Коневыя

Коневыя
Конь свойскі (Equus ferus caballus)
Клясыфікацыя
Царства	Жывёлы (Animalia)
Тып	Хордавыя (Chordata)
Падтып	Хрыбетныя (Vertebrata)
Надкляса	Чатырохногія (Tetrapoda)
Кляса	Сысуны (Mammalia)
Падкляса	Зьвяры (Theria)
Інфракляса	Пляцэнтарныя (Placentalia)
Атрад	Няпарнакапытныя (Perissodactyla)
Сямейства	Коневыя
Бінамінальная намэнклятура
Equidae Gray, 1821
Коневыя на Віківідах  Коневыя ў Вікісховішчы ITIS 180688 ·

Коневыя (Equidae) — сямейства клясы сысуноў, уключае 1 сучасны род і 7 сучасных відаў; аднак ёсьць шмат вымерлых родаў і відаў. Зараз яны жывуць толькі ў Афрыцы, на Блізкім Усходзе і ў частцы Заходняй і Сярэдняй Азіі; дзікія папуляцыі коня свойскага жывуць у розных кутках сьвету. Яны насяляюць розныя месцы пражываньня — ад пышных лугоў і саван да пяшчаных і камяністых пустэльняў^[1][2].

Гэта, як правіла, таўстаскурыя жывёлы з каржакаватым целам. Яны моцна валасы, але даўжыня валасоў розная. У іх жорсткія валасы рознай даўжыні. У большасьці відаў ёсьць грыва на шыі і пучок валасоў спераду галавы — чубок. Некаторыя з іх хуткія бегуны: яны маюць доўгія тонкія канечнасці. Дзікія коневыя маюць памер цела ад 200 да 500 кг; свойскія — ад менш за 140 кг да больш за 1000 кг. Коні маюць 40–42 зуба з зубной формулай: 3/3, 1/1, 3–4/3, 3/3. Іклы засталіся ў самак альбо адсутнічаюць. Шчочныя зубы маюць складаную структуру^[1][2].

Яны цалкам траваедныя. Большасьць п’е ваду штодня, хаця яны могуць доўгі час заставацца без вады. Яны звычайна ўцякаюць ад небяспекі, пры спробах абароны яны б'юць заднімі нагамі, б'юць пярэднімі нагамі і часам кусаюць. Коневыя звычайна жывуць пашыранымі сямейнымі групамі, якія займаюць вялікія тэрыторыі на адкрытай мясцовасьці. Камунікацыя адбываецца пры зьмене становішча вушэй, рота і хваста, а таксама голасам^[1][2].

Большасьць відаў кожныя 2 гады нараджаюць адно дзіцятка пасля тэрміну цяжарнасьці 11–13 месяцаў. Адлучэньне ад грудзей адбываецца прыблізна праз 6–8 месяцаў, а нашчадкі становяцца палаваспелымі прыблізна праз 2 гады. Патэнцыйны тэрмін жыцьця складае 25–35 гадоў^[1][2].

Ёсьць шмат выкапнёвых відаў. Першы конь, гіракатэрый (Hyracotherium), вядомы з раньняга эацэна. Гэта была маленькая жывёла з адносна простымі квадратнымі зубамі. За кошт алігацэна, міяцэна і пліацэна коневыя павялічыліся ў памерах, бакавыя пальцы скараціліся і страцілі сувязь зь зямлёй, мазгі павялічыліся, кутняе і перадкутняе зубы значна ўскладніліся. Першы аднапальцавы конь, пліёгіп (Pliohippus), жыў у канцы міяцэна. Упершыню род Equus з'явіўся ў перыяд пліяцэну. Коневыя былі шырока распаўсюджаны, засяляючы лугі, саваны і стэпавыя арэалы праз Паўночную Амэрыку, Азію, Афрыку і Эўропу. Паўночная Амэрыка была цэнтрам іх эвалюцыі. Коні цалкам зьніклі з гэтага кантынэнта каля 8000 гадоў таму, каб вярнуцца, калі эўрапейцы прывезьлі іх на сваіх караблёх некалькі сотняў гадоў таму^[1][2].

Сыстэматыка

Коневыя (Equidae)

• род конь Equus
  • від асёл (Equus africanus)
  • від конь дзікі (Equus ferus)
  • від зэбра Грэві (Equus grevyi)
  • від кулян (Equus hemionus)
  • від кіанг (Equus kiang)
  • від зэбра раўнінная (Equus quagga)
  • від зэбра горная (Equus zebra)

Крыніцы

1. ^ Ballenger L., Myers P. (2011) Equidae (анг.). Animal Diversity Web. Праверана 23.02.2021 г.
2. ^ Vaughan T., Ryan J., Czaplewski N. Mammalogy. — Jones & Bartlett Learning, 2011. — С. 329–331. — 750 с. — ISBN 9780763762995 (анг.)