Геадэзія

Геадэзія
Навука
Зьвесткі
Падкляса ад	навукі пра Зямлю
Тэма	21679
Вывучаецца ў	Geodesy and Geoinformation^[d] і Geodesy and Geoinformatics^[d]
Прадмет вывучэньня	Парамэтры Зямлі
Гісторыя	history of geodesy^[d]
Геадэзія ў Вікісховішчы

Геадэ́зія — навука аб вызначэньні памераў, формы і гравітацыйнага поля Зямлі, вымярэньні аб’ектаў мясцовасьці з мэтай стварэньня мапаў і плянаў, правядзеньня праектна-пошукавых дасьледаваньняў.

Геадэзія зьявілася за некалькі тысячагодзьдзяў да н. э. Прасьцейшыя геадэзічныя вымярэньні праводзіліся ў Бабілёне, Асырыі, Эгіпце, Грэцыі і інш.

З XVIII ст. праводзяцца градусныя вымярэньні формы і памеру Зямлі^[1]. У XIX ст на Беларусі геадэзічныя работы праводзілі М. Глушневіч, І. Ходзька. Начальнік трыянгуляцыі заходніх тэрыторыяў Расеі Ёсіф Жылінскі кіраваў вымярэньнем дугі паралелі 52° паўночнай шыраты.

Разьдзелы геадэзіі

• Вышэйшая геадэзія — вывучае гравітацыйнае поле Зямлі і яе форму, тэорыю і мэтады пабудовы апорнай геадэзічнай сеткі.
• Інжынэрная геадэзія — вывучае комплекс работ, якія выконваюцца пры праектаваньні, будаўніцтве і эксплюатацыі збудавантняў рознага прызначэнтня.
• Тапаграфія — арганізацыя і тэхналёгія вымярэньняў на мясцовасьці з мэтай стварэньня плянаў і мап.
• Касьмічная геадэзія — вывучае форму Зямлі і мэтады вызначэньня геаграфічных каардынатаў геадэзічных пунктаў на падставе назіраньняў з дапамогай штучных спадарожнікаў.
• Уласна геадэзія, якая распрацоўвае спосабы і мэтады вымярэньняў, выкарыстоўваемых ў інжынэрнай справе.

Глядзіце таксама

• Астраномія
• Геаграфія
• Геафізыка
• Картаграфія

Крыніцы

1. Жмойдзяк Р. А. Геадэзія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0090-0

Літаратура

• Жмойдзяк Р. А. Геадэзія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 5: Гальцы — Дагон. — 576 с. — ISBN 985-11-0090-0

Вонкавыя спасылкі

• Геодезия(недаступная спасылка) // Вялікая савецкая энцыкляпэдыя