Gwenllian ferch Gruffydd

Gwenllian ferch Gruffydd
Princess consort of Deheubarth
Iminundag	c. 1100 Aberffraw, Anglesey (Ynys Môn), Kingdom of Gwynedd
Nagadan	1136 (aged 35–36) Kidwelly Castle, Kidwelly (Cydweli), Wales
Spouse	Gruffydd ap Rhys, Prince of Deheubarth
Isyu	Morgan ap Gruffydd Maelgwyn ap Gruffydd Gwladus ferch Gruffydd Nest ferch Gruffydd Owain ap Gruffydd Maredudd ap Gruffydd Rhys ap Gruffydd Sion ap Gruffydd
Harong	Aberffraw
Amá	Gruffudd ap Cynan
Iná	Angharad ferch Owain

Si Gwenllian ferch Gruffydd (audio ⓘ) (Gwenllian, aking babae ni Gruffydd; c. 1100 – 1136) na Prinsesa na agom kan Deheubarth sa Wales, asin ikinasal kay Gruffydd ap Rhys, Prinsipe kan Deheubarth. Si Gwenllian na aki ni Gruffudd ap Cynan (1055–1137), Prinsipe kan Gwynedd asin Angharad ferch Owain, asin sarong miyembro kan prinsipeng si Aberffraw na pamilya ni Gwynedd. An "makabayan na pag-aalsa" ni Gwenllian asin an kasunod na pagkagadan sa labanan sa Kidwelly Castle na nag-ambag sa Great Revolt ng 1136.

Kan igwa nin nagkapirang lataw na paglaladawan sa mga artistikong tawo ni Gwenllian, na parate siang ilinaladawan paagi sa espada na kapot nia, o nakasakay sa karuwahe pasiring sa ralaban sa estilo kan Boudicca. Pirang beses sia nariribaraw ki Gwenllian ferch Llywelyn, na nabuhay pakalihis nin duwang siglo.

Inot na buhay

Gwenllian an pinakahuri na aking babae ni Gruffudd ap Cynan, Prinsipe kan Gwynedd, asin kan saiyang agom, si Angharad. Namundag siya sa Ynys Môn (ngonyan inaapod man na Anglesey) sa pwestong pamilya duman sa Aberffraw, asin iyo an pinakangohod sa walong aki; apat na matuang tugang na babae: Mared, Rhiannell, Susanna, asin Annest, saka tolong gurang na mga brother: si Cadwallon, Owain^[1] asin Cadwaladr. an kagubay na dakulang taga-hadoy ni Brian Bóruma mac Cennétig, High King of Ireland.

Magayon nanggad si Gwenlian. Pagkatapos kan Gruffydd ap Rhys, an Prince of Deheubarth, nagpurbar na makipagkaryente sa Gwynedd mga 1113 para kaulayon an saiyang ama, si Gwenlian asin an prinsipe ni Demetrio nagkaigwang romantikong atensiyon. naagom niya iyo si Gruffydd ap Rhys dai nahaloy pakalihis kan 1116.[1]^[2]Gwenllian asin si Gruffydd nagkaigwa kan minasunod na mga aki:^[3]

• Morgan ap Gruffydd (c. 1116, Carmarthenshire - 1336)
• Maelgwyn ap Gruffydd (c. 1119, Carmarternshire - 1336)
• Gwladus ferch Gruffydd (pag - oltanan nin 1120 asin 1130, Carmarthenshire - pakalihis kan 25 Hulyo 1175)
• Nest ferch Gruffydd (pag - oltanan nin 1120 asin 1130, Carmarthenshire - pakalihis kan 25 Hulyo 11)
• Owain ap Gruffydd (c. 1126, Carmarthenshire - pakalihis nin 1155) ^[4].
• Maredudd ap Gruffydd (c. 1130/1, Carmarthenshire - 1155) ^[5].
• Rhys "Fychan" ap Gruffydd (c. 1132, Dynevor Castle, Llandeilo, Carmarthenshire - pagkatapos kan 24 Abril 11) ^[6]
• Llandeilo, Carmarthenshire (c. 1134, Carmarthenshire - pakalihis nin 1155)

Nagbale si Gwenllian sa saiyang agom sa tukawan kan saiyang pamilya sa Dinefwr sa Deheubarth. Nakipaglaban si Deheubarth laban sa pagsalakay kan Norman sa South Wales, kaiba an mga kolonistang Norman, Ingles, asin Flemish sa buong bansa. Habang nagpapadagos an salungatan sa pagitan ng mga Norman asin kan Welsh, an pamilya kan prinsipe na minsan na nagibakwar, kaiba ni Gwenllian an saiyang agom sa mabukid asin magubat na mga kuta. poon igdi, pinanginutan ninda ni Gruffydd ap Rhys an mga led retaliatory strikes, aka "lightning raids" laban sa mga posisyong kapot ni Norman sa Deheubarth.

Marhay na Pag-aalsa 1136

Kan 1136 igwa nin oportunidad na an Welsh maomayan sa kadagaan nawara kan Marcher Lords kan pahaleon ni Stephen de Blois an saiyang pinsan, si Empress Matilda, poon sa pagsunod nia sa tronong Ingles bago kaini, nakapukaw kan Anarchy sa Inglaterra.^[7] pag - agi asin iriwal kaiyan nagin dahelan nin luway - laen na sentral na autoridad sa Inglaterra.^[7] puon an rebelyon sa South Wales, ta si Hywel ap Maredudd, Kagurangnan ni Brycheiniog, nagtipon nin mga tawohan niya asin nagmartsa pasiring sa Gower, daog-daog kan Norman asin Bicol colonist duman sa Batalya nin Llwchwr.^[8][7] gdi nag'ngata' ni Hywel kan kapangganahan ni Brycheiniog, si Gruffed ap Rhys nanginguso sa pagsabat ki Griffid ap Cyanan nin Gowylid, an saiyang ama-amaan, tanganing masurog siya sa rebelyon.^[7]

Mantang an saiyang agom nasa Gwyredd na naghahanap nin pakikialyansa sa ama niya kontra sa Normans, si Maurice de Londres asin iba pang mga Gorontalo iyo an nangenot sa pagsakyada laban ki Deheubarth's Welsh asin Gwenllian na magtaas nin hukbo para sa saindang desensyo.^[7][1]^[9] Sa sarong ralaban harani sa Kidwelly Castle, naagihan an hukbo ni Gwenllian, nadakop sia asin pinugot kan mga Norman.^[7] Sa laban nagadan man an aki niyang si Morgan asin saro pang aking lalaki, si Maelgwyn, nadakop saka ginadan.

Minsan ngani nadaog, an saiyang patriotikong rebelyon nagpahiro sa iba pa sa South Wales na tumindog.^[7] An Welsh of Gwent, na pinangenotan ni Iorwerth ab Owain (makuapo ni Caradog ap Gruffydd, Gwent's Welsh an lider kan Ginute's Wolsh na haralean kan mga pagsakyada sa Norman), pig-aapon asin sinalen Si Richard Fitz Gilbert de Clare, an kagurangnan jan taga - Norman na nagkokontrol ki Ceredigion.^[7]

Kan mabaritaan ni Gwynedd an pagkagadan ni Gwenllian asin an pag-aalsa sa Gwent, linusob kan mga tugang ni Gwenllian na sina Owain asin Cadwaladr an Ceredigion na kontrolado kan Norman, kinuha sina Llanfihangel, Aberystwyth, asin Llanbadarn.

Legasiya

An mga hiro ni Gwenllian pig'aagid sa mga gawe kan saro pang lider Celtic: Boadicea (Buddug). Si Gwenllian sana man an babae kan peryodo kaidtong edad media na midbid na nangenot sa hukbo nin Welsh pasiring sa ralaban. An umang kun saen tinutubod na nangyari an laban, harani sa Kidwelly Castle asin amihanan kan banwaan, inaapod na Mae Gwenllian (Ingles Panganiban of Gwenliyan). Sarong burabod sa kahiwasan ipigngaran man saiya, natongod daa kan lugar na saiyang magadanan.

Sa laog nin dakol na siglo pagkagadan nia, si Welshmen nagkurahaw sa ngaran ni 'Dialchos Gwenllian' (Eng: Revenge for Gwenllian) kan nakikipaglaban.^[8] Si Gwenllian asin an saiyang agom nanriribok man sa Norman, Ingles, and Flemish colonist in Deheubarth, mala ta nagkua nin mga paninda saka kuwarta patin rinerehir sinda kaiba kan Defenseubarth Welsh na mismong ikinadiskaryo kan mga kolonizer na idto, siring sa sarong padis na "Robin Hoods of Wales", bilang historyador asin autor na si Philip Warner nagsurat.^[8]

Pag akda kan Mabinogagi

Pag-argumento ni Dr Andrew Breeze na si Gwenlian an puwedeng magin awtor kan Four Branch of the Mabinogi.^[10]

Mga Amentaryo

16. Idwal ap Meurig ap Idwal Foel

8. Iago ab Idwal ap Meurig

4. Cynan ab Iago

2. Gruffudd ap Cynan

20. Sigtrygg Silkbeard

10. Amlaíb mac Sitriuc

21. Sláine daughter of Brian Boru

5. Ragnhilda of Ireland

1. Gwenllian ferch Gruffydd

24. Einion ab Owain

12. Edwin ab Einion

6. Owain ab Edwin

3. Angharad ferch Owain

Mga pinaghalian

• Davies, John (1994). A History of Wales. New York: Penguin. ISBN 0-14-014581-8. 
• Lloyd, J.E. (2004). A History of Wales; From the Norman Invasion to the Edwardian Conquest. New York: Barnes & Noble Publishing, Inc. ISBN 0-7607-5241-9. 
• Lloyd, J.E. (1935). A History of Carmarthenshire. Cardiff. 
• Warner, Philip (1997). Famous Welsh Battles. New York: Barnes & Noble Publishing, Inc. ISBN 0-7607-0466-X. 
• Spring, Helen (2010). Memories of the Curlew. United Kingdom: youwriteon. ISBN 978-1-84923-490-0. 
• Rockefeller, Laurel A (2015). Gwenllian ferch Gruffydd: The Warrior Princess of Deheubarth. CreateSpace Publishing.

Toltolan

1. Gwenllian verch Gruffydd (1085–1136) – Mathematical.com. Accessed 19 April 2013.
2. Pierce, T. J., (1959). GWENLLIAN (died 1136),. Dictionary of Welsh Biography. Retrieved 10 Aug 2020, from https://biography.wales/article/s-GWEN-FER-1100.
3. Gwenllian verch Gruffydd (1085–1136) – Mathematical.com. Accessed 19 April 2013.
4. Cadw (Llywodraeth Cymru Welsh Government), April 2019. Retrieved 14 August 2020, from https://cadw.gov.wales/sites/default/files/2019-04/20140916gwenlliancardsen.pdf.
5. Pierce, T. J., (1959). MAREDUDD ap GRUFFYDD ap RHYS (1130 or 1131 - 1155), prince of Deheubarth. Dictionary of Welsh Biography. Retrieved 24 Jan 2020, from https://biography.wales/article/s-MARE-APG-1130
6. Pierce, T. J., (1959). RHYS ap GRUFFYDD (1132 - 1197), lord of Deheubarth, known in history as ‘Yr Arglwydd Rhys’ (‘The lord Rhys’).. Dictionary of Welsh Biography. Retrieved 24 Jan 2020, from https://biography.wales/article/s-RHYS-APG-1132
7. Lloyd, J. E. A History of Wales; From the Norman Invasion to the Edwardian Conquest, Barnes & Noble Publishing, Inc. 2004. pp. 80, 82–85.
8. Warner, Philip. Famous Welsh Battles, pg 79. 1997. Barnes and Noble, Inc.
9. Kidwelly Castle by C. A. Ralegh Radford
10. McCarthy, James. "Experts clash over theory of female author of Mabinogion", Western Mail, 6 July 2009