Іозеф Менгеле

Ёзеф Менгеле
Josef Mengele
Фота з аргенцінскіх дакументаў Менгеле, 1956 год
Фота з аргенцінскіх дакументаў Менгеле,
1956 год
Род дзейнасці антраполаг, ваенны ўрач, урач-пісьменнік, катавальнік
Дата нараджэння 16 сакавіка 1911(1911-03-16)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 8 лютага 1979(1979-02-08)[1][2] (67 гадоў) ці 7 лютага 1979(1979-02-07)[3] (67 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Карл Менгеле[d]
Маці Вальбурга Гапфаўе[d]
Жонка Ірэна Шэнбайн
Марта Менгеле
Дзеці Рольф Менгеле
Месца працы
Альма-матар
Партыя
Член у
Прыналежнасць Трэці рэйх
Бітвы/войны
Узнагароды і прэміі
Жалезны крыж 1-га класа
Жалезны крыж 1-га класа
Жалезны крыж 2-га класа
Жалезны крыж 2-га класа
За раненне ў чорным
За раненне ў чорным
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іозеф Менгеле (ням.: Josef Mengele; 16 сакавіка 1911, Гюнцбург, Баварыя — 7 лютага 1979, Бертыёга, штат Сан-Паўлу, Бразілія) — нямецкі доктар, які праводзіў вопыты на вязнях лагера Асвенцім у час Другой сусветнай вайны. Доктар Менгеле асабіста займаўся адборам вязняў, якія прыбывалі ў лагер. Пасля вайны ўцёк з Германіі ў Лацінскую Амерыку, баючыся пераследу. Спробы знайсці Менгеле, каб аддаць яго пад суд, не ўвянчаліся поспехам, хоць, па сцвярджэннях Рафі Эйтана і яшчэ аднаго з ветэранаў «Масада» Алекса Мелера, яны высачылі Менгеле ў Буэнас-Айрэсе падчас правядзення аперацыі па выкраданні Адольфа Эйхмана, але захопліваць яго адначасова з Эйхманам або адразу ж пасля захопу апошняга было занадта рызыкоўна. Памёр у Бразіліі.

Значную частку работы Менгеле складалі вопыты над вязнямі, уключаючы анатаміраванне жывых немаўлят; кастрацыя хлопчыкаў і мужчын без выкарыстання анестэтыкаў; падвяргаў жанчын ударам току высокага напружання, тэстуючы іх вынослівасць. Аднойчы ён нават стэрылізаваў групу польскіх манахінь пры дапамозе рэнтгенаўскага выпраменьвання[6].

За 21 месяц сваёй работы ў Асвенціме здабыў рэпутацыю аднаго з самых небяспечных нацыстаў, атрымаў мянушку «Анёл Смерці». Асабіста сустракаў цягнікі з вязнямі, якія прыязджалі ў лагер, і сам вырашаў, каму з іх трэба будзе працаваць у лагеры, хто пойдзе на яго вопыты, а хто адразу ж адправіцца ў газавую камеру.

Асаблівую цікавасць у доктара Менгеле выклікалі блізняты. У 1943 годзе Менгеле выбіраў двайнят, якія прыбывалі ў лагер, і пасяляў іх у спецыяльных бараках. З 3 тысяч двайнят выжылі толькі 300. Часта тыя, што засталіся ў жывых пасля вопытаў доктара, рабілі сабе смерць. Менгеле таксама выяўляў цікавасць да фізіялагічных анамалій, у прыватнасці да карлікаў. Праводзіў эксперыменты над сям'ёй Овіц — яўрэйскімі музыкамі-ліліпутамі з Румыніі.

Зноскі

  1. ↑ а б Josef Mengele // Frankfurter Personenlexikon — 2014. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Josef Mengele // Brockhaus Enzyklopädie
  3. ↑ а б в Josef Mengele // Oorlogsbronnen Праверана 22 лютага 2025.
  4. ↑ Black E. The Horrifying American Roots of Nazi Eugenics — Columbian College of Arts and Sciences, 2003.
  5. ↑ The 7 Most Notorious Nazis Who Escaped to South America // History — 2017.
  6. ↑ Dr. Josef Mengele, ruthless Nazi concentration camp doctor — The Crime Library on truTV.com (англ.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 чэрвеня 2012. Праверана 1 мая 2012.