Hatshepsut
Si Hatshepsut (/hɑːtˈʃɛpsʊt/ haht-SHEPP-sut; c. 1507–1458 BC) an Dakulang Maharlikang Asawa ni Paraon Thutmose II asin an ikalimang Para kan Ikadisiotsong Dinastiya kan Ehipto, na namayo muna bilang regent, pagkatapos bilang reyna regnant puon 1479 BC hanggang c. 1458 BC (Hababang Kronolohiya). Siya an panduwang kumpirmadong reyna kan Ehipto, ang enot si Sobekneferu/Nefrusobek sa Ikadoseng Dinastiya.
Si Hatshepsut an aking babae ni Thatmose I asin Dakulang Royal Wife na si Ahmose. Pagkagadan kan saiyang agom asin tugang sa ama na si Thutmose III, siya enot namahala bilang rehente sa aki kan saiyang agom, si Thotmose III, na nagmana kan trono sa edad na duwa. Magkapirang taon sa saiyang regency, si Hatshepsut nag-asumir kan posisyon nin parao asin inako an bilog na titularyang hade, mala ngani siya naging kagubay ni Thutmose III sa pamamahala. Tanganing patunayan an saiyang sadiri sa patriarkar nin Ehipto, ginibo niya an mga tradisyonal na mga katongdan kan mga lalaki asin iniladawan bilang sarong lalaking parao, na may pisikal na katangian asin binaduan nin gubing na panlalaki. An paghade ni Hatshepsut sarong peryodo nin dakulang prosperidad asin pankagabsan na katoninongan. Saro sa pinakaprolipikong paratugdok sa Suanoy na Ehipto, saiyang pinayuhan an mga darakulang proyekto nin konstruksyon arog kan Karnak Temple Complex, Red Chapel, Speos Artemidos asin pinakabantogan nanggad, an Templong Mortuary ni Hatshepsut sa Deir el-Bahaari.
Si Hatshepsut nagadan gayod kan Taon 22 ni Thutmose III. Sa paghinanapos kan pagreynar ni Thutmose III asin sagkod sa paghade kan saiyang aking si Amenhotep II, pinorbaran na haleon siya sa opisyal na mga salaysay manongod sa historia nin Egipto. An saiyang mga estatuwa linaglag, an saiyang mga monumento rinaot, asin dakol sa saiyang mga nagibo iinatribuwir sa iba pang parao. Ini iinaatribuwir nin dakol na modernong historyador sa ritwal asin relihiyosong mga dahelan, imbes na personal na pagkaongis siring kan paghona kaidto.
Amay na Buhay
[baguhon | baguhon an source]Si Hatshepsut namundag kan 1507 BCE, asin tinutubod na aki siya si Thutmose I asin an dakula niyang agom sa hade, si Ahmose. Pagkagadan kan saiyang ama, si Hatshepsut naagom kaidto ni Thutmose II, an kagmana niya sa ina asin ama, kan siya katorse o kinseng taon. Sinda nasa parehong edad kan sinda nagpakasal.
Sa pagkagadan ni Thutmose II, ang menor de edad na si Thutmose III an naging parao kan Ehipto. Si Hatshepsut naisip kan mga naenot na modernong iskolar na nagserbi lang bilang rehente sa kataid niya. Maski na arog kaidto, nagtutugot an mga modernong iskolar na habang si Hatshepsut sa enot nagserbi bilang rehente para sa aking si Thutmose III puon kan saiyang pagsakat sa trono kaidtong c. 1479 BC, sa kahaluyan inako niya an posisyon kan parao sa kataid niya, sa ika-pitong taon kan saiyang paghahade, c. 1472 BC; kan naging reyna, iniheras ni Hatshepsut an bilang kan paghahade ni Thutmose III, na epektibong nag-back-date sa saiyang pagsakat bilang parao sa Taon 1, kaidtong siya rehente pa sana. Maski pa man an mga reyna na sina Sobekneferu asin posibleng si Nitocris pwede na mamayo bilang sarong parao, si Hatshepsut an solong babaeng lider na naggibo kaini sa panahon ng kasaganaan, asin masasabing may mas dakulang kapangyarihan kaysa sa mga babaeng naenot saiya.
