Ворлікі звычайныя

Ворлікі звычайныя
Ворлікі звычайныя на клумбе ў Мінску
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Казяльцовакветныя Сямейства:  Казяльцовыя Падсямейства:  Isopyroideae Род:  Ворлікі Від:  Ворлікі звычайныя
Міжнародная навуковая назва
Aquilegia vulgaris L., Sp. Pl. 1: 533 (1753)
Даччыныя таксоны
Aquilegia vulgaris subsp. ballii (Litard. & Maire) Dobignard Aquilegia vulgaris subsp. cossoniana (Maire & Sennen) Dobignard Aquilegia vulgaris subsp. dichroa (Freyn) T.E.Díaz Aquilegia vulgaris subsp. hispanica (Willk.) Heywood Aquilegia vulgaris subsp. nevadensis (Boiss. & Reut.) T.E.Díaz Aquilegia vulgaris subsp. paui (Font Quer) O.Bolòs & Vigo Aquilegia vulgaris subsp. vulgaris L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   18749 NCBI   3451 EOL   595119 GRIN   t:3767 IPNI   306409-2 TPL   kew-2645045

Ворлікі звычайныя^[1][2] (Aquilégia vulgáris) — від шматгадовых багатаквітнеючых раслін з роду Ворлікі (Aquilegia) сямейства казяльцовыя (Ranunculaceae).

Назвы

Ворлікі звычайныя, горлікі, збаночкі, лілейка, лілія^[3], ворлікі, міжперсніца^[4][5][6].

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Экалогія і распаўсюджванне

Aquilegia vulgaris

Арэал віду ахоплівае сярэднія і паўднёвыя раёны Еўропы, Скандынавію. Завезены ў Паўночную Амерыку. На тэрыторыі Расіі сустракаецца ў еўрапейскай частцы.

У Беларусі адзіны від рода^[7].

Расце на лугах, у лясах і парках на пясчанай глебе.

Батанічнае апісанне

Кветка

Сцябло галіністае ў верхняй частцы, голае і апушанае, вышынёй 30—70 см. Лісце ўнізе святлейшае за зверху, часам шызаватае, апушанае. Прыкаранёвае лісце двойчы трайчастае, на доўгіх хвосціках, складаецца з круглява-клінаватых лісцікаў 2,5—5 см даўжынёй і 1,5—2 см шырынёй. Кветкі адзіночныя, сіне-фіялетавага колеру, на доўгіх кветаносах. Плод — лістоўка.

Гаспадарчае значэнне

Расліна атрутная^[8]. Часта выкарыстоўваецца ў садах як дэкаратыўная, выведзена мноства садовых формаў, якія адрозніваюцца формай і колерам кветак.

Зноскі

1. Назва згодна з кнігай По страницам Красной книги: Растения: Попул. энцикл. справ./БелСЭ; Редкол.: В. И. Алешко и др. — Мн.: БелСЭ, 1987. — 248 с.: ил.
2. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 17. — 160 с. — 2 350 экз.
3. Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878
4. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927/
5. Носович И. И. Словарь белорусского наречия. Спб, 1870
6. Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
7. База Растения Беларуси
8. Сергей Бесараб Ядовитые декоративные растения в саду и огороде. Справочник // Хабр — habr.com, 23 ліпеня 2021, 14:58

Літаратура

• Дорофеев А. М., Сюборова С. Ф. Они не должы исчезнуть: Книга для учащихся — Мн.: Народная асвета, 1987. — 200 с.: ил. — 89 000 экз. — С. 136. (руск.)

Спасылкі

• Водосбор обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)