Травеньскія падзеі ў Францыі 1968 году

Тра́вень 68 (па-француску: Mai 68) — тэрмін, які ахоплівае ўсю сукупнасьць пратэсных рухаў, што мелі месца ў Францыі ў траўні-чэрвені 1968 году. Падзеі гэтага пэрыяду зьяўляюцца знакавым зломам у сучаснай гісторыі Францыі і характарызуюцца шырокім спантанным паўстаньнем, якое было па сваёй сутнасьці адначасова культурным, сацыяльным і філязофскім. На думку мысьляра Вінцэнта Сэспэдэса (Vincent Cespedes), «у траўні-чэрвені 1968 філязофія знаходзіцца на вуліцах. Рэвалюцыя праз філязофію, але таксама й рэвалюцыя філязофіі. […] Мільёны людзей перасталі думаць толькі аб тым, як наладзіць сваю кар'еру ды прыватнае жыцьцё — і пачалі філязафаваць разам. Гэта цэнтральная падзея Траўня, якая артыкулюе ўсе астатнія і робіць іх магчымымі. Пры ўсёй разнароднасьці спэцыфічных змаганьняў у гэтым ажыцьцяўляецца іх адзінства»[1], накіраванае супраць традыцыйнага грамадзтва, капіталізму, імпэрыялізму і, больш непасрэдным чынам, супраць улады генэрала Дэ Голя . Падзеі траўня 1968 году, справакаваныя паўстаньнем студэнцкай моладзі Парыжу, а потым захапіўшыя працоўнае асяродзьдзе і практычна ўсе катэгорыі насельніцтва на ўсёй тэрыторыі краіны, зьяўляюцца найбольш значным сацыяльным рухам у гісторыі Францыі XX стагодзьдзя.

Лёзунгі і графіці траўня 1968[2]

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

«Вашае ўяўленне значна больш багатае [чым у старэйшых], і фармулёўкі, якія чытаеш на мурах Сарбоны, гэта даказваюць. Штосьці выйшла з вас, што зьдзіўляе, штурхае, адкідвае ўсё тоё, што зрабіла нашае грамадства тым, чым яно з'яўляецца сёння. Гэта тоё, што я назваў бы расьцягненьнем поля магчымага. Ня адмаўляйцеся ад гэтага»[3], сказаў Жан-Поль Сартр лідэру студэнцкага руху Даніэлю Кон-Бэндыту падчас мененых «падзеяў».


  • Il est interdit d’interdire.

Забараняць забараняецца.


  • L’imagination prend le pouvoir !

Улада ўяўленьню!


  • Je prends mes désirs pour des réalités car je crois en la réalité de mes désirs.

Я прымаю свае жаданьні за рэальнасьць, бо я веру ў рэальнасьць сваіх жаданьняў.


  • Vivre sans temps morts et jouir sans entrave.

Жыць бяз прастояў ды зьведваць аргазм безь перашкодаў.


  • L’ennui est contre-révolutionnaire.

Нудота — контррэвалюцыйная.


  • Pas de replâtrage, la structure est pourrie.

Ніякіх тынкаваньняў: структура спарахнела.


  • Ne laissez pas les haut-parleurs parler pour vous.

Не дазваляйце гучнагаварыльнікам гаварыць за вас.


  • Soyez réalistes, demandez l’impossible.

Будзьце рэалістамі, патрабуйце немагчымага.


  • On achète ton bonheur. Vole-le.

Тваё шчасьце купляюць. Скрадзі яго.


  • Sous les pavés, la plage.

Пад брукам — пляж.


  • La barricade ferme la rue mais ouvre la voie.

Барыкада затуляе вуліцу, але адчыняе шлях.


  • Le réveil sonne : PREMIÈRE humiliation de la journée !

Званок будзільніка — гэта ПЕРШАЯ зьнявага на дзень.


  • Laissez la peur du rouge aux bêtes à cornes.

Пакіньце страх перад чырвоным для рагатых жывёлаў.


  • Les murs ont la parole.

Слова мурáм.


  • Sois jeune et tais-toi (avec l’ombre du Général de Gaulle en fond d’affiche).

Будзь маладым і змоўкні (зь ценем Генэрала дэ Голя на заднім пляне).


  • Les armes de la critique passent par la critique des armes.

Зброя крытыкі ўтвараецца праз крытыку зброі.


  • L'alcool tue. Prenez du L.S.D.

Алькаголь забівае. Прымайце L.S.D.


  • Arrêtez le monde, je veux descendre.

Спыніце сьвет, я хачу выйсьці.


  • L'aboutissement de toute pensée, c'est le pavé dans ta gueule, C.R.S.

Вянец усялякай думкі — гэта брукавец табе ў морду, амапавец.


  • L'art est mort, ne consommez pas son cadavre.

Мастацтва памерла, ня спажывайце ягоны труп.


  • Ne nous attardons pas au spectacle de la contestation, mais passons à la contestation du spectacle.

Ня будзьма затрымлівацца на спэктаклі супрацьстаяньня, давайце пераходзіць да супрацьстаяньня спэктаклю.


  • À vendre, veste en cuir spéciale manifestation, garantie anti-CRS, grande taille, prix 100 F.

Прадаецца: скураная куртка, спэцыяльная для маніфэстацыяў, з гарантыяй ад АМАПа, вялізны памер, кошт 100 франкаў.


  • Le bleu restera gris tant qu'il n'aura pas été réinventé.

Блакітны застанецца шэрым, пакуль мы яго ня прыдумаем зноў.


  • Bannissons les applaudissements, le spectacle est partout.

Адкіньма воплескі, спэктакль паўсюль.


  • Cache-toi, objet.

Схавайся, прадмет.


  • Céder un peu c'est capituler beaucoup.

Саступіць крыху — гэта капітуляваць шмат.


  • Chassez le flic de votre tête.

Вытурыце мянта са сваёй галавы.


  • Colle-toi contre la vitre. Croupis parmi les insectes.

Прыляпіся да вакенца. Увязнуўшы паміж вусякоў.


  • Comment penser librement à l'ombre d'une chapelle ?

Як думаць вольна ў цені капліцы?


  • C.R.S. qui visitez en civil, faites très attention à la marche en sortant.

АМАПаўцы, якія наведваюцца ў цывільным, будзьце вельмі асьцярожныя з прыступкай на выхадзе.


  • La culture c'est l'inversion de la vie.

Культура — гэта інвэрсія жыцьця.

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Vincent CESPEDES, Mai 68, La philosophie est dans la rue !, Paris: Larousse, coll. «Philosopher», 2008. (фр.)
  2. ^ Jean-Philippe LEGOIS, Les Slogans de 68, Paris: Éditions First, 2008. (фр.)
  3. ^ Annie COHEN-SOLAL, Sartre: un penseur pour le XXIe siècle, Paris: Gallimard, 2005. (фр.)

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.