Мөхәккимиҙәр

Ислам

Ислам тарихы

Иман шарттары

Тәүхид
Фәрештәләр
Китаптар
Пәйғәмбәрҙәр
Яуап көнө
Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт
Намаҙ
Ураҙа
Зәкәт
Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт
Ислам пәйғәмбәрҙәре
Сәхәбәләр
Хәлифәләр

Мөхәккимиҙәр (ғәр. مُحَكِّمة‎‎ — ҡарарҙы [Аллаһҡа] тапшырыусылар) — тәүге хәрижи ағымдарҙың береһе.

Этимологияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Улар элгәре Али ибн Әбү Талип яҡлы булған, әммә Али ибн Әбү Талип менән Мүәвиә ибн Әбү Суфыян араһындагы третей судын кире ҡаҡҡан өсөн шундай ҡушамат алған һәм: «Хөкөм бары тик Аллаһтыкы!» тигән өндәмә сығарған.Тәүге мөхәккимиҙәр хәлифә Али ибн Әбү Талипҡа ҡаршы сығып, Әл-Күфә (хәҙерге Ираҡ) янындағы Хәрура тигән ергә йыйылғандар, шунлыҡтын хәрижиҙәрҙең икенсе ҡушаматы хәруриҙар.

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ибн Таһир әл-Бағдади мөхәккимиҙәрҙең дине Усман ибн Әффан менән Мүәвиә ибн Әбү Суфыянды ғына түгел, хатта Алиҙы, уларҙың арҡалаштарын, третей судьяларын һәм бөтә фасиҡ мосолмандарҙы кафыр тип таный. Ҡайһы бер сөнни бидғәт белгестәре мөхәккимиҙәрҙе мөртәт һәм кафыр тип иҫәпләй.

Мөхәккимиҙәрҙең лидерҙары Абдулла ибн әл-Ҡәүүә, Ғаттар ибн әл-Әғүәр, Ғабдулла ибн Үәһәб әр-Расиби, Урва ибн Хөдәйер, Йәзид ибн Ғәсим әл-Мөхәриби һәм Хәрҡүс ибн Зөбәйер әл-Бәжәли (Ҙу-с-Судәйә) була. Улар 12 меңлек ғәскәр башында була, Нахраван янында Алиға ҡаршы һуғыша һәм еңелә[1].

Мөхәккимиҙәр һәм ибәдиҙәр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ибәдиҙәр беҙҙең көндәргә тиклем һаҡланып ҡалған берҙән-бер төркөм, улар үҙҙәренең килеп сығышын мөхәккимиҙәр менән бәйләй.

Ибәдиҙәр раҫлауынса, мөхәккимиҙәр үҙҙәренең дошмандарына тап Али ибн Әбү Талип үҙе Талха ибн Ғөбәйдуллаға һәм Зөбәйер ибн әл-Ғәүүәмгә ҡарата Дөйә һуғышындағы мөғәмәләһендәй эш иткәндәр. Хәрижиҙәрҙең радикаль мәҙһәбтәре араһында, дошмандарын иманһыҙлыҡта ғәйепләү кеүек һ. б. ҡараштарҙың барлыҡҡа килеүе, уларҙың формалашыуының һуңғы этабы менән бәйле һәм мөхәккимиҙәрҙең үҙ позицияһы менән бер ниндәй ҙә уртаҡлығы юҡ[2][3][4].

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ МУХАММАД ИБН 'АБД АЛ КАРИМ АШ-ШАХРАСТАНИ. ХАРИДЖИТЫ (ХАРИДЖИТЫ, МУРДЖИИТЫ, ВА'ИДИТЫ) // КНИГА О РЕЛИГИЯХ И СЕКТАХ.
  2. ↑ http://ru.scribd.com/doc/18524549/Acknowlegements-General-Notes 2016 йыл 7 март архивланған. Al-IBADHIYA CHAPTER I стр.18-46 THE FOUNDATION OF THE IBADHIAH, AND THE IBADHI VIEWS ON THE KHARIJITE, Ennami Amr Khalifa
  3. ↑ http://www.academia.edu/4096153/Historical_Memory_and_Imagined_Communities_Modern_Ibadi_Writings_on_Kharijism Historical Memory and Imagined Communities: Modern Ibāḍī Writingson Khārijism* Valerie J. Hoffman стр. 194—197
  4. ↑ Архивированная копия. Дата обращения: 7 июль 2016. Архивировано 22 декабрь 2014 года. Al-Khawarij wal-Haqiqa Al-Gha’eba (Kharijites and the Absent Truth), Sheikh Nasser Suleiman Al-Sabi’ei

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • The Muhakkimah and New Theological Issues (инг.) // ICRO.
  • Энциклопедия сект: хариджитские секты: мухаккимиты (араб.). Дата обращения: 22 сентября 2014.


Ислам Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.