Бялюк (род раслін)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Бялюк.

Бялюк (род раслін)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Аднадольныя[2] Парадак:  Спаржакветныя Сямейства:  Спаржавыя Падсямейства:  Агававыя Род:  Бялюк
Міжнародная навуковая назва
Anthericum L., Sp. Pl., 1753
Сінонімы
Debesia Kuntze Endogona Raf. Liliago C.Presl, nom. illeg. Pessularia Salisb. Phalangites Bubani Phalangium Mill.
Тыпавы від
Anthericum ramosum L. — Бялюк галінасты
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   42779 NCBI   51433 EOL   33210 GRIN   g:751 IPNI   30006823-2

Бялю́к^[3][4] (Anthericum) — род кветкавых раслін сямейства Спаржавыя (Asparagaceae). Раней род адносіўся да сямейства Асфадэлавыя (Asphodelaceae)^[3], яшчэ раней да Лілейных (Liliaceae)^[4].

Батанічнае апісанне

Бялюк галінасты (Anthericum ramosum). Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовыя травяністыя расліны з прамастойным слабагалінастым сцяблом і кароткім карэнішчам. Лісце прыкаранёвае, сядзячае, простае, суцэльнае, лінейнае, з вострай верхавінкай і суцэльным краем. Кветкі белага колеру, у верхавінкавых суквеццях (мяцёлках ці гронках). Пялёсткаў 6. Плод — круглаватая скурыстая каробачка.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліны роду распаўсюджаны ў трапічных абласцях Афрыкі і на Мадагаскары. Таксама ў субтрапічных і ўмераных абласцях Еўропы і Амерыкі.

Бялюк лілейны (Anthericum liliago). Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Растуць у стэпах і саваннах, лясах, на сухіх лугах, узлесках і палянах, камяністых россыпах, у парках і садах.

На тэрыторыі Беларусі сустракаецца бялюк галінасты (Anthericum ramosum), і як інтадуктаваны вырошчваецца бялюк лілейны (Anthericum liliago)^[3][4].

Віды

Паводле інфармацыі з сайтаў The Plant List^[5] і EOL род налічвае 9 відаў:

• Anthericum angustifolium Hochst. ex A.Rich.
• Anthericum baeticum (Boiss.) Boiss.
• Anthericum ×confusum Domin
• Anthericum corymbosum Baker
• Anthericum haygarthii Kies ex Oberm.
• Anthericum jamesii Baker
• Anthericum liliago L. — Бялюк лілейны
• Anthericum neghellense (Cufod.) Bjorå & Sebsebe
• Anthericum ramosum L. — Бялюк галінастыtypus

Крыніцы

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
3. БелЭн 1996.
4. ЭПБ 1983.
5. Anthericum // The Plant List (англ.)

Літаратура

• Вынаеў Г. У. Бялю́к // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 373. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Бялю́к // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 404. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Anthericum L. — Венечник // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 341. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.
• Черняковская Е. Г. Род 263. Венечник — Anthericum L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1935. — Т. IV. — С. 53. — 760 + XXX с. — 5 175 экз.