Бамбэрг

Бамбэрг
ням. Bamberg
Бамбэрская Старая ратуша
Герб Бамбэргу Сьцяг Бамбэргу
Першыя згадкі:	902
Краіна:	Нямеччына
Фэдэральная зямля:	Баварыя
Акруга:	Верхняя Франконія
Кіраўнік:	Андрэас Штарке^[d]
Плошча:	54,58 км²
Вышыня:	262 м н. у. м.
Насельніцтва (2012)
колькасьць:	70 863 чал.
шчыльнасьць:	1298,33 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+49(0)951
Паштовыя індэксы:	96047, 96049-96052
Нумарны знак:	BA
Геаграфічныя каардынаты:	49°53′30″ пн. ш. 10°53′30″ у. д. / 49.89167° пн. ш. 10.89167° у. д. / 49.89167; 10.89167Каардынаты: 49°53′30″ пн. ш. 10°53′30″ у. д. / 49.89167° пн. ш. 10.89167° у. д. / 49.89167; 10.89167
Бамбэрг на мапе Нямеччыны Бамбэрг
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
https://www.stadt.bamberg.de/

Стары горад Бамбэргу анг. Town of Bamberg[~ 1]
Сусьветная спадчына ЮНЭСКО
Выгляд на Стары горад Бамбэргу з Саборам і Рэзыдэнцыяй
Краіна	Нямеччына
Тып	культурны
Крытэры	ii, iv
ID	624
Рэгіён[~ 2]	Эўропа і Паўночная Амэрыка
Каардынаты	Каардынаты: 49°54′ пн. ш. 10°54′ у. д. / 49.9° пн. ш. 10.9° у. д. / 49.9; 10.9
Гісторыя ўключэньня
Уключэньне	1993 (17)
Назва ў афіцыйным сьпісе па-ангельску Рэгіён паводле клясыфікацыі ЮНЭСКО

Ба́мбэрг (па-нямецку: Bamberg, у сярэдневеччы Babenberg, на бамбэрскай гаворцы франконскага дыялекту Bambärch) — горад у Нямеччыне, у фэдэральнай зямлі Баварыя, у акрузе Верхняя Франконія. Унівэрсытэцкі горад, цэнтар аднайменнага арцыбіскупства. Разьмешчаны на сямі ўзгорках, Бамбэрг мае мянушку «Франконскі Рым». Насельніцтва на 31 сьнежня 2012 году складала 70 863 чалавекі.

Стары горад Бамбэргу — найбуйнейшы з найлепш захаваных гістарычных цэнтраў нямецкіх гарадоў. У 1993 годзе ён быў уключаны ў Сьпіс сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО.

Гісторыя

Бамбэрг упершыню згадваецца ў 902 годзе як уладаньне роду Бабэнбэргаў Castrum Babenberch (вымаўляецца «Каструм Бабэнбэрх»). У 973 годзе імпэратар Атон II падараваў Бамбэрг свайму стрыечнаму брату Генрыху. Яго сын, Генрых II заснаваў тут у 1007 годзе біскупства і распачаў будаўніцтва Бамбэрскага сабору. У 1430 годзе да гораду падыйшлі гусіты, аднак маркграф Фрыдрых Брандэнбурскі здолеў адкупіцца ад аблогі за 12 000 гульдэнаў. У наступныя стагодзьдзі Бамбэрг моцна цярпеў ад іншаземных войскаў: у Трыццацігадовую вайну — ад швэдзкіх, у Сямігадовую — ад прускіх, а ў часы Напалеона — ад францускіх. Але ў пэрыяд барока, асабліва з канца XVII і да сярэдзіны XVIII стагодзьдзя, Бамбэрг перажывае культурны росквіт. З 1802 году Бамбэрг у складзе Баварыі. У час Рэвалюцыі 1848—1849 гадоў Бамбэрг становіцца адным з цэнтраў кіруемых дэмакратамі. Пасьля Другой сусьветнай вайны Бамбэрг знаходзіўся ў амэрыканскай акупацыйнай зоне: з таго часу і дагэтуль у горадзе разьмешчаны гарнізон арміі ЗША.

Славутасьці

• Стары горад, зь вялікай колькасьцю архітэктурных помнікаў, у тым ліку:
  • Бамбэрскі катэдральны сабор
  • Старая ратуша
  • Фартэцыя Альтэнбург
  • Кляштар Сьвятога Міхаіла
  • Старая рэзыдэнцыя біскупаў (па-нямецку: Alte Hofhaltung)
  • Новая рэзыдэнцыя біскупаў
  • Царква Сьвятога Якава (1073—1109)
  • Царква Сьвятога Гангольфа (XI стагодзьдзе)
  • Царква Сьвятога Стэфана
  • Царква Сьвятога Мартына (1686—1691)
  • Царква Сьвятой Веры
  • Квартал «Малая Вэнэцыя»
• Музэй Дыяцэзы
• Гістарычны музэй
• Новая Рэзыдэнцыя зь Дзяржаўнай галерэяй
• Франконскі броварны музэй
• Дом Э.Т.А. Гофмана

Эканоміка

У горадзе разьвіта вытворчасьць камлектуючых для аўтамабіляў, электратэхнікі і харчовая прамысловасьць, асабліва вытвочасьць піва. Значную ролю ў эканоміцы гораду грае турызм.

Асобы

Нарадзіліся ў Бамбэргу

• Конрад III Гогэнштаўфэн (1093—1152) — кароль Нямеччыны
• Увэ Босэрт (нар. у 1974) — гітарыст гурта Reamonn

Зьвязаныя з Бамбэргам

• Ульрых Бамбэрскі (памёр у 1127) — летапісец
• Георг Вільгельм Фрыдрых Гэгель (1770—1831) — нямецкі філёзаф
• Эрнст Тэадар Амадэй Гофман — нямецкі пісьменьнік, кампазытар, мастак

Бамбэрг у фільмах

Бамбэрг служыў дэкарацыямі для шматлікіх фільмаў, сярод якіх:

• Лёля Монтэс (1955, з Пітэрам Усьцінавым)
• Лятучы клясны пакой (1973)
• Карлік-Нос (2007)
• Тры мушкетэры (2011, з Логанам Лерманам і Мілай Ёвавіч)

Гарады-сябры

• Філях, Аўстрыя
• Фэльдкірхэн, Аўстрыя
• Эстэргом, Вугоршчына
• Бэдфард, Вялікабрытанія
• Радэз, Францыя
• Прага (раён Прага I), Чэхія

Галерэя

• 
  Бамбэрскі катэдральны сабор
• 
  Старая рэзыдэнцыя
• 
  Новая рэзыдэнцыя
• 
  «Малая Вэнэцыя»
• 
  Царква Сьвятога Міхаіла з боку Парку Ружаў
• 
  Замак Альтэнбург
• 
  Царква Сьвятога Гангольфа
• 
  Царква Сьвятога Мартына
• 
  Царква Сьвятой Веры
• 
  У цэнтры гораду (будынак справа на востраве — Старая ратуша)

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйная старонка (ням.)