Дарагічын (Падляскае ваяводзтва)

Гэта артыкул пра места ў Польшчы. Калі вам патрэбны артыкул пра места ў Беларусі, глядзіце артыкул Дарагічын.

Дарагічын лац. Darahičyn
польск. Drohiczyn
Панарама места
Герб Дарагічына
Дата заснаваньня:	1498
Магдэбурскае права:	4 кастрычніка 1498
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Сямяціцкі
Плошча:	15,68 км²
Насельніцтва:	2075 чал. (2008)
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	85
Паштовы індэкс:	17-312
Геаграфічныя каардынаты:	52°24′0″ пн. ш. 22°39′0″ у. д. / 52.4° пн. ш. 22.65° у. д. / 52.4; 22.65Каардынаты: 52°24′0″ пн. ш. 22°39′0″ у. д. / 52.4° пн. ш. 22.65° у. д. / 52.4; 22.65
Дарагічын на мапе Польшчы Дарагічын
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
Афіцыйны сайт

Дарагі́чын (польск. Drohiczyn) — места ў Польшчы, на рацэ Бугу. Цэнтар меска-сельскай гміны Сямяціцкага павету Падляскага ваяводзтва. Насельніцтва на 2008 год — 2075 чалавек. Знаходзіцца на поўдзень ад Беластоку, на аўтамагістралі Стрэльна — Сямяцічы.

Дарагічын Надбужанскі — адзін з племянных цэнтраў дрыгавічоў або, паводле аднаго зь меркаваньняў, сталіца яцьвягаў. Даўняе магдэбурскае места, цэнтар гістарычнага рэгіёну і старажытны замак Вялікага Княства Літоўскага. Побач зь местам праходзіць паўднёва-заходняя мяжа этнічнай тэрыторыі беларусаў. Сёньня ў Дарагічынскай Вышэйшай духоўнай сэмінарыі атрымліваюць духоўную фармацыю і тэалягічную адукацыю некаторыя сэмінарысты Беларускай Грэка-Каталіцкай Царквы^[1], а да апошняга часу таксама і беларускія рыма-каталікі.

Назва

Паводле вэрсіі, якую ў сярэдзіне XV ст. высунуў Ян Длугаш, тапонім Дарагічын паходзіць зь яцьвяскае (балцкае) мовы.

Гісторыя

Панарама места і замка, 1882 г.

Раньняе Сярэднявечча

Упершыню Дарагічын упамінаецца ў XI ст., калі ён уваходзіў у склад Тураўска-Пінскага княства^[2]. У XII—XIII стагодзьдзях Дарагічын знаходзіўся пад уладай Галіцка-Валынскага княства, дзе быў цэнтрам Дарагічынскай зямлі. У 1230-я гады места захапіў мазавецкі князь Конрад і перадаў яго дабжынскім рыцарам. У 1238 годзе галіцка-валынскі князь Даніла Раманавіч разьбіў рыцараў і вярнуў Дарагічын пад сваю ўладу. У 1254 годе тут адбылася каранацыя Данілы Раманавіча.

У 1273 годзе Дарагічын занялі войскі Трайдзеня, потым места спустошылі мангола-татары.

Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім

У 1325 годзе згодна з дамовай паміж вялікім князем Гедзімінам і каралём польскім Уладыславам I Лакатком, Падляшша разам з Дарагічынам прызнавалася за Вялікім Княствам Літоўскім. У 1390 годзе мазавецкі князь Януш захапіў Дарагічын, а ў 1391 годзе вялікі князь Ягайла падараваў яму места. У 1405 годзе Дарагічын вярнуўся ў Вялікае Княства Літоўскае. 4 кастрычніка 1498 году кароль і вялікі князь Аляксандар надаў месту Магдэбурскае права.

29 жніўня 1513 году Дарагічын стаў цэнтрам Падляскага ваяводзтва^[3]. У XVI ст. у месьце існавалі Спаскі і Траецкі манастыры, цэрквы Багародзіцы, Барбары і Ільлі^[4]. У гэты час Дарагічын атрымаў ўласны герб «у чырвоным полі залатая галава зубра з чырвонымі вачыма»^[5].

У 1569 годзе згодна з умовамі Люблінскай уніі Дарагічын перайшоў да Каралеўства Польскага. У гэты час ён знаходзіўся ў валоданьні Кішкаў. На 1576 год тут было 327 будынкаў. За часамі Паўночнай вайны (1655—1660) у 1657 годзе швэдзкае войска зруйнавала места разам з замкам. У 1660 годзе яго спустошылі маскоўскія захопнікі. У XVII—XVIII стагодзьдзях у Дарагічыне існавала праваслаўнае Мікалаеўска-Спаскае брацтва. У 1646 годзе ў месьце знаходзілася езуіцкая рэзыдэнцыя, якую ў 1747 годзе ператварылі ў калегіюм. У 1661 годзе тут працавала езуіцкая школа (існавалі музычная бурса, бібліятэка, аптэка, дзеяў тэатар). У 1696—1709 гадох езуіты збудавалі ў Дарагічыне касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы. На 1713 год у месьце было 117 будынкаў. У сярэдзіне XVIII ст. тут збудавалі кляштары бэнэдыктынак і францішканаў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Дарагічын падзялілі паміж Прусіяй (правабярэжжа) і Аўстрыяй (левабярэжжа, Руская Старана), у 1807 годзе правабярэжная частка места апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе ў 1808 годзе стала цэнтрам павету. У 1842 годзе Дарагічын стаў заштатнам местам. 13 ліпеня 1864 году зьявіўся праект расейскага мескага гербу.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Дарагічын занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Дарагічын апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. У гэты час тут было 289 жылых дамоў.

З пачаткам Другой сусьветнай вайны 15 верасьня 1939 году Дарагічын акупавалі войскі Трэцяга Райху, але праз тыдзень места перадалі СССР згодна з пактам Молатава-Рыбэнтропа. У лістападзе 1939 году Дарагічын увайшоў у склад БССР. У 1941—1944 гадох места зноў знаходзілася пад акупацыяй нацысцкай Нямеччыны. 61 жніўня 1945 году ўлады СССР перадалі Дарагічын Польскай Народнай Рэспубліцы. 10 чэрвеня 1999 году места наведаў Ян Павал II.

Насельніцтва

• XVII стагодзьдзе: 1662 год — 680 чал.
• XVIII стагодзьдзе: 1800 год — 984 чал.^[6]
• XIX стагодзьдзе: 1857 год — 835 чал.; 1891 год — 2041 чал. (1083 муж. і 958 жан.), зь іх 862 праваслаўныя, 658 каталікоў, 517 юдэяў^[7]
• XX стагодзьдзе: 1921 год — 1972 чал., зь іх згодна з афіцыйнай польскай статыстыкай паводле нацыянальнасьці 1165 палякаў, 114 беларусаў, 687 жыдоў, 1 расеец, 1 русін, 1 фін і 3 «інтэрнацыяналісты»; паводле веры 950 каталікоў, 207 праваслаўных, 1 эвангеліст і 814 юдэяў^[8]; 1935 год — 2454 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2008 год — 2075 чал.; 2012 год — 2129 чал.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Гарадзішча на Замкавай Гары
• Капліца зь фігурай Сьвятога Яна Непамука (XVIII ст.)
• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Катэдра; 1696—1709), кляштар (1729—1744) і калегіюм езуітаў (1746—1751)
• Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (1682—1715) і кляштар францішканаў (1737—1751)
• Касьцёл Усіх Сьвятых (1733—1738) і кляштар бэнэдыктынак.
• Царква Сьвятой Тройцы (1798; Сьвяты Пасад, цяпер царква Сьвятога Мікалая ПАПЦ)

Страчаная спадчына

• Замак
• Манастыр базылянаў
• Рачны порт у заходняй частцы Рускай Стараны

Галерэя

• Славутасьці Дарагічына
• 
  Замчышча
• 
  Катэдральны касьцёл
• 
  Езуіцкі калегіюм
• 
  Езуіцкі кляштар (цяпер Дарагічынская дыяцэзія)

• 
  Інтэр'ер Катэдры
• 
  Касьцёл францішканаў
• 
  Касьцёл бэнэдыктынак
• 
  Былая Траецкая царква

Крыніцы

1. Пад Покрывам Багародзіцы // Царква. № 4 (63), 2009. С. 2.
2. Грынявецкі В. Дарагічын // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 578.
3. ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 384.
4. Грынявецкі В. Дарагічын // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 579.
5. Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 157.
6. Sulimierski F. Drohiczyn Lacki // Słownik geograficzny... T. II. — Warszawa, 1881. S. 149.
7. Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.
8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5: województwo białostockie. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924. S. 19.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў / Маст. А. Бажэнаў. — Менск: «Полымя», 1998. — 287 с.: іл. ISBN 985-07-0131-5.
• Karpluk M. O Nazwie Drohiczyn // Język polski. Organ Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego. Nr. 2, marzec-kwiecień, 1976. S. 111—117.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack. — Warszawa, 1881.

Вонкавыя спасылкі

• Драгічын — Гісторыя, помнікі, фатаграфіі