Рязань

Ҡала
Рязань
Флаг Герб
Флаг Герб
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Рязань өлкәһе

Ҡала округы

Рязань

Координаталар

54°37′ с. ш. 39°43′ в. д.HGЯO

Эске бүленеш

4 административокруг

Мэр

Виталий Артёмов (с 2010)[1]

Нигеҙләнгән

1095

Беренсе мәртәбә телгә алынған

1301

Элекке исеме

1778 йылға тиклем — Переясла́вль-Ряза́нский

Ҡала с

1095

Майҙаны

224,163[2] км²

Бейеклеге

130 м

Климат тибы

умеренно-континенталь

Рәсми теле

[[урыҫ]]

Халҡы

527 905 кеше (2010)

Тығыҙлығы

2344 кеше/км²

Конфессиональ составы

алфавит буйынса: иудеҙар, католиктар, мосолмандар, православ христандар, протестанттар, иҫке православ христиандар

Этнохороним

ряза́нсылар, ряза́нсы

Телефон коды

+7 4912

Почта индексы

390000—390048

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

62

ОКАТО коды

61 401

ОКТМО коды

61 701 000 001

Рәсми сайт

admrzn.ru
 (рус.) (инг.)

ҡала көнө

августын 1-се шәмбе

Награды

Красное знамя
Красное знамя СССР

«халыҡ» исемдәр

Деса́нт башҡалаһы,
Есе́нин башҡалаһы,
ҡайын ситец иле,
Ока йылғаһы буйҙары башҡалаһы

Рязань (Рәсәй)
Рязань
Рязань
 Аудио, фото и видео Викимилектә

Ряза́нь (1778 йылға тиклем — Переясла́вль-Ряза́нский) — Рәсәйҙең Рязань өлкәһе үҙәге. Илдең иң ҙур 30 ҡалаһы иҫәбендә тора. Окаға Трубеж йылғаһы ҡушылған урында урынлашҡан. Мәскәүҙән 180 км. алыҫлыҡта ята.

Хәрби, эре фән һәм сәнәғәт үҙәге. Ҡаланы ике аэропорт, ике тимер юлы, ике йылға порттары хеҙмәтләндерә. Порттарҙан Антлантик һәм Төньяҡ боҙло океанға сығыу мөмкинлеге бар. Ҡала майҙаны - 224 км².

Климат

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡала климаты
Күрһәткес Ғин Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Йыл
Абсолют максимум, °C 6,3 7,8 17,8 29 33,5 36,7 38,9 39,5 33 24,2 15,1 8,9 39,5
Уртаса максимум, °C −4,6 −4,4 1,5 11,8 19,8 23,2 25,1 23,3 16,9 9,2 0,7 −3,5 9,9
Уртаса температура, °C −7,5 −7,9 −2,3 6,6 13,6 17,2 19,2 17,3 11,6 5,4 −1,8 −6,2 5,4
Уртаса минимум, °C −10,5 −11,2 −5,6 2,4 8,1 12 14,1 12,4 7,6 2,4 −4 −9 1,6
Абсолют минимум, °C −40,9 −34,8 −28,6 −18,6 −5 −1,8 3,5 0,4 −7,3 −14,7 −24,5 −39,7 −40,9
Яуым-төшөм нормаһы, мм 38 34 26 38 34 64 80 57 51 64 46 43 575
Сығанаҡ: Погода и климат

Үҫемлектәр донъяһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рязань урман һәм дала майҙанында урынлашҡан (Ока йылға менән бүленә).

Эре паркттар:

  1. Рюминская роща, Г. В. Рюминым менән яҫалған
  2. Приокский лесопаркы
  3. Үҙәк ҡала паркы
  4. Гагарин ис. паркы
  5. Луков урманы
  6. Дуҫлыҡ паркы
  7. Мемориал паркы
Иҫке Рязань
  • Парад гербы
    Парад гербы
  • Кесе гербы
    Кесе гербы
  • Герб, 1779 йыл
    Герб, 1779 йыл

Ҡоролош

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Рязанден административ округтар

Рязань 4 административ округҡа бүленә:

  • Совет
  • Тимер юл
  • Мәскәү
  • Октябрь

Халыҡ һаны

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
1825[3] 1833[4] 1840[5] 1847[6] 1856[7] 1863[8] 1867[9] 1870[10] 1885[11] 1897[12] 1917[13] 1920[13]
▲ 18 326 ▼ 17 635 ▲ 18 951 ▼ 18 641 ▲ 21 449 ▲ 22 279 ▼ 17 950 ▲ 19 990 ▲ 30 327 ▲ 46 122 ▲ 47 829 ▼ 41 276
1923[13] 1926[14] 1937[15] 1939[16] 1959[17] 1970[18] 1979[19] 1989[20] 2002[21] 2010 2012[22] 2013[23]
▲ 44 902 ▲ 50 919 ▲ 71 865 ▲ 95 357 ▲ 214 130 ▲ 350 151 ▲ 453 267 ▲ 514 638 ▲ 521 560 ▲ 525 062 ▲ 526 092 ▲ 527 700

Милли состав (2010)

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Урыҫтар: 95,8 %
  • Украиндар: 0,8 %
  • Белорустар: 0,3 %
  • Әрмәндәр: 0,5 %
  • Әзербайжандар: 0,3 %
  • Мордвалар: 0,2 %
  • Татарҙар: 0,2 %
  • башҡалар: 1,9 %[24]
Рязань кремле аҡсала
Александр Невский Соборы

Уҡыу йорттары

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рязань дәүләт медицина университеты

Рязань хәрби-һауа десант институты

Билдәле шәхестәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Файл:Ivan Pavстlov NLM2.jpg
Иван Павлов-рустарҙан беренсе Нобель лауреаты
Сергей Есенин
Эраст Гарин
Совет спортсы-ауыр атлет Василий Алексеев

Ғалимдар һәм конструкторҙар

Яҙыусылар

Сәнғәт эшмәкәрҙәре, архитекторҙар

Адвокаттар

Актёрҙар

Йырсылар һәм музыканттар

Спортсылар

Эшҡыуарҙар

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ На должность главы администрации города Рязани избран Виталий Артемов (11.11.2010).
  2. ↑ БД ПМО Рязанской области. Город Рязань
  3. ↑ Статистическое изображение городов и посадов Российской империи по 1825 год. Сост. из офиц. сведений по руководством директора Департамента полиции исполнительной Штера. Спб., 1829.
  4. ↑ Обозрение состояния городов российской империи в 1833 году / Изд. при министерстве внутренних дел. — Спб., 1834.
  5. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи. Сост. в Стат. отд. Совета МВД. — Спб., 1840.
  6. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи [по 1 мая 1847 года]. Сост. в Стат. отд. Совета МВД. Спб., 1852.
  7. ↑ Статистические таблицы Российской империи, составленные и изданные по распоряжению министра внутренних дел Стат. отделом Центрального статистического комитета. [Вып. 1]. За 1856-й год. Спб., 1858.
  8. ↑ Статистический временник Российской империи. Серия 1. Вып. 1. Спб., 1866.
  9. ↑ Статистический временник Российской империи. Серия 2. Вып. 1. Спб., 1871, с. 181.
  10. ↑ Статистический временник Российской империи. Серия 2. Вып. 10. Спб., 1875, с. 99.
  11. ↑ Статистика Российской империи. 1: Сборник сведений по России за 1884—1885 гг. Спб., 1887, с. 22.
  12. ↑ Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Города Союза ССР / НКВД РСФСР, Стат. отдел — М., 1927, с. 40—41.
  14. ↑ Всесоюзная перепись населения 1926 года = Recensement de la population de l’U.R.S.S. 1926 / Центральное статистическое управление СССР; Отд. переписи. Т. 2. Западный район. Центрально-Промышленный район: народность, родной язык, возраст, грамотность. — М.: Изд. ЦСУ СССР, 1928.
  15. ↑ Всесоюзная перепись населения 1937 года: Общие итоги. Сборник документов и материалов. — М.: РОССПЭН, 2007, с. 70.
  16. ↑ Итоги Всесоюзной переписи населения 1959 года. РСФСР. — М., 1963.
  17. ↑ Перепись населения СССР 1959 года 2012 йыл 5 ноябрь архивланған.
  18. ↑ Перепись населения СССР 1970 года 2012 йыл 10 ғинуар архивланған.
  19. ↑ Перепись населения СССР 1979 года 2012 йыл 10 ғинуар архивланған.
  20. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  21. ↑ Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населенных пунктов — райцентров и сельских населенных пунктов с населением 3 тысячи и более человек 2012 йыл 7 февраль архивланған.
  22. ↑ Население Рязани на 1 января 2012
  23. ↑ Официальный сайт администрации города Рязани 2013 йыл 19 ноябрь архивланған., данные переписи населения на 1 августа 2013 года.
  24. ↑ Итоги::Рязаньстат 2014 йыл 4 февраль архивланған.

Өҙөмтә хатаһы: <references> билдәләнгән "ReferenceA" исемле <ref> тамға алдағы текста ҡулланылмай.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]