәре бер ҡасан да ғалимдың исеменән һәм фамилияһынан тормаған[5]. Был тәҡдим 1997 йылда дания химиктары менән консультациянан һуң, тулыһынса килешелеп, раҫлана[6].

Билдәле изотоптар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Изотоп Масса Период полураспада[7] Тип распада
260Bh 260 300 мс α-распад в 256Db
261Bh 261 12 (+5/−3 мс) α-распад в 257Db
262Bh 262 290 мс α-распад в 258Db
263Bh 263 200 мс α-распад в 259Db
264Bh 264 0,44 (+0,60/−0,16) с α-распад в 260Db
265Bh 265 0,9 (+0,7/−0,3) с α-распад в 261Db
266Bh 266 1,7 (+8,2/−0,8) с α-распад в 262Db
267Bh 267 17 (+14/−6) с α-распад в 263Db
268Bh 268 25 с α-распад в 264Db
269Bh 269 25 с α-распад в 265Db
270Bh 270 30 с α-распад в 266Db
271Bh 271 40 с α-распад в 267Db
272Bh 272 10 (+12/−4) с α-распад в 268Db
273Bh 273 90 мин α-распад в 269Db
274Bh 274 90 мин α-распад в 270Db
275Bh 275 40 мин билдәһеҙ

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ P. A. Wilk et al. Evidence for New Isotopes of Element 107: 266Bh and 267Bh // Physical Review Letters. — 2000. — Т. 85. — № 13. — С. 2697—2700.
  2. ↑ Yu. Ts. Oganessian et al. On spontaneous fission of neutron-deficient isotopes of elements 103, 105 and 107 // Nuclear Physics A. — 1976. — Т. 273. — № 2. — С. 505—522.
  3. ↑ Responses on the Report 'Discovery of the transfermium elements' // Pure and Applied Chemistry. — 1993. — Т. 65. — № 8. — С. 1815—1824.
  4. ↑ R. C. Barber et al. Discovery of the transfermium elements // Pure and Applied Chemistry. — 1993. — Т. 65. — № 8. — С. 1757—1814.
  5. ↑ Commission on Nomenclature of Inorganic Chemistry Names and symbols of transfermium elements (IUPAC Recommendations 1994) // Pure and Applied Chemistry. — 1994. — Т. 66. — № 12. — С. 2419—2421.
  6. ↑ Commission on Nomenclature of Inorganic Chemistry Names and symbols of transfermium elements (IUPAC Recommendations 1997) // Pure and Applied Chemistry. — 1997. — Т. 69. — № 12. — С. 2471—2473.
  7. ↑ Nudat 2.3

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]