Tataramon na Ifugao

Ifugao
Subong saFilipinas
RehiyonIfugao, Luzon
Subong na mga parataram
(130,000 pigbanggit 1987–2007)[1]
Austronesyo
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3Manlaen-laen:
ifb – Ifugao na Batad
ifa – Ifugao na Amganad
ifu – Ifugao na Mayoyao
ifk – Tataramon na Tuwali
Glotologoifug1247
An mapa nin lugar na nagtataram nin mga kumpol nin mga tataramon na Ifugao Susog sa Ethnologue

Ang Ifugao o pigbabaybay minsan na Ipugaw, saróng tataramon na Austronesyo. Tinataram ini sa Provincia nin Ifugao sa Filipinas. Kaapil ini kan pang-irarom na pamilya nin mga tataramon na Amihanan na Luzon asin kaano-ano kaini an mga tataramon na Bontok asin Kankanaey.[2] Ini saróng kumpol nin diyalektos, asin an saiyang apát na mga klase—arog kan Tuwali—minsan pigkonsiderar na suway na mga tataramon.[3]

An mga Subling-tataramon hale sa ibang mga tataramon, arog kan Ilokano, an pigriribay sa pirang mga suanoy na terminologo.[4]

Mga diyalekto

[baguhon | baguhon an source]

Pigbareta kan Ethnologue an mga kinamumugtakan kan minasunod na 4 na mga tataramon na Ifugao.

  • Amganad Ifugao: tinataram sa munisipalidad nin Hungduan asin Banaue kan provincia nin Ifugao, asin sa Sur-sulnupan nin Mountain Province. Mga 27,100 nin mga parataram poon pa kan 2000. An Ifugao na Burnay asin Ifugao na Banaue an mga diyalektos kaini.
  • Batad Ifugao (Ayangan Ifugao): pigtataram sa Sentral na Provincia nin Ifugao. May mga pirang mga parataram sa provincia nin Isabela, sa Sur na baybayon kan reservoir nin Magat. Igwang 10,100 na mga parataram poon pa kan 2002. An mga diyalektos kaini kaiba an Ducligan Ifugao.
  • Mayoyao Ifugao (Mayaoyaw): tinataram sa provincia nin Ifugao, (mga munisipalidad sa norteng Mayoyao, Aguinaldo, asin Alfonso Lista) asin sa Mountain Province (2 sadit na hangganan na lugar). Igwang 30,000 na mga parataram poon pa kan 2007.
  • Tuwali Ifugao (Gilipanes, Ifugaw, Kiangan Ifugao, Quiangan, Tuwali): pigtataram sa sur na provincia nin Ifugao. Igwang 30,000 mga parataram poon pa kan 2000. An mga diyalektos iyo an Hapao Ifugao, Hungduan Ifugao, asin Lagawe Ifugao.

Palabaybayan

[baguhon | baguhon an source]

An minasunod an pinagsaróng alpabetong Ipugaw: A, B, D, E, G, H, I, K, L, M, N, Ng, O, P, T, U, W, Y. Iba-iba an pagsayod kan mga letrang ini depende sa diyalekto kan parataram.[5]

Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ Ifugao na Batad sa Ethnologue (18th ed., 2015)
    Ifugao na Amganad sa Ethnologue (18th ed., 2015)
    Ifugao na Mayoyao sa Ethnologue (18th ed., 2015)
    Tataramon na Tuwali sa Ethnologue (18th ed., 2015)
  2. ↑ (Lebar, 1975: 78)
  3. ↑ (Newell asin Poligon, 1993)
  4. ↑ Kinnud, Richard (2013-08-21). "Pagsasanglí kan mga tataramon sa Kordilyera". Sun.Star (Baguio). Archived from the original on 2020-01-23. https://web.archive.org/web/20200123051802/https://www.sunstar.com.ph/article/300823/Lifestyle/Kinnud-Language-Change-in-the-Cordillera. Retrieved on 2013-08-30. 
  5. ↑ http://www.sil.org/asia/philippines/lit/ifb_Hay_Mahhun_an_Bahaon.pdf

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]