Кола (эсемлек)

Кола
Нигеҙләү датаһы 1886
Ил  Америка Ҡушма Штаттары
Төҫ ҡара-көрән[d]
 Кола Викимилектә
Боҙ кубтары менән бер стакан кола
Популяр кола маркалары, һулдан уңға: Pepsi, TAUfrisch Cola, Pepsi MAX, River Cola, Coca-Cola, afri Cola, Coca-Cola Light, Coca-Cola koffeinfrei.

Кола — газлы алкоголһеҙ эсемлек төрө, уға тәбиғи йәки яһалма тәм-том — ваниль, корица (дәрсен), цитрус майҙары һәм башҡа тәм-томдар өҫтәлә. 1886 йылда фармацевт Джон Пембертон Coca-Cola тауар билдәһен уйлап тапҡандан һуң, Кола бөтә донъяла популярлыҡ яулай. Кола тибындағы эсемлектәрҙең күбеһендә кофеин бар, ул башта кола сәтләүегенән алынған, башҡа сығанаҡтар ҡулланылһа ла, эсемлектең атамаһы ошо һүҙҙән барлыҡҡа килгән. Пембертондың үҙенсәлекле «кола» эсемлегенә кока япраҡтарынан кокаин да ҡушылған булған[1][2]. Уның алкоголһеҙ рецебы провизор Анджело Марианиҙың 1863 йылда эшләнгән кока шарабынан илһам ала[2].

Кола кеүек хәҙерге заман эсемлектәренең күбеһе шәкәр төҫө ҡушылыу сәбәпле ҡара төҫтә була һәм шәкәр йәки юғары фруктозалы кукуруз сиропы менән тәмләтелә. Хәҙерге ваҡытта күп төрлө маркалар аҫтында етештерелә. Улар араһында иң популяры — Coca-Cola һәм Pepsi. Ике компания 1890-се йылдарҙан ярыша, әммә 1980-се йылдарҙан уларҙың көндәштәре көсәйә.

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Атлантанан (Джорджия, АҠШ) химик доктор Джон Стит Пембертон 1886 йылда карамель төҫөндәге сироп әҙерләгән, уны ҡаланың иң ҙур дарыуханаһы «Джейкобс»ҡа алып барған. Сироптың тәүге порциялары бер стакан өсөн бишәр цент менән һатылған. Аҙаҡ дарыухана һатыусылары сиропты газлы һыу менән бутай башлаған - бының осраҡлы йәки аңлы рәүештә килеп сығыуы билдәһеҙ. Әммә шуныһы мәғлүм: Coca-Cola эсемлеге шулай барлыҡҡа килгән.

Coca-Cola менән бер рәттән, 1931 йылдан Германияла етештерелгән Afri-Cola һәм Pepsi-Cola (Pepsi-Cola, АҠШ) сорттары барлыҡҡа килә. Әйтәйек, Pepsi-Cola 1898 йылда Америка фармацевты Калеб Брэдхам тарафынан Нью-Бернданда уйлап табыла. «Брэд эсемлеге» тип атаған газлы һыу составына пепсин һәм кола сәтләүеге экстракты ингән. 1903 йылда Pepsi-Cola үҙенең ғәҙәти исемен һәм киң танылыуын ала. Pepsi-Cola һатыу менән бер рәттән, СССР-ҙа 1973 йылдан алып аутентик аналог — «Байкал» эсемлеге сығарыла[3].

Донъяның күпселек илдәрендә кола типик америка эсемлеге тип һанала. Был эсемлекте (бигерәк тә Coca-Cola) эсеү йыш ҡына көнбайыш йәшәү рәүешенә тоғролоҡтоң сағылышы булып тора. Һиндостанда 1970 йылдан 1993 йылға тиклем Coca-Cola һәм Pepsi-Cola тыйыла.

2002 йылда Mecca-Cola көнбайыш брендтарына альтернатива булараҡ баҙарға сыға. Францияла етештерелгән был Кола мосолман клиенттарға йүнәлтелгән. Етештереүсе табыштың бер өлөшөн фәләстиндәргә бирергә вәғәҙә итә.

Составы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башта Coca-Cola-ның төп компоненттары булып кофеинға бай кола сәтләүнгн һәм кокаинлы кока ҡыуағы тора. Һуңғыһы 1903 йылда, кокаин хәүефе билдәле булғас, рецепттан алына, һәм әлеге ваҡытта кок үҫемлектәренән «Кока-Кола» исеме генә ҡала. Coca-Cola рецебы корпоратив сауҙа сере булараҡ һаҡлана.

Ароматизаторҙар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Эсемлектең хәҙерге ароматик төп ингредиенттары булып цитрус майҙары (әфлисун, лайм һәм лимон цедраһынан), дәрсен, ваниль һәм әсе ароиатизаторҙар тора[4][5]. Йыш ҡына кола тибындағы эсемлектәр етештереүселәр һәр марка өсөн бөтөнләй икенсе төрлө тәм яһар өсөн ароматизаторҙар өҫтәй. Был тәмләткестәр ингредиенттарҙың киң ассортиментын үҙ эсенә алырға мөмкин, мәҫәлән, мускат сәтләүеге йәки кориандр, әммә күпселек кеше кола тәме менән билдәләгән төп ароматизаторҙар булып цитрус, ваниль һәм дәрсен ҡала. Ҡайһы саҡта етештереүселәр эсемлеккә яһалма тәм өҫтәй. Японияла урындағы етештереү алымдары һәм урындағы емеш-еләктәр, үләндәр, тәмләткестәр ҡулланып, уникаль кола етештереү индустрияһы сәскә ата[6].

Тәмләткестәр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тәмләткестәр (шәрбәтләү) сифатында төрлө өҫтәмәләр ҡулланылырға мөмкин, уларҙы һайлау йыш ҡына теге йәки был өлкәлә урынлашыуы менән бәйле. АҠШ-та һәм Канадала иң таралғаны — фруктоза миҡдары юғары булған кукуруз сиропы. Шәкәр Европала йышыраҡ осрай[7]. Бынан тыш, стевия экстракты йәки аспартам, ацесульфам кеүек яһалма тәмләткестәр ҡулланылыуы мөмкин. «Диетик» йәки «шәкәрһеҙ» тип билдәләнгән колала яһалма тәмләткестәр генә ҡулланыла ала.

Әселеге

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Кислоталылыҡты йыш ҡына фосфор кислотаһы менән тәьмин итәләр, ҡайһы берҙә улар лимон йәки башҡа айырым кислоталар менән оҙатыла.

Һаулыҡҡа йоғонтоһо

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Эсемлекте тәнҡитләү

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ғөмүмән, кола ҡулланыусы һаулығына зарарлы йоғонто яһауы, атап әйткәндә, һимереүҙе һәм башҡа метаболик тайпылыштарҙы тыуҙырыуы, ашҡаҙан-эсәк тракты ауырыуҙарын тыуҙырыуы йәки остеопороз тыуҙырыуы ихтималлығы тураһында белдерә[8][9][10][11]. Аныҡ дәғүәләр, ҡағиҙә булараҡ, түбәндәгесә:

  1. Эсемлекте йыш ҡына күпләп ҡулланғанлыҡтан һәм балалар һәм үҫмерҙәр араһында иң популяр эсемлектәрҙең береһе булғанлыҡтан, һимереүгә килтереүе мөмкин[8][9][10][11].
  2. Юғары әселек ашҡаҙан-эсәк ауырыуҙарына һәм тештәрҙең зарарланыуына килтерә[8][10][11].
  3. Нуль калориялы эсемлектең «диета» варианттарында ҡулланылған яһалма тәмләткестәр яман шешкә килтереүе, матдәләр алмашыныуын боҙоуы, ашҡаҙан аҫты биҙе тарафынан инсулин секрецияһын боҙоуы, контролһеҙ аслыҡ тойғоһо тыуҙырыуы мөмкин[12][13].
  4. Кола составына ингән ортофосфор кислотаһы кальций йотоуҙы боҙа, уны организмдан ҡыҫырыҡлап сығара, остеопороз тыуҙыра һәм һөйәк туҡымаһының дөйөм минераллашыуын кәметә[8][10][11][14].
  5. Кола кеүек эсемлектәрҙә кофеин күп була, улар даими психологик бойондороҡлолоҡ тыуҙыра һәм йоҡоһоҙлоҡҡа һәм күп ауырыуҙарға сәбәпсе була[10].

Тәнҡиткә яуаптар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Эсемлектәр Аҙыҡ ҡиммәте, ккал/100г
Һөт 69
Кефир 3 % май миҡдары (ҡуйылыҡ) 53
Кока-Кола 42
Dr Pepper 42
Айыртылған һөт яҡынса 40
Кефир 1 % май миҡдары 38
Schweppes 38
Һыра 38
Кеүәҫ 28,8 башлап
Шәкәрле сәй 10 г/стакан 16
  1. Шәкәрле газлы эсемлектәр, ысынлап та, калориялы, ләкин уларҙың калориялылығы артыҡ ҙур түгел (ситтән килтерелгән таблицанан күренеүенсә, ул һөткә ҡарағанда аҙыраҡ). Фәнни яҡтан асыҡланыуынса, һимереү аҙыҡты һәм газлы эсемлектәрҙе саманан тыш күп ҡулланыуға килтерә, уларҙа тотонолған калориялар һаны тотонолған күләмдән күпкә күберәк була[15][16][17].
  2. Газлы эсемлектәр ҡулланыу ашҡаҙан-эсәк юлына зыян килтермәй.Күп һанлы тикшеренеүҙәр газлы эсемлектәр ҡулланыу, шул иҫәптән гастроэзофагеаль рефлюкс ауырыуы, ҡыҙыл үңәс яман шеше, эпителиаль күҙәнәктәрҙең зарарланыуы һәм ашҡаҙан-эсәк ауырыуҙарҙың үҙ-ара бәйләнешен раҫламаны. Колала кислотаны көйләүсе булараҡ тотолған ортофосфор кислотаһы ашҡаҙан һутында булған гидрохлор (тоҙ) кислотаһынан күпкә көсһөҙөрәк, шуға күрә организмдың зарарланыу сәбәбе була алмай[18][19][20][20][21][22].
  3. Яһалма тәмләткестәр менән «диеталы» газлы эсемлектәр яман шеш тыуҙырмай, һимереүгә килтермәй һәм ялған аслыҡ тойғоһона сәбәпсе түгел. Ҡулланыуға раҫланғанға тиклем яһалма тәмләткестәр углеродлы эсемлектәрҙә һәм аҙыҡ-түлектә ҡулланыр алдынан Аҙыҡ-түлек һәм дарыуҙар менән тәьмин итеү идаралығы (FDA)[23][24][25], Аҙыҡ-түлек хәүефһеҙлеге буйынса Европа идаралығы (EFSA)[26] тарафынан хәүефһеҙлек аудиты үтә.
  4. Ҡайһы бер тикшеренеүҙәр кола ҡулланыу менән һөйәк минераллашыу тығыҙлығының кәмеүе араһында мөмкин булған бәйләнеште күрһәтһә лә[27], башҡа тикшеренеүҙәр быны күрһәтмәй[28], шуға күрә әлеге ваҡытта был теория булып ҡала[29]. Был һөҙөмтә дөйөм рациондан һөттө һәм башҡа кальций сығанаҡтарын ҡыҫырыҡлап сығарыуға бәйлелер, моғайын.
  5. Кола кеүек эсемлектәрҙә кофеин аҙ миҡдарҙа — 150 мг/л артыҡ түгел (эсемлектең этикеткаһында ошо хаҡта мәғлүмәт бар). Был бер стакан эспрессо һәм ҡара сәйгә ҡарағанда аҙыраҡ[30][31]. Кофеин психик һәм физик бәйлелек тыуҙырырға мөмкин, әммә күп түгел[32][33]. Кофеин физик, социаль һәм иҡтисади сәләмәтлек өсөн хәүеф тыуҙырмай[32][33].

Үтә күренмәле кола

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
2016 йылда АҠШ-та етештерелгән 591 мл шешәлә гәлсәр төҫһөҙ Pepsi

1940-сы йылдарҙа «Кока-Кола» Советтар Союзы маршалы Георгий Жуков үтенесе буйынса Аҡ Кола сығара[34].

Үтә күренмәле колалар 1990-се йылдар башында ҡытыршылыҡ арҡаһында ҡабаттан сығарыла. Маркалар араһында Crystal Pepsi, Tab Clear һәм 7 Up Ice Cola була. Үтә күренмәле Pepsi 2010-сы йылдарҙа бер нисә тапҡыр сығарыла.

Данияла популяр асыҡ кола 1976 йылда Cooperative FDB компанияһы тарафынан сығарыла. Бигерәк тә буяу ҡушымтаһының балаларға зарарлы тәьҫире һәм күп милләтле брендтарҙы бойкотлауы арҡаһында «Хиппи-Кола» булараҡ билдәле була. Данияла «NOAH» тәбиғәтте һаҡлау ойошмаһы — Бойондороҡһоҙ Данияның «Ер дуҫтары» бүлексәһе үткәргән зарарлы өҫтәмәләр буйынса кампаниянан илһам ала. Унан һуң яһалма буяуҙарһыҙ төрлө газлы эсемлектәр килә[35]. Бөгөнгө көндә Данияла бик күп «органик» кола бар, әммә ностальгия арҡаһында үтә күренмәле кола әлегә тиклем билдәле бер кимәлдә популярлығын һаҡлап ҡала[36].

2018 йылдың июнендә Coca-Cola Японияла Coca-Cola Clear маркаһын индерә[37].

Иҫкәрмә

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ The 132nd Anniversary of the Day Soda Pop Was Invented - The Happy Daze Blog takes an amusing look at wacky holidays, weird holidays, and happy holidays found in every month, and tells how to celebrate them. (27 март 2019).
  2. ↑ 2,0 2,1 Coca Wine.
  3. ↑ Зыков Н. Квас, ситро и «пепси-кола» (рус.) // Наука и жизнь. — 1973. — № 8. — С. 30, 32.
  4. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. The Jakarta Post. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  5. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  6. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. 2021-06-23. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  7. ↑ Sugar Policies: An Opportunity for Change // Global Agricultural Trade and Developing Countries / M. Ataman Aksoy, John C. Beghin. — World Bank Publications, 2005. — С. 329. — ISBN 0-8213-5863-4.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Жажда знаний: исследователи выяснили, вредно ли пить Кока-Колу. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  9. ↑ 9,0 9,1 Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Сколько можно пить газировки без вреда для здоровья? Дата обращения: 7 февраль 2022.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Врачи объясняют, что происходит с вашим организмом после употребления кока-колы. 2021-03-04. Дата обращения: 7 февраль 2022. 2022 йыл 7 февраль архивланған.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Чем вредна "Кока-Кола"? Химический состав "Кока-Колы". Влияние "Кока-Колы" на организм. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  12. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Чем вредны заменители сахара и есть ли полезные альтернативы. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  13. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Сладкий яд: сахарозаменители – пособники диабета и рака. Дата обращения: 7 февраль 2022. 2022 йыл 7 февраль архивланған.
  14. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Действие фосфорной кислоты в организме человека - опасная скрытая добавка, которую мы, вероятно, употребляем. 2020-01-07 (рус.). Дата обращения: 7 февраль 2022. 2022 йыл 7 февраль архивланған.
  15. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  16. ↑ Marie Reid, Richard Hammersley, Maresa Duffy Effects of sucrose drinks on macronutrient intake, body weight, and mood state in overweight women over 4 weeks // Appetite. — 2010-08. — В. 1. — Т. 55. — С. 130–136. — ISSN 1095-8304. — DOI:10.1016/j.appet.2010.05.001 Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  17. ↑ Marie Reid, Richard Hammersley, Andrew J. Hill, Paula Skidmore Long-term dietary compensation for added sugar: effects of supplementary sucrose drinks over a 4-week period // The British Journal of Nutrition. — 2007-01. — В. 1. — Т. 97. — С. 193–203. — ISSN 0007-1145. — DOI:10.1017/S0007114507252705 Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  18. ↑ Amit Agrawal, Radu Tutuian, Amine Hila, Janice Freeman, Donald O. Castell Ingestion of acidic foods mimics gastroesophageal reflux during pH monitoring // Digestive Diseases and Sciences. — 2005-10. — В. 10. — Т. 50. — С. 1916–1920. — ISSN 0163-2116. — DOI:10.1007/s10620-005-2961-6 Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  19. ↑ Rosario Cuomo, Maria Flavia Savarese, Giovanni Sarnelli, Emanuele Nicolai, Adriana Aragri The role of a pre-load beverage on gastric volume and food intake: comparison between non-caloric carbonated and non-carbonated beverage // Nutrition Journal. — 2011-10-14. — Т. 10. — С. 114. — ISSN 1475-2891. — DOI:10.1186/1475-2891-10-114 Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  20. ↑ 20,0 20,1 Torukiri I. Ibiebele, Maria Celia Hughes, Peter O'Rourke, Penelope M. Webb, David C. Whiteman Cancers of the esophagus and carbonated beverage consumption: a population-based case-control study // Cancer causes & control: CCC. — 2008-08. — В. 6. — Т. 19. — С. 577–584. — ISSN 0957-5243. — DOI:10.1007/s10552-008-9119-8 Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  21. ↑ Jesper Lagergren, Pernilla Viklund, Catarina Jansson Carbonated soft drinks and risk of esophageal adenocarcinoma: a population-based case-control study // Journal of the National Cancer Institute. — 2006-08-16. — В. 16. — Т. 98. — С. 1158–1161. — ISSN 1460-2105. — DOI:10.1093/jnci/djj310 Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  22. ↑ R. E. Kleinman Protection of the gastrointestinal tract epithelium against damage from low pH beverages // Journal of Food Science. — 2008-09. — В. 7. — Т. 73. — С. R99–105. — ISSN 1750-3841. — DOI:10.1111/j.1750-3841.2008.00863.x Архивировано из первоисточника 5 март 2022.
  23. ↑ Center for Food Safety and Applied Nutrition Additional Information about High-Intensity Sweeteners Permitted for Use in Food in the United States (инг.) // FDA. — 2020-02-20. Архивировано из первоисточника 10 декабрь 2021.
  24. ↑ Office of the Commissioner How Sweet It Is: All About Sugar Substitutes (инг.) // FDA. — 2021-11-29.
  25. ↑ Center for Food Safety and Applied Nutrition High-Intensity Sweeteners (инг.) // FDA. — 2020-02-20.
  26. ↑ Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. Дата обращения: 24 апрель 2022.
  27. ↑ Katherine L. Tucker, Kyoko Morita, Ning Qiao, Marian T. Hannan, L. Adrienne Cupples Colas, but not other carbonated beverages, are associated with low bone mineral density in older women: The Framingham Osteoporosis Study // The American Journal of Clinical Nutrition. — 2006-10. — В. 4. — Т. 84. — С. 936–942. — ISSN 0002-9165. — DOI:10.1093/ajcn/84.4.936
  28. ↑ Erratum // The American Journal of Clinical Nutrition. — 1994-08-01. — В. 2. — Т. 60. — С. 298–298. — ISSN 1938-3207&f=1003&t=1&v1=&f=4&t=2&v2=&f=21&t=3&v3=&f=1016&t=3&v4=&f=1016&t=3&v5=&bf=4&b=&d=0&ys=&ye=&lng=&ft=&mt=&dt=&vol=&pt=&iss=&ps=&pe=&tr=&tro=&cc=UNION&i=1&v=tagged&s=0&ss=0&st=0&i18n=ru&rlf=&psz=20&bs=20&ce=hJfuypee8JzzufeGmImYYIpZKRJeeOeeWGJIZRrRRrdmtdeee88NJJJJpeeefTJ3peKJJ3UWWPtzzzzzzzzzzzzzzzzzbzzvzzpy5zzjzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzztzzzzzzzbzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzvzzzzzzyeyTjkDnyHzTuueKZePz9decyzzLzzzL*.c8.NzrGJJvufeeeeeJheeyzjeeeeJh*peeeeKJJJJJJJJJJmjHvOJJJJJJJJJfeeeieeeeSJJJJJSJJJ3TeIJJJJ3..E.UEAcyhxD.eeeeeuzzzLJJJJ5.e8JJJheeeeeeeeeeeeyeeK3JJJJJJJJ*s7defeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeSJJJJJJJJZIJJzzz1..6LJJJJJJtJJZ4....EK*&debug=false 0002-9165, 1938-3207. — DOI:10.1093/ajcn/60.2.298
  29. ↑ Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. 2010-01-01. Дата обращения: 24 апрель 2022.
  30. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  31. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  32. ↑ 32,0 32,1 Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. Annie Stuart. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  33. ↑ 33,0 33,1 Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. Дата обращения: 7 февраль 2022.
  34. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Coke Made Especially for a Communist (23 апрель 2015). Дата обращения: 7 февраль 2022. 2022 йыл 7 февраль архивланған.
  35. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Samvirke | Rød sodavand - uden farve! Дата обращения: 7 февраль 2022.
  36. ↑ Maria Christine Madsen. Husker du? Kult-colaen vender endelig tilbage (8 ноябрь 2016). Дата обращения: 7 февраль 2022.
  37. ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. beveragedaily.com. Coca-Cola Clear launches in Japan (билдәһеҙ). Дата обращения: 7 февраль 2022.