Дубровіца

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Дубровіца (неадназначнасьць).

Дубровіца лац. Dubrovica
укр. Дубровиця
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Герб Дубровіцы Сьцяг Дубровіцы
Першыя згадкі:	1005
Краіна:	Украіна
Вобласьць:	Ровенская
Раён:	Дубровіцкі
Плошча:	8,88 км²
Вышыня:	158 м н. у. м.
Насельніцтва:	9343 чал. (2022)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Паштовы індэкс:	34108
КОАТУУ:	5621810100
Геаграфічныя каардынаты:	51°34′0″ пн. ш. 26°34′0″ у. д. / 51.56667° пн. ш. 26.56667° у. д. / 51.56667; 26.56667Каардынаты: 51°34′0″ пн. ш. 26°34′0″ у. д. / 51.56667° пн. ш. 26.56667° у. д. / 51.56667; 26.56667
Дубровіца на мапе Ўкраіны Дубровіца
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://dubrmrada.rv.ua/

Дубровіца (укр. Дубровиця) — места ва Ўкраіне, на рацэ Гарыні. Адміністрацыйны цэнтар Дубровіцкага раёну Ровенскай вобласьці. Насельніцтва на 2022 год — 9343 чалавек. Знаходзіцца за 126 км на поўнач ад Роўна, за 3 км ад чыгуначнай станцыі Дамбровіца (лінія Сарны — Лунінец).

Дубровіца — места гістарычнай Піншчыны (частка Берасьцейшчыны, на захадзе Палесься), колішняя сталіца ўдзельнага княства і графства, побач зь местам праходзіць паўднёвая мяжа этнічнай тэрыторыі беларусаў. Да нашага часу тут захаваўся збудаваны ў стылі барока касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля, помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдзяў, а таксама сядзіба Плятэраў у Варобіне (клясыцызм, XVIII ст.). Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся калегіюм піяраў, помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдзяў, зруйнаваны расейскімі ўладамі.

Назва

Тапонім Дубровіца, відаць, утварыўся ад асновы «дуброва» ('дубовы лес')^[1]. Таксама сустракаецца варыянт Дубравіца^[2].

Гісторыя

Раньнія часы

Першы пісьмовы ўспамін пра Дубровіцу як горад Тураўскага княства датуецца 1005 годам. У 2-й палове XII ст. паселішча стала сталіцай удзельнага княства.

Вялікае Княства Літоўскае

У 1340-я гады Дубровіца далучылася да Вялікага Княства Літоўскага^[3]. У XV ст. яна перайшла ў валоданьне Дубровіцкіх-Гальшанскіх. У XVI ст. Дубровіца ўвайшла ў склад Троцкага ваяводзтва, тут збудавалі касьцёл. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў паселішча ўвайшло ў склад Пінскага павету Берасьцейскага ваяводзтва^[4]. У гэты ж час яно стала сталіцай графства.

У 1571 годзе ў якасьці пасагу Дубровіцу атрымаў А. Курбскі^[3]. У 1695 годзе Ян Дольскі фундаваў тут калегіюм піяраў. З XVIII ст. места знаходзілася ў валоданьні Плятэраў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Дубровіца апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе ў 1795 годзе яе разам з усёй воласьцю (колішнім графствам) адарвалі ад астатняй Берасьцейшчыны і перавялі ў склад Валынскай губэрні. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня ў 1831 годзе расейскія ўлады ліквідавалі тутэйшы калегіюм піяраў.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Дубровіцу занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

• Старая графіка Дубровіцы
• 
  Касьцёл і калегіюм піяраў. Н. Орда, 1870 г.
• 
  Літаграфія з малюнка Н. Орды
• 
  Палац Плятэраў у Варобіне. Н. Орда, 1870 г.
• 
  Каляровая вэрсія малюнка Н. Орды

Найноўшы час

20 лістапада 1917 году абвяшчалася Ўкраінская Народная Рэспубліка з прэтэнзіяй на Дубровіцу. У 1918—1919 гадох тут з падбухторваньня эсэраў і бальшавікоў выбухнула Палескае паўстаньне, у выніку якога разрабавалі палац графаў Плятэраў. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году места ўвайшло ў склад міжваеннай Польскай Рэспублікі.

У 1939 годзе ўлады СССР перадалі Дубровіцу ў склад УССР, дзе з 1940 году яна стала цэнтрам раёну. У Другую сусьветную вайну з 1 ліпеня 1941 да 10 студзеня 1944 году места знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху. 30 ліпеня 1997 году меская рада зацьвердзіла сучасныя герб і сьцяг Дубровіцы.

• Места на старых здымках
• 
  Вуліца і касьцёл
• 
  Касьцёл
• 
  Касьцёл, інтэр’ер
• 
  Касьцёл, інтэр’ер

• 
  Царква
• 
  Вуліца
• 
  Сядзіба Плятэраў
• 
  Сядзіба Плятэраў

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1860 год — 3743 чал., зь іх 1709 хрысьціянаў і 2034 юдэяў^[4]
• XX стагодзьдзе: 1990 год — 10,7 тыс. чал.^[5]
• XXI стагодзьдзе: 2001 год — 9644 чал.; 1 студзеня 2011 году — 9430 чал.

Адукацыя

У Дубровіцы працуюць 3 дашкольныя ўстановы, 3 сярэднія школы і прафэсійны ліцэй.

Культура

Дзеюць 2 бібліятэкі, дом культуры і кінатэатар.

Спорт

У месьце ёсьць стадыён «Гарынь», 4 футбольныя клюбы.

Забудова

Вуліцы і пляцы

З урбананімічнай спадчыны Дубровіцы да нашага часу гістарычныя назвы захавалі вуліцы Варобінская, Гарынская, Макараўская і Прырэчная.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці, завод перапрацоўкі лёну.

Турыстычная інфармацыя

Інфраструктура

Дзее Дубровіцкі гістарычна-этнаграфічны музэй.

Славутасьці

• Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля (1695—1701)
• Сядзіба Плятэраў (XVIII ст.)
• Царква Раства Багародзіцы (1862)
• Царква Сьвятога Мікалая (1872)

Страчаная спадчына

• Калегію піяраў (1695—1701)

Галерэя

• Краявіды Дубровіцы
• 
  Касьцёл
• 
  Мікольская царква
• 
  Краязнаўчы музэй
• 
  Помнік Анастасіі Заслаўскай (з Гальшанскіх)

Асобы

• Мікола Аляксеевец (нар. 1941) — украінскі гісторык і пэдагог
• Анастасія Заслаўская (з Гальшанскіх; ?—1561) — рэлігійная і культурная дзяячка часоў Вялікага Княства Літоўскага
• Мікола Ляховіч (нар. 1976 — украінскі грамадзкі дзяяч, палітычны вязень
• Фёдар Пірышка (1898—1991) — беларускі партыйны дзяяч, мэмуарыст
• Жорж Шарпак (нар. 1924) — францускі фізык, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі (1992)

Крыніцы

1. Краткий топонимический словарь Белоруссии / В.А. Жучкевич. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. — 448 с. С. 112.
2. Станкевіч Я. Этнографічныя й гісторычныя тэрыторыі й граніцы Беларусі. — Нью-Ёрк, 1953.
3. ^ Грынявецкі В. Дубровіца // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 607.
4. ^ Słownik geograficzny... T. I. — Warszawa, 1880. S. 931..
5. Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880.
• Дубровиці — 1000 років: Зб. матеріалів наук.-краєзн. конференції — Рівне: Перспектива, 2005. — 148 с.
• Попенко В. Дубровиця (історико-краєзнавчий нарис). — Львів: Каменяр, 1986. — 40 с.

Вонкавыя спасылкі

• Неафіцыйны сайт места