Пятро Пракаповіч

Пятро Пракаповіч
Дата нараджэньня 29 чэрвеня (10 ліпеня) 1775
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 22 сакавіка (3 красавіка) 1850 (74 гады)
Месца сьмерці
Месца вучобы
Занятак пчаляр, вайсковец, вынаходнік
Дзеці Velikdan Petrovitj[d]
Узнагароды
ордэн сьвятога Ўладзімера IV ступені

Пятро́ Іва́навіч Пракапо́віч (10 ліпеня 1775, вёска Мітчэнкі Канатопскага павету — 22 сакавіка 1850) — украінскі навуковец-пчаляр, які першым у сьвеце вынайшаў паўразборны рамовы вулей[1].

Пятро Іванавіч нарадзіўся 10 ліпеня 1775 году ў вёсцы Мітчэнкі Канатопскага павету (сёньня Бахмацкі раён Чарнігаўскай вобласьці) ў сям’і шляхціча-сьвятара казацкага роду. З 11-ці гадоў Пракаповіч вучыўся ў Кіева-Магілянскай духоўнай акадэміі й скончыў яе 19-цігадовым юнаком, пры тым атрымаў глыбокія веды ў агульнатэхнічных навуках, мастацтве, авалодаў 6 замежнымі мовамі.

З 1794 па 1798 гады адбываў на ваеннай службе. У 1798 годзе, ва ўзросьце 23 год, звольніўся ў чыне паручніка, Вярнуўся ў родную вёску.

Ужо ў 1800 годзе стварае першы пчальнік, які налічваў 77 вульляў і 50 дзесяцінаў зямлі. Але адбыўся вялікі пажар, які амаль цалкам усё зьнішчыў. Толькі настойлівасьць і працалюбівасьць Пракаповіча дапамаглі яму аднавіць пчальнік. Праз 8 гадоў ён складаўся з 600 вульляў, яшчэ праз 8 гадоў меў 5000 вульляў, а празь некаторы час складаўся з 10000 вульляў[1].

У 1814 годзе П. І. Пракаповіч вынаходзіць новы тып вульля — разборны, рамовы, які назваў Пецярбурскім, найлепшым чынам прыстасаваны да клімату пры доглядзе пчолаў, які захоўвае іх пры зборы мёду.

У 1827 годзе Пракаповіч адкрыў у сваёй роднай вёсцы першую ў Расейскай імпэрыі школу пчалярства, якую ўтрымоўваў на ўласныя сродкі. У ёй навучаліся сяляне з Украіны, Беларусі, Башкірыі, а таксама Грузіі, Чэхіі, Вугоршчыны, Італіі, Нямеччыны. У школе навучаліся таксама садоўніцтву, агародніцтву, вінаградцтву, кветкаводзтву, пісьменству, арытмэтыцы й сьпевам[2].

У 1830 годзе школа й пчальнік былі перанесены на хутар каля вёскі Пальчыкі. Школка праіснавала 52 гады, зь яе дзьвярэй выйшлі 566 спэцыялістаў па пчалярстве.

22 сакавіка 1850 году Пятро Іванавіч Пракаповіч памёр[1].

Навуковая дзейнасьць

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У якасьці навукоўца-пчаляра Пракаповіч выдаў шмат навуковых працаў па пчалярстве:

  • «Записки о пчёлах» — 1808 год[1]
  • «О гнильце»
  • «О матках пчелиных»
  • «О семействах пчелиных»
  • «Опыт размножения одного семейства»
  • «О втулочном улье»
  • «Взгляд на пчеловодство и на выгоды, оным доставляемые»

Усяго было выдадзена больш за 60 артыкулаў у розных часопісах і газэтах[3].

П. І. Пракаповіч шматразова ўзнагароджваўся залатымі й срэбранымі мэдалямі, быў абраны чальцом-карэспандэнтам Маскоўскага таварыства сельскай гаспадаркі, быў узнагароджаны за адмысловыя заслугі перад Бацькаўшчынай ордэнам Сьвятога Ўладзімера першай ступені[2].

  1. ^ а б в г Канатопскі партал (рас.)
  2. ^ а б Пчёлы и пчеловодство (рас.)
  3. ^ Словарь-справочник по пчеловодству, А. И. Черкасова, И. К. Давыденко и др. — Киев: «Урожай», 1991