Апенька | |
Кошык восеньскіх апенек (2018 год) | |
Клясыфікацыя | |
---|---|
Надцарства | Поўнаядравыя |
Царства | Грыбы |
Падцарства | Найвышэйшыя грыбы |
Аддзел | Базыдыяльныя грыбы |
Атрад | Печурыцападобныя |
Сямейства | Радоўкавыя |
Бінамінальная намэнклятура | |
Armillaria Паўль Кумэр | |
Апенька[1] — род базыдыяльных шапкавых грыбоў сямейства радоўкавых.
Сярод 17 вядомых на 1983 год відаў апенек у Беларусі сустракаўся 1 від — сапраўдная або восеньская апенька. Апенька паразытавала на больш як 200 відах аслабленых і старых найвышэйшых расьлінаў і таксама была сапратрофам. Расла найчасьцей у лісьцевых і хвойных лясах вялікімі скапленьнямі на ламаччы і пнях, каранях і ствалах дрэваў. Пладаносіла ў жніўні—кастрычніку да маразоў. Была ядомым грыбам. Спажывалася сьвежай, марынаванай і салёнай[2], а таксама варанай, смажанай і сушанай. На 1996 год у Беларусі таксама сустракаліся марнеючая апенька і хуткасьпелая або раньняя апенька[3]. Назва апенька ад месца росту на пні[4].
Пукатая і бураватая шапка апенькі зь невялікім бугарком і шматлікімі лусачкамі мела прамер 3—10 см і станавілася з узростам амаль пляскатай. У маладой шапкі гімэнафор быў закрыты прыватным пакрывалам у выглядзе плеўкі з рыхлага спляценьня гіфаў. Белаватая мякаць мела прыемны пах і смак. Прырослыя зубцом пласьцінкі мелі белавата-жаўтаватае адценьне і пазьней пакрываліся дробнымі бураватымі плямамі. Цыліндрычная і цьвёрдая ножка з плеўкавым кольцам у верхняй частцы ад рэштак прыватнага пакрывала была роўнай або пашыранай да асновы, уверсе сьветлай, а ўнізе аліўкава-бураватай. Гладкія і бясколерныя споры былі яйцападобна-эліпсаідальнымі. Споравы парашок меў белы колер. Грыбніца давала рызаморфы, з дапамогай якіх апенькі пашыраліся ад дрэва да дрэва[2].
Пераважна спажываюць капялюшыкі (шапкі) апенек у вараным і марынаваным, смажаным і соленым, а таксама ў сушаным выглядзе, бо ножкі бываюць занадта кудзелістымі. Апенькі служаць нізкакалярыйнай ежай, бо зьмяшчаюць 22 кілякалёрыі на 100 грамаў. Валодае супрацьмікробным дзеяньнем, бо ўтрымлівае прыродныя антыбіётыкі, што дапамагаюць супраць кішачнай палачкі і стафілякокаў. Найбольшым багацьцем вітамінаў валодалі апенькі, што расьлі на бярозавых пнях[5].
Гэта — накід артыкула па біялёгіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |