Bayugan

Bayugan
Bandera
Kinamumugtakan kan Bayugan
Tagboan: 8°42′36″N 125°45′0″E Tagboan: 8°42′36″N 125°45′0″E
Nasyon	Filipinas
Pigtugdas	Agosto 20, 1961
Barangay	43
Pamamahala
• Electorado	65,245 votantes (9 Mayo 2022)
Hiwas [1]
• Kabuuhan	688.77 km^2 (265.94 sq mi)
Elebasyon	270 m (890 ft)
Populasyon (Mayo 1, 2020)[2]
• kabuuhan	109,499
• Densidad	160/km^2 (410/sq mi)
• Saro	26,259
Economia
• Klase	ikalima na klaseng syudad
• Ingresos	₱1,207,578,567.68 (2020)
• Activos	₱4,506,041,017.35 (2020)
• Pasivos	₱470,371,136.89 (2020)
• Gastos	₱739,959,677.66 (2020)
Kodigo nin postal	8502
PSGC	160301000
Kodigo telefonico	85
Tataramon	Tataramon na Agusan Tataramon na Butuanon Tataramon na Cebuano Tataramon na Higaonon tataramon na Tagalog
Websityo	www.bayugan.gov.ph

An Bayugan sarong ikatulong klase syudad na namumugtak sa probinsya nin Agusan del Sur, Filipinas.
Igwa ining sukol na 688.77 kilometro kwadrado na kadagaan asin namumugtak sa inot na distrito. SAn designadong zip code kaini iyo 8502.
Sosog sa sensus kan 1 Mayo 2020, igwa ining 109,499 katawong nag-eerok digdi sa 26,259 kaharongan.
Igwa ining sukol na 688.77 kilometro kwadrado.

An Bayugan dati sitio sana kan Barangay Maygatasan, Esperanza. Kun napano ta ini nangaran Bayugan," magkapira an istorya. Sarabi na an "bayugan" termino sa Manobo na boot sabihon "dalan" na iyo an inaagihan pagpasiring sa Esperanza. Igwa man bersyon na an "bayug" sarong klaseng kahoy na kaidto dakulon sa lugar na ini. Saro pa man na osipon na an mga tinubo ginagamit sa pagapod sa pagtiripon an balalong na an apod sa lugar na idto "bayug."

Kan 1948, an Department of Public Works and Highways nagsurvey kun saen maagi an tinampo na makabit kan ciudad nin Butuan sa ciudad kan Davao. Napili kuta na agihan an Maygatasan alagad kan ginibo na an tinampo, uminagi sa sitio kan Bayugan kaya igdi na nagpoon pagdakul kan mga migrante sa lugar na ini asin nagrikas an pagdakula kaini.

Kaamayan kan 1960, ini nagin sarong barangay asin kan sunod na taon nagin naman sarong munisipyo huli sa tabang ni Gob. Democrito O. Plaza kan Agusan. Si Sergio Mullaneda an enot na nagin alkalde kaini kan panahon na presidente si Pres. Diosdado Macapagal.

Plaza Rizal sa Bayugan

Mga Barangay

Nababanga an Bayugan sa 43 na barangay.

Taglatawan Calaitan Charito Fili Hamogaway Katipunan Mabuhay Marcelina Maygatasan Noli Osmeña Panaytay Poblacion Sagmone Saguma Salvacion

San Isidro Santa Irene Verdu Del Carmen Berseba Bucac Cagbas Canayugan Claro Cortez Gamao Getsemane Grace Estate Magkiangkang

Mahayag Montivesta Mt. Ararat Mt. Carmel Mt. Olive New Salem Pinagalaan San Agustin San Juan Santa Teresita Santo Niño Taglibas Tagubay Villa Ondayon

An bugtak kan pagkasyudad

Napara an pagkasyudad kaini, kadamay pa an kaglimang (15) syudad, kan an Korte Suprema kan Filipinas sa pag'oyon sa petisyon kan League of Cities of the Philippines pigdeklara an cityhood law (Ley Republika Nu. 9405) sarungat sa Konstitusyon, na iyo an nagtaong dalan sa pagpangyari kan pagkasyudad kaini. An sabi kan Korte, an mga nasabing syudad dai nakaabot sa karaipohan ngane magin syudad.

Alagad, an Korte, sa petisyon kan inapod na "League of 16 Cities," pigbaliktad an siring na desisyon kaini ^[3]. Kaya an Bayugan, kaiba an kaglimang siyudad, nakabalik sa pagkasyudad.

Demograpiko

Sensus nin Populasyon kan
Bayugan

Taon	Tawo	±% p.a.
1970	37,816	—
1975	43,603	+2.90%
1980	56,367	+5.27%
1990	78,725	+3.40%
1995	89,999	+2.54%
2000	93,623	+0.85%
2007	95,032	+0.21%
2010	99,361	+1.63%
2015	103,202	+0.72%
2020	109,499	+1.17%
Toltolan: Philippine Statistics Authority[4][5][6][7]

Toltolan

1. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
2. "2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President". Hulyo 7, 2021.  Check date values in: |date= (help)
3. "Korte Suprema nagbaliktad, pigpangyari pagmukna kan 16 na syudad". Archived from the original on 2010-05-08. Retrieved 2010-05-15. 
4. Sensus kan Populasyon (2015). "Caraga". Kabuuhang Populasyon kan lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. PSA. Retrieved 20 Jun 2016. 
5. Census of Population and Housing (2010). "Caraga". Kabuuhan populasyon sa lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. NSO. Retrieved 29 Jun 2016. 
6. Mga Sensus kan Populasyon (1903–2007). "Caraga". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO. 
7. "Province of Agusan del Sur". Municipality Population Data. LWUA Research Division. Retrieved 17 December 2016. 

Mga panluwas na takod

• PhilAtlas.com
• Philippine Standard Geographic Code
• Local Governance Performance Management System
• A History of Bayugan at the Agusan–Surigao Historical Archive
• Municipality of Bayugan Official Website Archived 2007-09-30 at the Wayback Machine.
• Bayuganon Forum Archived 2009-01-14 at the Wayback Machine.