Міхай Эмінэску

Міхай Эмінэску
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 15 студзеня 1850(1850-01-15)[1][2][3][…]
Памёр 15 чэрвеня 1889(1889-06-15)[4] (39 гадоў)
Пахаваны
Бацькі Gheorghe Eminovici[d]
Raluca Eminovici[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці актор, празаік, журналіст, бібліятэкар, эсэіст, пісьменьнік, паэт, палітык
Гады творчасьці з 1866
Жанр паэзія
Мова румынская мова[5] і нямецкая
Подпіс Выява аўтографу

Міхай Эмінэску (па-румынску: Mihai Eminescu, /mi'haj e.mi'nes.ku/; сапраўднае прозьвішча Эміновіч (Eminovici); 15 студзеня 1850, Баташані — 15 чэрвеня 1889, Бухарэст) — румынскі паэт, клясык румынскай літаратуры.

Біяграфія

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Нарадзіўся 15 студзеня 1850 году ў Баташані ў шматдзетнай сям’і.

Вучыцца Міхая Эмінэску накіравалі ў Чарнаўцы ў нямецкую гімназію. Першы надрукаваны верш паэта — «Ля магілы Арона Пумнула» быў надрукаваны ў 1866 годзе ў часопісе «Сьлёзы ліцэістаў». Ня скончыўшы навучаньня ў гімназіі ў Чарнаўцах, Міхай па патрабаваньні бацькі зьязджае на вучобу ў Вену, дзе становіцца вольным слухачом унівэрсытэту і вывучае філялёгію, філязофію і юрыспрудэнцыю. У гэты пэрыяд аўтар выдае цыкль вершаў і патрыятычную паэму «эпігонаў».

Восеньню 1872 году паэт перабраўся ў Бэрлін, дзе да верасьня 1874 году слухаў цыкль лекцый пры Бэрлінскім унівэрсытэце. У верасьні 1874 году паэт пераязджае ў горад Ясы ў пошуках заробку, дзе ўладкоўваецца выкладчыкам у гімназію, адначасова бібліятэкарам і школьным інспэктарам. Зьнясільваючая праца, матэрыяльныя цяжкасьці і духоўная нездаволенасьць прыводзяць паэта да дэпрэсіі і псыхічнай хваробы ў 1883 годзе, якая, нягледзячы на пэўнае ​​паляпшэньне пасьля лячэньня, будзе перасьледваць яго да канца жыцьця. У гэтым жа 1883 годзе выходзіць адзіная прыжыцьцёвая кніга вершаў Эмінэску. І хоць імя паэта адразу атрымала прызнаньне, ён ужо быў ня здольны гэта ўсьвядоміць. Памёр Эмінэску ў псыхіятрычным шпіталі ў Бухарэсьце 15 чэрвеня 1889 году.

Беларускія пераклады

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Творы М. Эмінэску перакладалі на беларускую мову Станіслаў Шушкевіч, Рыгор Барадулін, Мікола Федзюковіч, Казімер Камейша, Таіса Бондар[6], Лявон Баршчэўскі, К. Коракс[7], Аксана Данільчык[8].

  • Паэма «Лучафэрул», выбр. вершы / Пераклад Р. Барадуліна // Анталогія малдаўскай паэзіі. Т.1. Мн., 2003.
  • Выбраная паэзія / Пераклад Р. Барадуліна, Л. Баршчэўскага, К. Коракс. Мн., 2017 («Паэты планеты»).
  • Выбраная паэзія: пераклад з румынскай / Міхай Эмінеску. — Мінск : Зміцер Колас, 2019. — 84, [1] с.

Зноскі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
  2. ^ ЭМИНЕСКУ // Большая российская энциклопедия (рас.) — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
  3. ^ Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
  4. ^ Eminecsu, Mihai, 1850-1889 // Olomouc City Library regional database (чэс.)
  5. ^ Eminescu, Mihai // CONOR.SI
  6. ^ Эмінэску Міхай
  7. ^ Выбраная паэзія: пераклад з румынскай: [да 25-годдзя ўстанаўлення дыпламатычных адносінаў паміж Румыніяй і Рэспублікай Беларусь] / Міхай Эмінэску. - Мінск : Зміцер Колас, 2017. - 104, [1] с. - (Паэты планеты)
  8. ^ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]