San Jose, Camarines Sur

San Jose
Kinamumugtakan kan San Jose
Tagboan: 13°41′53″N 123°31′7″E Tagboan: 13°41′53″N 123°31′7″E
Nasyon	Filipinas
Pigtugdas	1813
Barangay	29
Pamamahala
• Electorado	30,280 votantes (9 Mayo 2022)
Hiwas
• Kabuuhan	43.07 km^2 (16.63 sq mi)
Elebasyon	36 m (118 ft)
Populasyon (Mayo 1, 2020)[1]
• kabuuhan	43,973
• Densidad	1,000/km^2 (2,600/sq mi)
• Saro	10,144
Economia
• Klase	ikaapat na klaseng banwaan
• Ingresos	₱126,047,412.48 (2020)
• Activos	₱218,589,833.41 (2020)
• Pasivos	₱51,601,892.84 (2020)
• Gastos	₱122,427,789.88 (2020)
Kodigo nin postal	4423
PSGC	051733000
Kodigo telefonico	54
Tataramon	Bikol Sentral tataramon na Tagalog
Websityo	sanjose.camarinessur.gov.ph

An San Jose yaon sa ikaapat na kategorya kan mga klase nin banwaan sa probinsya kan Camarines Sur, Filipinas. An designadong zip code kaini iyo 4423. Susog sa sensus kan 1 Mayo 2020, igwa ining 43,973 katawong nag-eerok digdi sa 10,144 kaharongan. Igwa ining sukol na 43.07 kilometro kwadrado.

Pero, uyon sa pinakahuring datos kan munisipyo, an banwaan igwa na sa maabot na 41,280 katawo kan 2014 asin igwa man nin 8,220 na total na pagharongon. Kadaklan sa mga ini mga paraoma, parasira asin mga trabahador. An insidente nin pagtios minaabot man sa 39.10%.

Mga barangay

Nababanga an San Jose sa 29 barangay:

• Adiangao
• Bagacay
• Bahay
• Boclod
• Calalahan
• Calawit
• Camagong
• Catalotoan
• Danlog
• Del Carmen (Pob.)
• Dolo (San Jose)
• Kinalansan
• Mampirao
• Manzana
• Minoro
• Palale
• Ponglon
• Pugay
• Sabang
• Salogon
• San Antonio (Pob.)
• San Juan (Pob.)
• San Vicente (Pob.)
• Santa Cruz (Pob.)
• Soledad (Pob.)
• Tagas
• Tambangan
• Telegrafo
• Tominawog

Demograpiko

Sensus nin Populasyon kan
San Jose

Taon	Tawo	±% p.a.
1903	8,314	—
1918	8,710	+0.31%
1939	10,722	+0.99%
1948	12,788	+1.98%
1960	16,704	+2.25%
1970	20,343	+1.99%
1975	21,859	+1.45%
1980	23,898	+1.80%
1990	27,517	+1.42%
1995	31,362	+2.48%
2000	32,512	+0.77%
2007	35,768	+1.33%
2010	38,523	+2.74%
2015	40,623	+1.02%
2020	43,973	+1.57%
Toltolan: Philippine Statistics Authority[2][3][4][5]

Historiya

Atubangan kan Munisipyo nin San Jose

simbahan katoliko

An historiya kan banwaan kan San Jose may petsadang pabalik sa 1601 kunsoarin an banwaan na ini saro pa sanang baryo kan Lagonoy na pinag-apod na “Danlog”. An dating kura paroko kan Lagonoy na si Padre Salvador Mendoza, nagdesisyon na magtugdok nin sarong simbahan sa lugar na pinag-apod na “Cabayawasnan” nin huli kan presensiya nin kadakulon na mga pananom na bayawas na nagtaralubo sa lugar. An konstruksyon kan simbahan nagpoon kaidtong 1818. Saro idtong espuwerso nin tarabangan kan mga katawohan nin Lagonoy na iyo an nagtrabaho sa may hiragang parte asin kan mga katawohan nin Danlog na yaon sa may parteng Timog. Haros an mga materyales asin patrabaho libre o bilang kabayadan kan mga kinarasal asin binurunyagan.

Kan 1813, an banwaan kan San Jose opisyal na pinag-establisar sa pangaran na Patrocinio, na naggikan sa pangaran na “Patron” na an boot sabihon “modelo.” Dangan ini pinagliwat sa Patrocinio de San Jose na an pinaggikanan iyo an Patron kaining santo, Patriarca de San Jose. Sa bandang huri kan 1883, ini pinaghalipotan sa apod na San Jose na iyo na ngunyan an opisyal na pangaran. An mga pundador kaini iyo sinda Padre Salvador Mendoza, na iyo an dating Kura Paroko kan San Jose asin si Don Macario Agustin, an enot na Capitan Municipal kan banwaan.

Matapos na ipundar an banwaan, an progreso asin kauswagan kaini nagin mahiwas asin ini nin huli sa espuwerso nin tarabangan kan simbahan asin estado. Kan 1887, an mga pundasyon kan pagharongon nin munisipyo pinaghaya kan si Venancio Obias iyo an Capitan Municipal. An mga nagsurunod saiya pinagpadagos an trabaho alagad an estruktura kumpletong pinagdestroso kan sarong makusugon na bagyo kan 1898 na pinag-apod na “Bagyong Ogis,” nin huli ta an mga ubak nin mga kahoy pinagbaraklas asin an mga poon pinaghimong maputi. An dakulang harong kaidto pagsasadire ni Capitan Gregorio Patrocinio iyo ngunang pinaghimo na temporaryong korte.

Kadakulon nang mga prominenteng tawo an nagriribay-ribay sa pagkapot kan mga renda nin gobyerno magpoon 1813 sagkod 1903 bilang “Capitan Municipal”, “Juez de la Paz” asin “Maestro Municipal”.

Kunsoarin na an mga katawohan nin Naga nagdesisyon na kumapot nin armas kontra sa mga Espanyol, si Elias Angeles na kaidto iyo an namamayo kan “Guardia Civil” nin Naga, pinagkumbinse an mga katawohan nin San Jose na makiayon sa saindang kahiroan. Si Ariston Prila, sarong “Cabeza de Barangay” na gikan sa barangay Kinalansan, iyo an nagsimbag sa pangapudan.

Sa amay na parte kan 1903, kunsoarin na an mga Amerikano nakaabot na sa banwaan, igwa kaidto nin kadikiton numero kan rebolusyonaryo na pinapangenotan ni Jose Valencia asin Nicomedes Mata, alagad sinda nagdurulag kan saindang narealisar na an saindang pakipaglaban daeng kamanungdanan. An Gobyerno Amerikano yano tulos na pinag-establisa asin nagpadagos sa kampanya nin pagpahubya mantang padagos sa katuyuhan kaini na ipasunod an mga kaliwatan sa kadakol na mga aspeto nin buhay kan mga namamanwaan.

Sa panahon kan okupasyon nin mga Hapon, an mga soldadong Hapon nakaabot sa banwaan kan mga huring parte na nin taong 1942. Kadaklan kan mga katawohan nakapag-ebakwar na sa mga hararayong barangay asin minaabot sagkod sa mga kabukidan nin Goa asin Lagonoy mantang an iba man nakibali na sa kahiroan nin mga gerilya. An Filipino-Hapon na gobyerno nagpadagos na igwa nin designadong Mayor. Mga boluntaryong Filipino an mga tumatawo sa depensa kan panbanwaang munisipyo na nagsirbeng garrison mantang an Imperyal na Puwersa kan Hapon an maykapot kan Goa bilang pamayuhang-kampo. An mga eskuwelahan pinagsugong burukasan kan mga awtoridad tanganing pahubyaon asin matawanan nin kakusgan nin boot an mga namamanwaan.

Kan matapos an giyera sa Pasipiko asin an selebrasyon nin Independensiya kan 1946, an mga namamanwaan luhay-luhay na nagbabawi kan saindang mga buhay gikan sa makuring sakit kan giyera asin nagbaralik sa saindang normal na pagbuhay na igwang pinagbagong kakusganan.

An Mayo 19 iyo an marka kan taonan na selebrasyon na kapistahan ni San Jose, an patron kan banwaan.

Mga Lokal na Pamayong Ehekutibo poon kan Mamukna

Kadakol na mga prominenteng mga tawo an nagriribay-ribay na nagkarapot kan renda nin Gobyerno poon 1813 sagkod 1903 bilang Capitan Municipal, Juez de la Paz asin Maestro Municipal, asin an saindang mga pangaran asin mga taon nin pagserbisyo manunumpungan na naka-imprinta sa mga dingding kan lobby kan edipisyo municipal.

Sa historiya kan local na pamayong ehekutibo, an enot na elehidong babaye na nagin alkalde iyo si Hon. Salvacion R. Valer kan 1960-1963.

Peryodo nin Kastila

• Don Macario Agustin, 1813
• Don Julian Fernandez, 1814
• Don Pedro Salvador, 1815
• Don Esteban de los Santos, 1816
• Don Pantaleon del Monte, 1817
• Don Macario Agustin Geronimo, 1818
• Don Francisco Fria, 1819
• Don Francisco Ramos, 1820
• Don Camilo Ursua, 1821
• Don Ignacio Ramirez, 1822
• Don Macario Fernandez, 1823
• Don Macario de la Concepcion, 1824
• Don Ignacio Ramirez, 1825
• Don Apolinario Claroniño, 1826
• Don Ignacio Ramirez, 1827
• Don Juan Feliciano, 1828
• Don Salvador Ramos, 1829
• Don Esteban de los Santos, 1830
• Don Ignacio Ramirez, 1831
• Don Anselmo Vasquez, 1832
• Don Pantaleon del Monte, 1833
• Don Juan Bautista, 1834
• Don Nicolas Saines, 1835
• Don Agapito Mendoza, 1836-1837
• Don Mariano de la Cruz, 1838
• Don Feliciano Prila, 1839
• Don Andres Peña, 1840
• Don Benigno Mendoza, 1841
• Don Nicolas Saines, 1842-1843
• Don Bernardo Geronimo, 1844
• Don Isidro de la Rosa, 1845
• Don Benigno Mendoza, 1846
• Don Manuel Patrocinio, 1847
• Don Andres Salvador Obias, 1848
• Don Andres Peña, 1849
• Don Norberto Pan, 1850
• Don Clemente Peña, 1851
• Don Andres Peña, 1852
• Don Valentin Pacamarra, 1853
• Don Guillermo Aguado, 1854
• Don Estefanio Perillo, 1855
• Don Francisco Mendoza, 1856-1858
• Don Jose Imperial, 1859
• Don Andres Peña, 1860
• Don Antonio Dizon, 1861
• Don Macario Ramirez, 1862
• Don Clemente Peña, 1863-1864
• Don Macario Ramirez, 1865-1866
• Don Mariano Peñas, 1867-1874
• Don Ramon Fernandez, 1875-1876
• Don Diego Peña, 1877
• Don Venancio Peñas, 1877-1878
• Don Gregorio Patrocinio, 1879-1880
• Don Ramon L. Ortiz, 1881-1882
• Don Venancio Peñas, 1883-1886
• Don Mariano Purcia, 1887-1889
• Don Braulio Obias, 1890-1891
• Don Mariano Federis Perias, 1892-1894
• Don Luis Pascua, 1895-1898
• Don Braulio Obias, 1899
• Don Francisco Torrerosa, 1900-1901
• Don Miguel Obias, 1871-1872
• Don Mariano Peñas, 1873-1874

Rehimeng Amerikano (Mga Presidente)

• Mr. Manuel Patrocinio, 1902-1903
• Mr. Regino Palma, 1906-1907
• Mr. Domingo Primo, 1908-1909
• Mr. Juan Perez, 1910-1911
• Mr. Job Obias, 1912-1916
• Mr. Agaton Ortiz, 1917-1919
• Mr. Isaias Obias, 1920-1922
• Mr. Jovito Dizon, 1923-1925
• Mr. Jose Imperial, 1926-1928
• Mr. Jovito Dizon, 1929-1931
• Mr. Isaias Obias, 1932-1934
• Mr. Jovito Dizon, 1935-1937 (Phil. Commonwealth)
• Mr. Mariano Monasterio, 1938-1940
• Mr. Tomas Torres, 1941-1945

Mga Alkalde

• Hon. Manuel Patrocinio, 1946-1951
• Hon. Tomas Torres, 1952-1955
• Hon. Tomas O. Obias Sr., 1956-1959
• Hon. Salvacion R. Valer, 1960-1963 (First woman Mayor)
• Hon. Regino R. Dizon Sr., 1964-1967
• Hon. Edilberto R. Valer, 1968-1971
• Hon. Gil P. Pacamarra, 1972-February 1979
• Hon. Juan C. Peña, Appointed Mayor, March 1, 1979-June 25, 1986
• Hon. Domingo T. Monasterio, Appointed OIC, June 26, 1986-December 6, 1987
• Hon. Angel P. Valencia, Appointed OIC, December 7, 1987-February 2, 1988
• Hon. Ciriaco Z. San Jose, February 3, 1988-November 6, 1993
• Hon. Napoleon R. Concina, November 8, 1993-March 20, 1995
• Hon. Gilmar S. Pacamarra, March 20, 1995-June 30, 1995
• Hon. Evelio C. Peña, June 30, 1995-June 30, 1998
• Hon. Gil P. Pacamarra, July 1, 1998-June 30, 2007
• Hon. Gilmar S. Pacamarra, July 1, 2007-June 30, 2010
• Hon. Antonio B. Chavez, July 1, 2010-Present

An Pankagabsan na Ekonomiya

An kadaklan sa mga pagharongon yaon sa pag-ooma, pagpapadakula nin mga hayop (dawa arin sa natad man o komersiyal), o baya yaon man sa pagdadakop nin sira sa lawod. An iba man mga empleyado sa mga opisina kan gobyerno asin pribado, asin and iba man yaon sa pagnenegosyo, paglalako, o kunbaga empleyado sa sadiri.

Talisay port

Igwa man sa presente nin mga nagkapirang numero kan mga industriya na igwang kanungdanan sa agrikultura kabali na an welding shop, paggigibo nin mga threshers, hand tractor, kariton asin mga pambungkal, paggigibo nin yelo asin mga pasilidad sa pagsaray nin yelo. Igwa man nin rural banks, asin nagkapirang mga molino.

Mga lokal produkto minabale:

• An bagas iyo an pinakamayor na pan-agrikulturang produkto na pinagtatanom. An ibang pananom sa laog kan munisipalidad iyo an niyog, mga doma (root crops), mga gulayon asin mga nagbubungang mga kahoy.
• Kadakol na nagpapadakula nin mga hayop sa haros gabos na barangay. Kadaklan sa mga pankomersiyanteng negosyo yaon sa produksyon nin sugok na ipinapabakal sa mga kataraid na mga banwaan asin Naga City Fishery.
• Semilya nin Bangus, na pinagdadakop sa Lagonoy Gulf, iyo an abunda asin nakakapagdugang nin mga ganada sa munisipalidad.

An Mga Libreng Serbisyo

Sa bilog na historiya sa probinsiya kan Camarines Sur, an banwaan kan San Jose iyo na gayod an pinaka-enot na banwaan na nagtatao o nakapagtao na nin libreng serbisyo para sa gabos na mga residente kaini lalo na sa serbisyo sa salud, edukasyon asin hanapbuhay para sa mga kinapobrehan. An lokal na gobyerno sa ngunyan, iyo na an nagseserbing pinakahuring sandigan nin pangangaipo kan mga namamanwaan.

Sa ngunyan, an San Jose Diagnostic Center na pinagmuntar kan Pebrero 14, 2014 sa irarom kan pamamahala kan presenteng alkalde na si Antonio B. Chavez nakapagtao na nin libreng serbisyo na minaabot na sa sobra sa 900 na mga benepisaryo.

Ang mga libreng serbisyo na pinagtatao sa mga namamanwaan iyo an mga minasunod:

• Para sa Edukasyon, libre an
  • kopya asin toga para sa mga magraduwar na mga estudyante sa elementarya asin hayskul
  • scholarship para sa mga maninigong estudyante sa arinman na kurso sa kolehiyo asin masteral/doctoral degree

• Para sa Salud, libre an
  • ambulansiya para sa gabos na mga pasyente na kaipuhang balyuhon sa ibang hospital na yaon sa siyudad nin Naga o saen man.
  • Ultra Sound Scanning
  • Blood Chemistry Examination
  • Electrocardiogram (ECG) Test
  • X-Ray service
  • serbisyo sa duwang lying-in center sa Poblacion asin barangay Salogon
  • anti-rabies vaccines para sa mga kinagat nin ayam o ikos
  • PhilHealth coverage para sa gabos na mga Barangay Health Workers (BHW)

• Para sa Lokal Panhanapbuhay, libre an
  • bankang sibid-sibid para sa mga parasira
  • padyak para sa mga tios na mayong trabaho

• Para sa mga Gugurang (Senior Citizens), libre an
  • birthday cake
  • videoke machines para sa anibersaryo, kumpleanyo asin iba pang personal na okasyon

• Para sa mga gadan na kahimanwa, libre an
  • kabaong asin embalsamo
  • transportasyon sa oras nin paglubong para sa mga nakikidumamay

Toltolan

1. "2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President". Hulyo 7, 2021.  Check date values in: |date= (help)
2. Sensus kan Populasyon (2015). "Rehiyon V (Rehiyon Bikol)". Kabuuhang Populasyon kan lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. PSA. Retrieved 20 Jun 2016. 
3. Census of Population and Housing (2010). "Rehiyon V (Rehiyon Bikol)". Kabuuhan populasyon sa lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. NSO. Retrieved 29 Jun 2016. 
4. Mga Sensus kan Populasyon (1903–2007). "Rehiyon V (Rehiyon Bikol)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO. 
5. "Province of Camarines Sur". Municipality Population Data. LWUA Research Division. Retrieved 17 December 2016. 

Mga panluwas na takod

• PhilAtlas.com
• Philippine Standard Geographic Code
• Local Governance Performance Management System