Іаан Залатавуст

Іаан Залатавуст
ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος
Святы Іаан Залатавуст. Візантыйская мазаіка
Дата нараджэння	не раней за 344 і не пазней за 354
Месца нараджэння	Антыёхія, Келесірыя^[d], Рымская імперыя
Дата смерці	14 верасня 407
Месца смерці	Comana Pontica^[d], Pontus Polemoniacus^[d], Візантыя^[1]^[2]
Шануецца	у праваслаўі у каталіцызме у Англіканскай царкве у лютэранстве у Старажытнаўсходніх цэрквах
У ліку	Свяціцель
Дзень памяці	у праваслаўі — 30 студзеня (12 лютага) і 13 (26) лістапада, у каталіцызме — 13 верасня
Працы	шматлікія багаслоўскія сачыненні
Падзвіжніцтва	пастырства
Маці	Anthusa^[d]^[3]
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іаан Залатавуст, Ян Хрызастом (грэч. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος; каля 347 — 14 верасня 407) — архіепіскап Канстанцінопальскі, багаслоў, шануецца як адзін з трох Сусветных свяціцеляў і настаўнікаў разам са свяціцелем Васілём Вялікім і Рыгорам Багасловам.

У шэрагу хрысціянскіх цэркваў шануецца як святы. У праваслаўі, з прычыны таго што дзень яго смерці прыпадае на свята Узвышэння Святога Крыжа яго памяць перанесена на 13 лістапада па юліянскім календары; Праваслаўная царква таксама здзяйсняе яго памяць 27 студзеня (перанясенне мошчаў) і ў Саборы трох свяціцеляў 30 студзеня па юліянскім календары. У Канстанцінопальскай і Эладскай цэрквах яго памяць здзяйсняецца 13 лістапада, 27 студзеня і 30 студзеня па новаюліянскім календары, у Каталіцкай царкве — 13 верасня. Акрамя таго, Сусветная патрыярхія ў 2004 годзе ўстанавіла святкаванне 30 лістапада ў гонар перанясення з Рыма ў Стамбул мошчаў Рыгора Багаслова і Іаана Залатавуста.

Зноскі

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Белэн, 1999. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0279-2

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іаан Залатавуст

Патрыстыка
Апостальскія мужы і апалагеты	Варнава Апостал Клімент Рымскі Ігнацій Антыяхійскі Палікарп Смірнскі Папій Іерапольскі Арыстон Пельскі Ірыней Ліёнскі Іўсцін Філосаф Таціян Пастыр Ерма Дыдахэ Клімент Александрыйскі
Грэчаская патрыстыка	Арыген †каля 254 Еўсевій Памфіл †каля 340 Антоній Вялікі †356 Яфрэм Сірын †373 Афанасій Вялікі †373 Васілій Вялікі †379 Кірыл Іерусалімскі †386 Грыгорый Багаслоў †389 Макарый Вялікі †391 Грыгорый Ніскі †каля 394 Епіфаній Кіпрскі †403 Іаан Златавуст †407 Феадор Мапсуестыйскі †каля 428 Кірыл Александрыйскі †444 Псеўда-Дзіянісій Арэапагіт †да 532 Максім Спавяданнік †662 Іаан Дамаскін †753
Лацінская патрыстыка	Тэртуліян †каля 225 Кіпрыян †258 Іларый †367 Амвросій †397 Еранім †420 Аўгусцін †430 Грыгорый Вялікі †604 Ісідор Севільскі †636
Усходняя патрыстыка	Феадор Мапсуестыйскі †428 Феадарыт Кірскі †457 Севір Антыяхійскі †538

Канстанцінопальскія патрыярхі
I стагоддзе	Андрэй Першазваны • Стахій • Анісім • Палікарп I • Плутарх
II стагоддзе	Седэкіён • Дыяген • Елеўферый • Фелікс • Палікарп II • Афінадор (Афінаген) • Еўзой • Лаўрэнцій • Аліпій (Алімпій) • Пертынакс • Алімпіян • Марк I
III стагоддзе	Філадэльф • Кірыяк (Кірыліян) • Кастын (Канстанцін) • Яўген I • Ціт • Даметый • Руфін • Проб •
IV стагоддзе	Мітрафан • Аляксандр • Павел I • Еўсевій • Македоній I • Еўдоксій • Дэмафіл • Евагрый • Грыгорый I • Максім I Кінік • Нектарый • Іаан Залатавуст
V стагоддзе	Арсакій • Атык • Сісіній I • Несторый • Максіміян • Прокл • Флавіян • Анатоль • Генадзій I • Акакій • Фравіта • Еўфімій • Македоній II
VI стагоддзе	Цімафей I • Іаан II • Епіфаній • Анфім I • Міна • Еўтыхій • Іаан III • Іаан IV • Кірыяк
VII стагоддзе	Тамаш • Сергій I • Пір I • Павел II • Пётр • Тамаш II • Іаан V • Канстанцін I • Феадор I • Георгій I • Павел III • Калінік I
VIII стагоддзе	Кір • Іаан VI • Герман I • Анастасій • Канстанцін II • Мікіта I • Павел IV • Тарасій
IX стагоддзе	Нікіфар • Феадот I (Мілісін-Касітэра) • Антоній I • Іаан VII • Мяфодзій I • Ігнацій (Мікіта) • Фоцій I • Стэфан I • Антоній II
X стагоддзе	Мікалай I Містык • Яўхім I • Стэфан II Амасійскі • Трыфан • Феафілакт • Паліеўкт • Васіль I • Антоній III • Мікалай II • Сісіній II
XI стагоддзе	Сергій II • Яўстафій • Алексій Студзіць • Міхаіл Керуларый • Канстанцін III • Іаан VIII • Казьма I • Еўстрацій Гарыда • Мікалай III Кірдыніят Граматык
XII стагоддзе	Іаан IX • Леў Стып • Міхаіл II Цынгелю (Аксеіт) • Казьма II • Мікалай IV • Феадот II • Неафіт I • Канстанцін IV • Лука Хрысаверг • Міхаіл III • Харытон Еўгеніёт • Феадосіі Варадыёт • Васіль II • Мікіта II • Лявонцій Феатакіт • Дасіфей • Георгій II • Іаан X
XIII стагоддзе	Міхаіл IV • Феадор II Ірынік (Копа) • Максім II • Мануіл I Харытопул Сарантин • Герман II • Мяфодзій II • Мануіл II • Арсеній Аўтарыян • Нікіфар II • Герман III (Лаз Маркуца) • Іосіф I • Іаан XI • Грыгорый II • Афанасій I • Іаан XII
XIV стагоддзе	Ніфант I • Іаан XIII • Герасім I • Ісая • Іаан XIV • Ісідар I • Каліст I • Філафей • Макарый • Ніл • Антоній IV • Каліст II • Матфей
XV стагоддзе	Яўфімій II • Іосіф II • Мітрафан II • Грыгорый III • Афанасій II • Генадзій Схаларый • Ісідар II • Сафроній I Сіропул • Іаасаф I • Марк II • Сімяон I • Дзіянісій I • Рафаіл I • Максім III • Ніфант II • Максім IV • Іаакім I
XVI стагоддзе	Пахомій I • Феалепт I • Ерамія I • Іаанікій • Дзіянісій II • Іаасаф II • Мітрафан III • Ерамія II • Пахомій II • Феалепт II • Матфей II • Гаўрыіл I • Феафан I • Мялецій I
XVII стагоддзе	Неафіт II • Рафаіл II • Кірыл Лукарыс • Цімафей II • Грыгорый IV • Анфім II • Кірыл II • Афанасій Цараградскі • Неафіт III • Парфен I • Парфен II • Іаанікій II • Кірыл III • Паісій I • Парфен III • Гаўрыіл II • Парфен IV • Феафан II • Дзіянісій III • Клімент • Мяфодзій III • Дзіянісій IV • Герасім II • Афанасій IV • Якаў • Калінік II • Неафіт IV
XVIII стагоддзе	Гаўрыіл III • Неафіт V • Кіпрыян I • Кірыл IV • Афанасій V • Казьма III • Ерамія III • Калінік III • Паісій II • Серафім I • Неафіт VI • Кірыл V • Калінік IV • Серафім II • Іаанікій III • Самуіл I • Мялецій II • Феадосій II • Сафроній II • Гаўрыіл IV • Пракоп I • Неафіт VII • Герасім III • Грыгорый V
XIX стагоддзе	Калінік V • Ерамія IV • Кірыл VI • Яўген II • Анфім III • Хрысанф • Агафангел • Канстанцій I • Канстанцій II • Грыгорый VI • Анфім IV • Анфім V • Герман IV • Мялецій III • Анфім VI • Кірыл VII • Іаакім II • Сафроній III • Іаакім III • Іаакім IV • Дзіянісій V • Неафіт VIII • Анфім VII • Канстанцін V
XX стагоддзе	Герман V • Мялецій IV • Грыгорый VII • Канстанцін VII • Васіль III • Фоцій II • Веніямін • Максім V • Афінагор I • Дзімітрый • Варфаламей I

Праваслаўныя святы
Вялікія	Вялікдзень
Дванадзясятыя	Раство Прасвятой Багародзіцы • Узвіжанне Крыжа Гасподняга • Увядзенне ў храм Прасвятой Багародзіцы • Раство Хрыстова • Хрышчэнне Гасподняе • Стрэчанне Гасподняе • Дабравешчанне Прасвятой Багародзіцы • Уваход Гасподні ў Іерусалім • Ушэсце Гасподняе • Дзень Святой Тройцы • Праабражэнне Гасподняе • Успенне Прасвятой Багародзіцы
Недванадзясятыя вялікія	Пакровы Прасвятой Багародзіцы • Абразанне Гасподняе • Раство Іаана Прадцечы • Памяць святых першавярхоўных апосталаў Пятра і Паўла • Адсячэнне галавы Іаана Прадцечы
Сярэднія	Навагоддзе • Сергія Раданежскага • Іаана Багаслова • Сабор Прасвятой Багародзіцы • Сабор Іаана Прадцечы • Іаана Залатавуста • Сабор трох свяціцеляў • Знаходжанне галавы Іаана Прадцечы • Памяць святых Севастыйскіх мучанікаў • Мікалая Цудатворца (зімовы • вясновы) • Кірыла і Мяфодзія • князя Уладзіміра • Казанскай іконы Маці Божа