Палинология

Палинология
Өйрәнеү объекты	пыль^[d], Һеркә һәм спора^[d]
Тасуирлау биттәре	floridamuseum.ufl.edu/pa…
Палинология Викимилектә

Ҡалып:Комплексная наука

Иген пыльцевой ҡарағай микроскоп аҫтында

Палинология — ботаника, геология, палеогеография, палеоботаника сиктәрендәге фән, һеркә бөртөктәрен һәм үҫемлек, бәшмәк һәм бактерияларҙың саң-һеркәләрен өйрәнә^[1].

Фәндәре

Күп тикшеренеүселәр палинологияны һеркәләр һәм саң-һеркәләр, уларҙы күсереү һәм ҡулланыу тураһында үҙ аллы фән итеп билдәләй. Үҫемлектең һеркәләрен микроскоп аҫтында өйрәнеү тураһында тәүге мәғлүмәттәр XVII быуаттың икенсе яртыһынан ҡарай. Инглиз ботанигы Неемия Грю (ингл. Nehemiah Grew)саң-һеркә һәм һеркәне һүрәтләй, уңышлы үрсеүе өсөн үҫемлектәрҙең тап һеркә менән аталаныуы кәрәк тип иҫбатлай.

«Палинология» термины 1944 йылда инглиз палеоботаниктары Д. Х. Хайд, Д. Уильямс һәм швед геологы Эрнст Антевс тарафынан тәҡдим ителә^[2].

Палинология бүлектәре

• Палиноморфология — палинологияның төп бүлеге. Саң-һеркә һәм һеркәләрҙең формаһын, төҙөлөшөн һәм үҫешен (орлоҡло үҫемлектәрҙең ата гаметофиттарын), уларҙың тышлығын (экзоспория ), йәғни экзина һәм периспорий, йәғни «перила») өйрәнә. Был тышлыҡтар йыш ҡына һеркәләрҙе һәм саң-һеркәләрҙе билдәләү өсөн мөһим хас морфологик билдәләргә эйә булып тора.
• Палинотаксономия сағыштырмаса-палиноморфологик тикшеренеүҙәрҙе үҫемлектәрҙе төркөмләү һәм системаға һалыу өсөн ҡуллана.
• Мелиттопалинология бал составындағы һитәне(перга) һәм һеркәләрҙе өйрәнә.
• Медицинала палинология аллергияның ҡайһы бер төрҙәренең барлыҡҡа килеү сәбәптәрен асыҡлай
• Суд эштәре палинологияһы спора һәм һеркә анализын криминалистикала ҡуллана.

Башҡа фәндәр менән бәйләнеше

Палинологияның һеркә һәм спораларҙың таралыу, күмелеп ҡалыу (фоссилизация) юлдарын, тәү сиратта торф һәм ултырма тоҡомдарҙы өйрәнеүе палеоботаник, геоморфологик һәм геологик (стратиграфик) мәсьәләләрҙе хәл итеү өсөн бик мөһим.

Бынан тыш, археология өсөн палинология мәғлүмәттәренең әһәмиәте бигерәк тә ҙур.

Палинология ысулдары

• Геологияла спора һәм һеркә анализы.

Халыҡ-ара хеҙмәттәшлек

Халыҡ-ара палинологик конференциялар һәм конгрестар (МПК)^[3] үтә:

1. 1962 — Тусон
2. 1966 — Утрехт
3. 1971 — Новосибирск
4. 1976 — Лакхнау
5. 1980 — Кембридж
6. 1984 — Калгари
7. 1988 — Брисбен
8. 1992 — Экс-ан-Прованс
9. 1996 — Хьюстон
10. 2000 — Нанкин
11. 2004 — Гранада
12. 2008
13. 2012
14. 2016
15. 2020

Билдәле палинологтар

Рәсәйҙә:

• Гричук Владимир Поликарпович (1907—1999)
• Громов Валериан Иннокентьевич (1896—1978)
• Заклинская Елена Дмитриевна (1910—1989)
• Нейштадт Марк Ильич (1903—1985)
• Самойлович Софья Рудольфовна
• һәм башҡа ғалимдар^[4].

Иҫкәрмә

1. Нейштадт М. И. Палинология как наука и её состояние в СССР // Проблемы палинологии. М.: Наука, 1973. С. 16-23.
2. Hyde, H.A.; D.A. Williams The Right Word. (билдәһеҙ) // Pollen Analysis Circular. — 1944. — Т. 8. — С. 6. Архивировано из первоисточника 18 июнь 2007.
3. International Palynological Congresses  (билдәһеҙ). Дата обращения: 16 декабрь 2016. Архивировано 13 декабрь 2017 года. 2017 йыл 13 декабрь архивланған.
4. Палинологи России: биографо-библиографический справочник / составитель М. В. Ошуркова. — Санкт-Петербург: Издательство ВСЕГЕИ, 2013. — 464 с. Тираж 350 экз. ISBN 978-5-93761-193-2

Әҙәбиәт

• • Наумова С. Н. Споры и пыльца углей СССР. // Труды XVII сессии Международного геологического конгресса. СССР. 1937, т. 1. — М.: 1939
  • Кремп Герхард О. У. Палинологическая энциклопедия. М.: 1967
  • Гричук В. П., Заклинская Е. Д. Анализ ископаемых пыльцы и спор и его применение в палеогеографии. — М.: 1948
  • Гричук В. П., Заклинская Е. Д. Пыльцевой анализ. — М.: 1950
  • Сладков А. Н. Введение в спорово-пыльцевой анализ. — М.: 1967
  • Нейштадт М. И. Палинология как наука и её состояние в СССР // Проблемы палинологии. М.: Наука, 1973. С. 16-23.
  • Erdtman G. An introduction to pollen analysis. Waltham, 1943 (инг.)
  • Textbook of pollen analysis, ed. K. Faegri, J. Iverson, 2 ed. Cph., 1966 (инг.))
  • Traverse, A. (1988), Paleopalynology. Unwin Hyman. ISBN 0-04-561001-0 (инг.))
  • Рудая Н. А. Палинологический анализ: Учеб.-метод. пособие / Новосибирский государственный университет. Институт археологии и этнографии СО РАН. — Новосибирск, 2010. 48 с. 2011 йыл 6 май архивланған.

Һылтанмалар

• Палинология йәмғиәттәренең Халыҡ-ара федерацияһы (инг.)