Ян Каханоўскі з Чарналесься

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Каханоўскі.

Ян Каханоўскі з Чарналесься
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1530 Сыцына Паўночная^[d], Карона Каралеўства Польскага
Памёр	22 жніўня 1584(1584-08-22)[1][2][3]^[…] Люблін, Рэч Паспалітая[4]
Бацькі	Пётар Каханоўскі^[d] Ганна Бялачоўская^[d]
Сужэнец	Дарота Падлядоўская^[d]
Дзеці	Уршуля Каханоўская^[d], Ганна Каханоўская^[d] і Ян Каханоўскі^[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, пісьменьнік, перакладнік, драматург
Жанр	песьня^[d], фрашка^[d], драма, апавядальная паэзія^[d], лямант^[d], эпітафія, ода^[d], элегія, эпіграма і эпіталяма
Мова	лацінская мова і польская мова[5]
Подпіс
Ян Каханоўскі з Чарналесься ў Вікісховішчы

Ян Каханоўскі (па-польску: Jan Kochanowski; 6 чэрвеня 1530 — 22 жніўня 1584, Люблін) — польскі паэт эпохі Адраджэньня.

«Корвін», герб Яна Каханоўскага

Творчасьць

Пісаў на польскай ды лацінскай мовах.

Творчасьць Яна Каханоўскага высока ацэньвалі Мацей Сарбеўскі (XVII ст.) і Мануіл Базілевіч (XVIII ст.). Яго вершаваны Псалтыр стаў непасрэдным штуршком для «Псалтыри рифмотворной» Сімяона Полацкага (1678). Паэзія Яна Каханоўскага яшчэ пры жыцьці пісьменьніка была вядомай у Вялікім княстве Літоўскім. Найбольш вядомы твор — гімн «Чаго хочаш ад нас, Пане…», надрукаваны ў Нясьвіскай друкарні. Жыцьцёвыя рэаліі ўзноўлены пісьменьнікам у творы «Узяцьце Полацка», а таксама ў вершах, прысьвечаных вялікалітоўскім магнатам Мікалаю Радзівілу «Чорнаму», яго жонцы Альжбеце, Крыштафу Радзівілу «Пяруну».

Творы

• «Шахматы»: паэма («Szachy», 1562—1566)
• «Згода»: паэма («Zgoda», 1564)
• «Сатыр, або дзікі муж»: паэма («Satyr albo dziki mąż», 1564)
• «Сьвятаянская песня пра Купальле» («Pieśń świętojańska o Sobótce», 1575)
• «Адказ грэцкім паслам»: драма («Odprawa posłów greckich», 1578)
• «Псалтыр»: паэтычны пераклад «Псальмаў Давіда» («Psałterz Dawidów», выд. 1579), перакладаўся С. Полацкім
• «Трэны»: цыкль элегій («Treny», 1580)
• «Фрашкі»: зборнік паэзіі («Fraszki», 1584)
• «Песьні»: зборнік паэзіі («Pieśni», выд. 1586)

Беларускія пераклады

• Асобныя творы Яна Каханоўскага пераклаў Уладзімер Мархель (апублікаваныя ў зборніку «Раса нябёсаў на замлі тутэйшай»).
• «Трэны» / Перакл. А. Брусевіча (Тэрмапілы № 14, Беласток, 2010).
• «Выбранае» / Перакл. А. Хадановіча і Л. Баршчэўскага. Мн., 2017 (Серыя «Паэты планеты»).

Крыніцы

1. Krzyzanowski J. R. Jan Kochanowski // Encyclopædia Britannica (анг.)
2. Jan Kochanowski // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
3. Jan Kochanowski // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
4. Кохановский Ян // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
5. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя. Т. 8. — Мн., 1999.
• Кавалёў Сяргей. Пратэй, брат сатыра // Спадчына. 1999. №2. С. 110-124. // на pawet.net