Ёст ван дэн Вондэль

Ёст ван дэн Вондэль
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 17 лістапада 1587(1587-11-17)[1][2][3][…]
Памёр 5 лютага 1679(1679-02-05)[1][2][3][…] (91 год)
Пахаваны
Бацькі NN van den Vondel[d][6]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэт, драматург, перакладнік, пісьменьнік, rhetorician
Мова нідэрляндзкая[7]
Подпіс Выява аўтографу

Ёст ван дэн Во́ндэль[8] (па-нідэрляндзку: Joost van den Vondel; 17 лістапада 1587, Кёльн — 5 лютага 1679, Амстэрдам) — выбітны паэт і драматург Нідэрляндаў, адзін з найбольш яскравых прадстаўнікоў «Залатога стагодзьдзя» нідэрляндзкай літаратуры. Сваёй творчасьцю заклаў асновы сучаснай нідэрляндзкай літаратурнай мовы.

Біяграфія

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сын купца-анабаптыста, які перасяліўся падчас рэлігійных ганеньняў ў Кёльн. Малады Вондэль таксама быў прызначаны для купецкай прафэсіі. Перасяліўшыся ў 12-гадовым узросьце ў Амстэрдам, пачаў займацца паэзіяй ў школах «рыторыкі», дзе атрымаў гуманітарную адукацыю і засвоіў старажытныя мовы.

Творы Вондэля ахопліваюць амаль усе віды паэтычнай творчасьці: ён — аўтар лірычных, эпічных і дыдактычных вершаў, а таксама шматлікіх драм (усяго 32), якія прынесьлі яму сусьветную вядомасьць. Перакладаў францускіх, італьянскіх і антычных аўтараў.

У Нідэрляндах Адраджэньне супадала з нацыянальным вызваленьнем і Рэфармацыяй, і творчасьць Вондэля адлюстроўвала ўсе гэтыя гістарычныя рухі. У александрыйскіх вершах ён узносіць веліч краіны, рост гандлёвых гарадоў, подзьвігі галяндцаў на сушы і морах, у вершах антычнай формы апявае нацыянальны рух супраць гішпанцаў («Geboortklock van Willem van Nassau», 1626 і інш.)

Бібліяграфія

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Baumgartner A., Joost van den Vondel, Freiburg, 1882.
  • Looten C., Étude littéraire sur le poète néerlandais Vondel, Lille, 1889.
  • Hack, J. van den Vondel, Hamburg, 1890.
  • Alberdingk Thijm J. A., Portretten van Joost van den Vondel, Amst., 1895.
  • Kalff G., Vondel leven, 2-е изд., Haarlem, 1902;
  • Brandt G., Leven van Vondel, reitgeg. door J. Hoeksma, Amst., 1905.
  • Simons J., Vondel dramatick, Amst., 1912.
  • Edmundson, Milton and Vondel, Lpz., 1885.
  • Kollwijn, Ueber d. Einfluss d. Holländisch. Dramas.

Беларускія пераклады

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паасобныя вершы на беларускую мову пераклаў Лявон Баршчэўскі[9].

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ а б Joost van den Vondel — 2009.
  2. ^ а б Joost van den Vondel // Encyclopædia Britannica (анг.)
  3. ^ а б Joost van den Vondel // RKDartists (нід.)
  4. ^ а б Вондел Йост ван ден // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ^ а б Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
  6. ^ Pas L. v. Genealogics (анг.) — 2003.
  7. ^ Vondel, Joost van den, 1587-1679 // CONOR.SI
  8. ^ Напісаньне Іост ван дэн Вондэл у адпаведнасьці з БЭ ў 18 тамах., Т.4. Мн., 1997, С.271
  9. ^ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).