Karapatan sa paharong

Logo kan Plataforma d'Afectats per la Hipoteca, sarong grupo nin Catalan housing rights advocacy, na an boot sabihon "Stop Evictions."

An Karapatan sa paharong iyo an economic, social and cultural right sa marhay na istaran asin sirungan. Minimidbid ini sa nagkapirang national constitutions asin sa Universal Declaration of Human Rights asin International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights.

Depinisyon

[baguhon | baguhon an source]
Daing harong na pagtorog sa Paulista Avenue, siudad nin São Paulo, Brazil
An Paharung sarung Karapatan pantawo

Minimidbid an karapatan para sa paharong sa dakol na international human rights instruments. An Artikulo 25 kan Universal Declaration of Human Rights rinerekonoser an karapatan para sa paharong na parte kan right to an adequate standard of living.[1]: sinabi kaini na: 

Pagdulag, daing harong na mga aki kan kaamayi kan ika-20ng Syudad nin Nueva York na pigkua ni Jacob Riis

An Artikulo 11 (1) kan International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR) naggagarantiya man kan karapatan paharong parte kan kabtang kan right to an adequate standard of living.

Sa international human rights law an karapatan sa paharong ibinibilang na nagdadanay na freestanding right. Ini lininaw kan 1991 General Comment no. 4 sa Adequate Housing kan Komite kan UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights.[2] An pankagabsan na komento nagtatao nin may awtoridad na interpretasyon kan deretso na mag-istar sa legal na mga termino sa irarom nin internasyunal na batas.[3]

The Yogyakarta Principles sa pag-aplikar kan batas nin internasyunal na mga karapatan pantawo may koneksyon sa sexual orientation and gender identity na pinatunayan na:

An gabos igwa nin diretso sa bastanteng istaran, kaiba an proteksion tumang sa pag - ebolusyon, na mayo nin diskriminasyon asin na an Estado magkakaigwa nin sarong) gigibohon an gabos na kinakaipuhan na lehislatibo, administratibo asin iba pang paagi tanganing seguradohon an seguridad nin permanente asin kayang aboton, pinagkatodan, madaling makua, magin angay sa kultura asin ligtas na istaran, bakong kabale an mga istaran asin iba pang emerhensia, na mayo nin diskriminasyon basado sa seksuwal na orientasyon, relihiosong midbidan o materyal na kamugtakan; b) gibohon an gabos na kinakaipuhan na mga obligasyon nin tawo, pag - administrar asin iba pang paagi tanganing ipagbawal an paggadan sa mga ekonomiya na bakong kaoyon kan saindang internasyonal na mga obligasyon sa diretso nin tawo, asin seguradohon na igwa nin igo asin epektibong legal o iba pang angay na remedyo sa siisay man na naghihingako na may diretsong magprotehir tumang sa puersahan na mga pagpapahunod o nasa peligro nin pagbalga, kabale an diretso na bumalos, na kabale an diretso na gumibo nin ibang daga nin mas marahay o igong kualidad patin igong istaran, mayo nin diskriminasyon.

An karapatan sa paharong mahihiling man sa Artikulo 28 kan Convention on the Rights of Persons with Disabilities, Artikulo 16 kan European Social Charter (Artikulo 31 kan Revised European Social charter) asin sa African Charter on Human and Peoples' Rights.[4] Sono sa UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights, kaiba sa mga aspekto sa karapatan sa pa-harung sa irarom kan ICESCR an: legal na seguridad sa kariribkan; an pagkaigwa nin mga serbisyo, materyales, pasilidad asin imprastraktura; pagigin madaling makua; pagkamagdadanay; lugar asin kapo'ngalan nin kultura.[5] Bilang pulitikal na pasohan, tama sanang istaran an idineklarar sa pahayag ni F. D. Roosevelt kan 1944 sa Second Bill of Rights.

An TENLAW project nagtao nin mas episyenteng oportunidad sa internasyunal asin interdisiplinary na pagsiyasat sa istaran asin langtad nin rogaring. Ini an nagmukna kan enot na tukawan nin istaran sa Unibersidad Rovira i Virgili (Spain) kan Hulyo 11, 2013, na nagbukas nin mga posibilidad sa pag-aadal asin pagpalakop sa lugar na ini.[6]

UN Habitat

[baguhon | baguhon an source]
An pinasimpleng logo kan Habita nin UN

An karapatan sa igong paharong iyo an panginot na isyu sa miting kan 1996 Habitat sa Istanbul asin pangenot na tema sa Istanbul Agreement and Habitat Agenda. Parapo 61 kan agenda an nagpapamidbid kan mga lakdang na hinahagad kan mga gobyerno na "magpromote, magprotehir asin magpaseguro sa pano asin progresibong pagkamit kan diretso sa bastanteng istaran." An pagtiripon kan 2001 Habitat, na inaapod na Istanbul +5, nagkompirmar liwat sa 1996 Istabul Agreement asin Habitat Agenda asin nagpatindog kan UN Human Settlement Programme sa pagpalakop kan karapatan sa pa-harung sa kooperasyon kan Office of the High Commissioner for Human Rights.Midbid bilang UN-HABIT, an programa an pinakaimportanteng internasyunal na forum para sa karapatan sa paharong. Ginigibo iyan sa pagpalakop nin mga deretso sa istaran paagi sa mapag-aram na mga kampanya, asin sa pagpatalubo nin mga tanda asin pagbantay sa mga sistema.[7]

Mga Implementasyon

[baguhon | baguhon an source]

Canada

[baguhon | baguhon an source]

Sa Canada, an kaparapatan sa pa-harung nagin batas sa pag - agi kan National Housing Strategy Act kan Hunyo 21, 2019.[8] Nagin mapwersa an batas kan Hulyo 9, 2019.[9]

South Africa

[baguhon | baguhon an source]

Sa South Africa, sinasabi kan seksyon 26 kan Chapter Two of the Constitution na an gabos may diretsong magkaigwa nin marhay na istaran. An Department of Human Settlements may trabaho na mandatong iimplementar. Base sa dai pa sana nahahaloy na datos, mga 3.6 milyon na taga Sur na Aprika an nakaistar pa man giraray sa mga payag-payag o impormal na mga syudad (2013 data), mantang tinatayang mga 200,000 an mayong harong o nabubuhay sa mga kalye (2015 data).[10][11]

United States

[baguhon | baguhon an source]
2020 protesta laban sa mga pag palayas sa Minneapolis, Minnesota

Kadaklan sa mga nacion sa Estados Unidos mayong katanosan na mag-erok. An sarong naiiba iyo an Massachusetts, na kun saen an mga pamilya (pero bakong mga indibiduwal na daing harong) igwa nin diretso na mag - istar.[12] Sa California, an naglayas na mga aki igwa nin diretso na akoon sa emerhensiang mga istaran na mayo nin pagtogot nin magurang.[13] Minimidbid man kan New York City an diretso sa emerhensia sirungan.[14]

Susugan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ Edgar, Bill; Doherty, Joe; Meert, Henk (2002). Access to housing: homelessness and vulnerability in Europe. The Policy Press. p. 17. ISBN 978-1-86134-482-3. 
  2. ↑ Terminski, Bogumil (2011). "The right to adequate housing in international human rights law: Polish transformation experiences". Revista Latinoamericana de Derechos Humanos 22 (2): 219–241. ISSN 1659-4304. http://corteidh.or.cr/tablas/r31406.pdf. Retrieved on December 20, 2014. 
  3. ↑ Edgar, Bill; Doherty, Joe; Meert, Henk (2002). Access to housing: homelessness and vulnerability in Europe. The Policy Press. p. 17. ISBN 978-1-86134-482-3. 
  4. ↑ "ACHR decision in case SERAC v. Nigeria - see para. 60 (p. 25)". Archived from the original on 2012-02-20. Retrieved 2021-05-17. 
  5. ↑ The right to adequate housing (Art.11 (1)). CESCR General comment 4 - see para. 8
  6. ↑ "Providing a more efficent [sic] opportunity to international and interdisciplinary research in the housing and property field. [Social Impact]. TENLAW. Tenancy Law and Housing Policy in Multi-level Europe (2012-2015). Framework Programme 7 (FP7)". 
  7. ↑ Edgar, Bill; Doherty, Joe; Meert, Henk (2002). Access to housing: homelessness and vulnerability in Europe. The Policy Press. p. 17. ISBN 978-1-86134-482-3. 
  8. ↑ https://chra-achru.ca/blog_article/right-to-housing-is-now-law-in-canada-so-now-what-2/
  9. ↑ https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/N-11.2/FullText.html
  10. ↑ http://www.thehda.co.za/uploads/files/HDA_South_Africa_Report_lr.pdf
  11. ↑ "Homelessness in South Africa". 
  12. ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2021-05-18. Retrieved 2021-05-17. 
  13. ↑ "A Handbook on California's "Right to Shelter Law"". Archived from the original on 2021-02-25. Retrieved 2021-05-17. 
  14. ↑ A Right to Shelter in New York