Дзяржа́ўны доўг — сума запазычанасьці дзяржавы па пазыках і нявыплачаных па іх адсотках.
Узьнікае пры патрэбе пакрыцьця нястачы ў дзяржаўным бюджэце. З улікам разьмяшчэньня падзяляецца на ўнутраны і вонкавы. Унутраны доўг ствараецца на аблігацыях дзяржаўнай пазыкі, гарантыях дзяржавы пад каштоўныя паперы акцыянэрных таварыстваў, пазыках дзяржаве ад банкаў і нявыплачаным пакрыцьці фізычным і юрыдычным асобам. Вонкавы доўг узьнікае па ўзятых дзяржавай замежных пазыках, гарантыях дзяржавы пад атрыманыя айчыннымі ўстановамі за мяжой пазыкі і запазычанасьцях бюджэтных установаў у вонкавагандлёвай дзейнасьці[1].
На студзень 2014 году памер дзяржаўнага доўгу перавышаў памер сукупнага ўнутранага прадукту такіх разьвітых краінаў, як ЗША, Грэцыя, Ірляндыя, Італія і Партугалія[2].
Паводле 57-га артыкула Бюджэтнага кодэксу Беларусі 2008 году, «Рэспубліка Беларусь нясе безумоўныя абавязкі па абслугоўваньні і пагашэньні дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь. Дзяржаўны доўг Рэспублікі Беларусь поўнасьцю забясьпечваецца сродкамі рэспубліканскага бюджэту і іншай маёмасьцю, якая знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці». Пры гэтым, «выплаты па абслугоўваньні і пагашэньні дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь ёсьць першачарговымі ў адносінах да іншых выплатаў пры выкананьні рэспубліканскага бюджэту»[3]. На студзень 2014 году замежны дзяржаўны доўг Беларусі налічваў звыш 12 млрд даляраў ЗША, што складала 19 % сукупнага ўнутранага прадукту краіны[2].
Год | Сума, млрд рублёў[4] | % да СУП |
---|---|---|
2021 | ▲57,775 | ▲37,3 |
2020 | ▼44,790 | ▼33 |
2019 | ▲45,375 | ▼35,1 |
2018 | ▲42,172 | ▼39,1 |
2017 | ▲36,958 | ▲39,2 |
2016 | ▲32,855* | ▲31,4 |
2015 | ▲19,745 | ▼21,5 |
2014 | 15,400 | 21,6 |
*З улікам дэнамінаваньня беларускага рубля ў ліпені 2016 году 10 000 : 1. |
Гэта — накід артыкула па эканоміцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |