Вярба трохтычынкавая

Вярба трохтычынкавая
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Вербакветныя Сямейства:  Вярбовыя Род:  Вярба Від:  Вярба трохтычынкавая
Міжнародная навуковая назва
Salix triandra L.
Сінонімы
Salix amygdalina L.[1]
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   837764 NCBI   77069 EOL   5599651 GRIN   t:32776 IPNI   779058-1 TPL   kew-5002239

Вярба трохтычынкавая^[2], Лаза^[3][4] (Salix triandra) — від кветкавых раслін з роду Вярба (Salix) сямейства Вярбовыя (Salicaceae).

Распаўсюджанне і экалогія

У прыродзе арэал віду ахоплівае Паўночную Афрыку (Алжыр, Марока і Туніс) і умераныя раёны Еўразіі (ад Іспаніі да Японіі)^[1].

Расце ў лясной, стэпавай і паўпустыннай зонах па берагах рэк, азёр, галоўным чынам у пойменнай частцы. Не падымаецца ў горы і адсутнічае ў Арктыцы і на Камчатцы.

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Жаночая шышка

Куст вышынёй да 5-б м і дыяметрам ствала 7-8 см, радзей дрэва вышынёй да 8-10 м. Галіны тонкія, прамыя, гнуткія, аліўкава- або буравата- і жаўтлява-зялёныя, матавыя, маладыя слаба пакрыты валаскамі. Кара ствалоў і больш старых галін аддзяляецца тонкімі пласцінамі.

Пупышкі яйкападобныя, вострыя, рабрыстыя, прыціснутыя, голыя, светла-бурыя. Прылісткі ад пупышкападобна-яйкападобных да ланцэтных, зубчастыя, часта добра выяўленыя, доўга якія застаюцца. Лісце даўгавата-ланцэтнае, ланцэтнае, яйкападобна-эліптычнае, вузка эліптычнае, эліптычнае або вузкаланцэтнае, даўжынёй 4-15 см, шырынёй 0,5-3,5 см, завостранае, ля аснавання круглявае або клінаватае, па краі залозава-пільчатае або расстаўлена-зубчастае, зверху цёмна-зялёнае, знізу зялёнае ці шызае і бялёса-шызае, пры распусканні злёгку апушанае і не клейкія, пазней зусім голае. Хвосцікі звычайна з двума залозкамі блізу аснавання ліставай пласцінкі, спачатку валасістыя, пазней голыя, нярэдка рудаватыя або бурыя, даўжынёй 1-1,5 см.

Шышачкі на канцы кароткіх падгадаваных парасткавых, прамыя або выгнутыя, Тычынкавыя даўжынёй 3-10 см, жаночыя — 1,5-4 см, тонкія, рэдкакветныя, часта мутоўкавыя, духмяныя. Прыкветныя лускавінкі даўгаватыя, увагнутыя, даўжынёй 1,5-3 мм, аднакаляровыя, бледна-жоўтыя, па краі раснічастыя, па спінцы голыя. Тычынкі ў ліку трох, у выглядзе выключэння ў ліку двух, чатырох ці пяці, даўжынёй да 5 мм, свабодныя, пры аснаванні густа-кучарава-воласістыя, з жоўтымі пылавікамі.

Плод — голая каробачка даўжынёй да 5-6 мм і шырынёй 2-2,5 мм.

Цвіценне пасля распускання лісця, у красавіку — маі, часам другасна цёплай яснай восенню. Плоданашэнне ў маі — чэрвені.

Значэнне і прымяненне

Добры меданос^[5].

Кара багатая саліцынам (4—5 %), танінамі (10—12 %).

Адварам кары маладых галін афарбоўваюць тканіны і сеткі ў жоўты колер.

Аднагадовыя дубцы выкарыстоўваецца для пляцення.

Драўніна шчыльная, белая, з бліскучым прыгожым адлівам, глейкая, але нетрывалая і не вельмі гнуткая.

Адна з лепшых парод для ўмацавання паўзучых і размываемых грунтоў, плацін. Дэкаратыўная.

Для Arvicola terrestris кара, лісце, пупышкі і маладыя галінкі гэтай і іншых прыбярэжных верб складаюць асноўны упадабаны корм.

Таксанамія

Від Вярба трохтычынкавая ўваходзіць у род Вярба (Salix) сямейства Вярбовыя (Salicaceae) парадку Malpighiales.

яшчэ 36 сямействаў (згодна Сістэме APG II)

яшчэ звыш 500 відаў

парадак Malpighiales

род Вярба

аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Вярбовыя

від Вярба  трохтычынкавая

яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (згодна Сістэме APG II)

яшчэ каля 57 родаў

Зноскі

1. Паводле сайта GRIN (гл. картку расліны).
2. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 117. — 160 с. — 2 350 экз.
3. Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
4. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
5. Абрикосов Х. Н. и др. Ива // Словарь-справочник пчеловода / Сост. Федосов Н. Ф.. — М.: Сельхозгиз, 1955. — С. 122. Архівавана 7 студзеня 2012.

Літаратура

• Род 356. Ива — Salix L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1936. — Т. V. — С. 184—186. — 762 + XXVI с. — 5 175 экз.
• Род 2. Ива — Salix L. // Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1951. — Т. II. Покрытосеменные. — С. 162—163. — 612 с. — 2 500 экз.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 426. Salix triandra L. — Ива трёхтычинковая // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 24. — ISBN 9-87317-128-9.

Спасылкі

• Ива трёхтычинковая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)