Барніт

Барніт
Формула Cu5FeS4
Прымесь Ag, Ge, Bi, In, Pb
Сінгонія кубічная, рамбічная
Крышталічная рашотка a = 10.95, b = 21.862, c = 10.95, Z = 16; V = 2,621.31
Крышталічная рашотка a = 10.95, b = 21.862, c = 10.95, Z = 16; V = 2,621.31
Колер медна-чырвоны, бронзава-жоўты
Колер рысы шэра-чорны
Бляск металічны
Празрыстасць непразрысты
Цвёрдасць 3—3,5
Спайнасць недасканалая па (111)
Злом няроўны, ракавісты
Шчыльнасць 4,9—5,3 г/см³

Барні́т, стракатая медная руда[1] — мінерал класа сульфідаў, сульфід медзі і жалеза, Cu5FeS4. Змяшчае 63,31 % медзі і 11,13 % жалеза[2], прымесі серабра, германію, вісмуту, індыю, свінцу[3]. Адкрыты ў 1725 годзе. Названы ў гонар аўстрыйскага мінеролага І. фон Борна (Ignaz Edler von Born, 1742—1791)

Крышталізуецца ў кубічнай і рамбічнай сінгоніі. Крышталі сустракаюцца рэдка. Звычайна ўтварае суцэльныя і зярністыя масы, украпіны. Колер медна-чырвоны, бронзава-жоўты з чырванаватым адценнем, фіялетавы са стракатай пабегласцю з перавагай сіняга колеру[3]. Шчыльнасць 4,9—5,3 г/см³. Цвёрдасць 3—3,5 па шкале Моаса. Крохкі. Раствараецца ў азотнай кіслаце[4].

Паходжанне і радовішчы

[правіць | правіць зыходнік]

Барніт мае магматычнае і гідратэрмальнае паходжанне. Сустракаецца ў скарнах, пегматытах і гідратэрмальных жылах. Часам сустракаецца ў выглядзе ўкрапін у асадкавых пародах. Спадарожныя мінералы — магнетыт, пірыт, хальказін, халькапірыт, энаргіт[4].

Радовішчы ў Расіі, Азербайджане, Арменіі, Казахстане, Германіі, Польшчы, ЗША, Намібіі.

Зноскі

  1. ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
  2. ↑ Bornite Mineral Data // Mineralogy Database (англ.)
  3. ↑ а б Борнит // Каталог Минералов. Ru (руск.)
  4. ↑ а б Борнит // Кристаллов.net — Систематика и классификация минералов, горных пород, метеоритов, окаменелостей {{ref-ru}

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]


commons: Барніт на Вікісховішчы