Талибан | |
пушту طالبان | |
Байраҡ[d] | |
Тармаҡ | religious congregations and associations[d] |
---|---|
Нигеҙләү датаһы | 1994 |
Террорист тип иғлан ителгән | Америка Ҡушма Штаттары[1] |
Һуғыш/алыш | Гражданская война в Афганистане[d] һәм Панджшерский конфликт (2021)[d] |
Нигеҙләүсе | Мухаммед Омар[d] һәм Абдул Гани Барадар[d] |
Ойошма етәксеһенең вазифаһы | Әмир әл-мөьминин |
Етәксе | Мухаммед Омар[d], Ахтар Мансур[d] һәм Хайбатулла Ахундзада[d] |
Дәүләт | Афғанстан |
Ағзалар һаны | 70 000[2] |
Сәйәси спектрҙағы урыны | ультраправые[d] |
Сәйәси идеология | Исламсылыҡ[3], Пуштунвалай[d][4], Диүбәндилек[5], религиозный национализм[d], исламский фундаментализм[d] һәм джихадизм[d] |
Барлыҡҡа килеү урыны | Ҡандағар |
Штаб-фатирҙың урынлашыуы |
Афғанстан Пакистан Катар |
Ил | Афғанстан |
Рәсми сайт | alemarahenglish.af |
Һештег | Taliban[6] |
Ҡыҙыҡһыныу өлкәһе | Шәриғәт |
Сәйәси коалиция | Пакистан |
Категория членов | Категория:Персоналии:Талибан[d] |
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр | 84 600 ± 99[7] |
Талибан Викимилектә |
«Талибан», йәки талибтар (пушту طالبان «студенттар, мәҙрәсә шәкерттәре»), — донъяның күп илдәрендә тыйылған исламсылыҡ радикаль дини-сәйәси хәрбиләштерелгән хәрәкәт (шул иҫәптән Рәсәйҙә)[8].
Афғанстанда пуштундар араһында 1994 йылда барлыҡҡа килгән террористик ойошма, 1996 йылдан 2001 йылға тиклем Афғанстан менән идара итә һәм 2021 йылда власҡа ҡайта: 2021 йылдың яҙында америка ғәскәрҙәрен тулыһынса сығарыу ниәттәрен раҫланғандан һуң 15 августа илдең баш ҡалаһы Ҡабулды баҫып ала һәм Афғанстанды тулыһынса контролгә алыуын иғлан итә.
«Талибан» Рәсәйҙә (Рәсәй юғары суды)[9][10], Төркиәлә[11] һәм Канадала[12] террористик ойошма тип таныла. Әммә, шул уҡ ваҡытта, Рәсәйҙә 2022 йылдың мартынан Афғанстан менән аккредитация менән дипломатик мөнәсәбәттәр урынлаштырылыуын иҫәпкә алырға[13][14].
2021 йылдың 15 авгусында Ҡабулдың ҡолауынан һуң «Талибан» Афғанстандың бөтә биләмәһен үҙ контроленә ала һәм унда үҙенең власын урынлаштыра. Әлеге ваҡытта талиб власын БМО-ның бер дәүләт-ағзаһы ла танымаған. Халыҡ-ара берләшмә Ҡабул ҡолаған көндө эшләүен туҡтатҡан Афғанстан Ислам Республикаһының власын законлы тип иҫәпләүен дауам итә.
Талибан Викимилектә | |
Талибан Викияңылыҡтарҙа |
Был тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.