Ёсіп Броз Ціта

Ёсіп Броз Ціта
Josip Broz Tito
1-ы прэзыдэнт Югаславіі
14 студзеня 1953 — 4 траўня 1980
Папярэднік	Іван Рыбар
Наступнік	Лазар Калішэўскі
23-і прэм’ер-міністар Югаславіі
2 лістапада 1944 — 29 чэрвеня 1963
Папярэднік	Іван Субашыч
Наступнік	Пэтар Стамбаліч
1-ы сакратар Руху недалучэньня
1 верасьня 1961 — 5 кастрычніка 1964
Наступнік	Гамаль Абдэль Насэр
1-ы фэдэральны сакратар нацыянальнай бясьпекі
7 сакавіка 1945 — 14 студзеня 1953
Наступнік	Іван Гошняк
4-ы прэзыдэнт лігі камуністаў Югаславіі
сакавік 1939 — 4 траўня 1980
Папярэднік	Мілан Горкіч
Наступнік	Бранка Мікуліч
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	7 траўня 1892 Кумравэц, Харватыя-Славонія, Аўстра-Вугоршчына
Памёр	4 траўня 1980 Любляна
Партыя	Камуністычная партыя СССР, Зьвяз камуністаў Югаславіі
Адукацыя	Міжнародная ленінская школа^[d]
Сужэнец	Пэлагея Броз (1919—1939) Гэрта Гаас (1940—1943) Ёванка Броз (1952—1980)
Дзеці	Злаціка, Гінка, Жарка, Аляксандар
Маці	Marija Broz^[d]
Узнагароды	прэмія імя Джавагарлала Нэру^[d] (1971) ганаровы доктар Загрэбскага ўнівэрсытэту^[d] ганаровая адзнака „За заслугі для Варшавы“^[d] (1964)
Подпіс

Ё́сіп Броз (сэрба-харв. Јосип Броз, Josip Broz), партыйны псэўданім Ці́та (Тито, Tito), пасьля псэўданім і прозьвішча злучыліся (25 траўня 1892, Кумравэц, Харватыя — 4 траўня 1980, Любляна, Югаславія) — лідэр Югаславіі з канца Другой сусьветнай вайны да сваёй сьмерці (1945—1980), маршал (1943). Нарадзіўся ў сяле Кумравэц у аўстра-вугорскай Харватыі-Славоніі, у сям’і харвата і славенкі. Удзельнічаў у Першай сусьветнай вайне, трапіў у расейскі палон. Удзельнік Грамадзянскай вайны ў Расеі, дзе браў удзел на баку камуністычных сілаў. У 1920 годзе вярнуўся на радзіму, дзе стаў чальцом Камуністычнай партыі Югаславіі. У 1935—1936 гады знаходзіўся ў Маскве ў Камінтэрне. З 1937 году ўзначальваў КПЮ.

У 1941 годзе арганізаваў супраціў жыхароў Югаславіі да нямецкай агрэсіі. Пад канец вайны югаслаўскі ўрад у выгнаньні прызнаў Ціта вярхоўным камандуючым Народна-вызваленчай арміі Югаславіі (НВАЮ). Разам з савецкімі войскамі НВАЮ вызваляла Югаславію.

Пасьля вызваленьня краіны займаў пасады прэм’ер-міністра і міністра замежных справаў краіны. Выступіў супраць плянаў савецкага кіраўніцтва стварэньня Балканскай фэдэрацыі, што выклікала разрыў адносінаў паміж Югаславіяй і СССР.

З 1953 году зьяўляўся прэзыдэнтам краіны. Адносіны паміж СФРЮ і СССР нармалізаваліся пры Хрушчове. Ціта падтрымаў аднаўленьне парадку ў Вугоршчыне ў 1956 годзе, але выступіў супраць аналягічнай акцыі Арганізацыі Варшаўскай дамовы ў дачыненьні да Чэхаславаччыны ў 1968 годзе. Зьяўляўся адным з ініцыятараў стварэньня Руху недалучэньня, у якім Югаславія заняла віднае месца.

Вонкавыя спасылкі

• Ёсіп Ціта на сайце «Халоднай вайны»
• Сьпіс узнагародаў Ціта
• Шыпы і ружы ад Броз Ціта(недаступная спасылка)