Геаграфічны цэнтар Эўропы

На мапе чырвонымі кропкамі пазначаныя некаторыя з „цэнтраў Эўропы“:
Дзелавое (Украіна), Крагулі (ці Крэмніцкія Бані, Славаччына), Дрэздэн і Кляйнмайшайд (Нямеччына), Торунь і Сухаволя (Польшча), Бярнатай або Пурнушкі (Летува)

Мапа ўсіх каардынатаў праз: OpenStreetMap

Загрузіць каардынаты як: KML · GPX

Месцазнаходжаньне геаграфі́чнага цэ́нтру Эўро́пы зьяўляецца прадметам спрэчак з XVIII стагодзьдзя і заснаванае на вылічэньнях, якія залежаць ад межаў (найдалей пакладзеных пунктаў Эўропы) і на розных спосабах вылічэньня канчатковых вынікаў. Таму існуюць некалькі пунктаў, якія могуць лічыцца гіпатэтычным цэнтрам Эўропы.

Першым геаграфічны цэнтар Эўропы вылічыў у 1775 року польскі астраном і картограф Шыман Антоні Сабякрайскі. Узяўшы за гранічныя пункты Партугалію, Цэнтральны Ўрал, Нарвэгію і Грэцыю (без уліку астравоў), ён атрымаў месцазнаходжаньне цэнтру ў мястэчку Сухаволі Вялікага Княства Літоўскага, дзе цяпер усталяваны помнік. У Беларусі прынята лічыць, што цэнтар Эўропы знаходзіцца ў возеры Шо (Віцебская вобласьць) або ў Полацку.

Пункты

Цяпер на званьне геаграфічнага цэнтру Эўропы прэтэндуюць:

• Беларусь:
  • Возера Шо каля вёскі Хралы(55°10′55″ пн. ш. 28°15′30″ у. д. / 55.18194° пн. ш. 28.25833° у. д. / 55.18194; 28.25833) у Віцебскай вобласьці. Гэта было сьцьверджана ў аддзеле картаграфіі Камітэту па зямельных рэсурсах, геадэзіі й картаграфіі пры Саўміне. У падліках выкарыстоўвалася кампутарная праграма, якая была адмыслова распрацаваная на прадпрыемстве «Белкосма-аэрагеадэзія». У падліках Эўропу прынялі за адно цэлае, уключна зь Белым морам, Балтыйскім морам і Брытанскімі выспамі. Усю прастору накрылі інтэгральнай сеткай і вылічылі цэнтральную кропку^[1];

Помнік „Полацак — геаграфічны цэнтар Эўропы(be)“

• • Полацак. Вясной 2008 г. беларускія навукоўцы прапанавалі канчатковы варыянт сваёй працы — цэнтар Эўропы знаходзіцца ў Полацку^[2][3];
• Летува:
  • вёска Гірыя^[4];
  • вёска Пурнушкі^[5] пад Вільняй;
• Славаччына:
  • вёска Крэмніцкія Бані ці суседнія Крагулі пад Крэмніцай^[6];
• Украіна:
  • вёска Дзелавое або мястэчка Рахаў у заходняй Украіне^[7];
• Эстонія:
  • пункт на востраве Саарэмаа^[8].

Глядзіце таксама

• Скрайнія пункты Эўропы
• Геаграфічны цэнтар Беларусі
• Геаграфічны цэнтар Зямлі
• Цэнтральная Эўропа

Крыніцы

1. Радыё Рацыя. (3 кастрычніка 2002) Пуп Эўропы будзе нашым! TUT.BY Праверана 23 сьнежня 2020 г.
2. Зьмітраў, Мікіта (10 красавіка 2008) У Беларусі зьявіцца чарговы цэнтар Эўропы Наша Ніва. Народныя навіны Віцебская. Праверана 23 сьнежня 2020 г.
3. Корбут, Віктар (11 сакавіка 2009) Як у Полацку знайшлі цэнтр Еўропы TUT.BY. Народная газета. Праверана 23 сьнежня 2020 г.
4. The Museum of Geographical Centre of Europe Museums of Lithuania Праверана 23 сьнежня 2020 г.
5. Rainer Mautz. (9 верасьня 2007) DCP: Centre of European Continent (visit #3) (анг.) Degree confluence project Праверана 23 сьнежня 2020 г.
6. O. Maňáková. (26 студзеня 2012) SVK: Kremnické Bane - Geographical Center Of Europe (славацк.) Infoglobe Праверана 23 сьнежня 2020 г.
7. Geographical Centre of Europe (анг.) Lonely Planet Праверана 23 сьнежня 2020 г.
8. Francis Tapon. The Hidden Europe: What Eastern Europeans Can Teach Us. — SonicTrek, 2011. — С. 14. — ISBN 978-0-9765812-2-2

Літаратура

• Пётра Васілеўскі. Матрыца цэнтра Еўропы // Культура. — 2012. — № 16 (1039).

Вонкавыя спасылкі

• Геаграфічныя ламаніны: дзе насамрэч знаходзіцца цэнтар Эўропы?  (рас.)