Гарлюха

Гарлюха
Picris echioides
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Cichorioideae Трыба:  Cichorieae Падтрыба:  Hypochaeridinae Род:  Гарлюха
Міжнародная навуковая назва
Picris L., 1753
Тыпавы від
Picris echioides[3]
Віды
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   38246 NCBI   122541 EOL   38104 GRIN   g:9374 IPNI   10533-1

Гарлю́ха, Гарчак жоўты^[4] (Picris) — род кветкавых раслін сямейства Астравыя (Asteraceae).

Батанічнае апісанне

Адна-, двух-, радзей шматгадовыя апушаныя травяністыя расліны з прамастойным галінастым сцяблом вышынёю да 1 м. Лісце цэльнае, чаргаванае, падоўжана- або эліпсоідна-ланцэтнае, зубчастае. Кветкі язычковыя, жоўтыя, у кошыках, сабраных на канцы сцябла ў парасона- і шчыткападобныя мяцёлкі. Плод — сямянка з чубком.

Арэал

Адрозніваецца каля 40 відаў. Пашыраны ў Еўропе, Азіі, Міжземнамор’і і Паўночнай Афрыцы. На Беларусі зрэдку ў лясах, хмызняках, на лугах, як пустазелле на палях трапляецца гарлюха ястрабінкавая, ці гарчак жоўты ястрабковы (Picris hieracioides L.).

Віды

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 61 від^[5]:

• Picris albida Ball
• Picris altissima Delile
• Picris amalecitana (Boiss.) Eig
• Picris angustifolia DC.
• Picris aspera Poir.
• Picris asplenioides L.
• Picris atlantica Ball
• Picris babylonica Hand.-Mazz.
• Picris barbarorum Lindl.
• Picris bracteata Losa
• Picris burbidgeae S.Holzapfel
• Picris campylocarpa Boiss. & Heldr.
• Picris comosa (Boiss.) P.D.Jackson
• Picris compacta S.Holzapfel
• Picris conyzoides Lack & S.Holzapfel
• Picris cupuligera (Durieu) Walp.
• Picris cyanocarpa Boiss.
• Picris cyprica Lack
• Picris cyrenaica (Pamp.) Lack
• Picris davurica Fisch. ex Hornem.
• Picris divaricata Vaniot
• Picris drummondii S.Holzapfel
• Picris eichleri Lack & S.Holzapfel
• Picris evae Lack
• Picris flexuosa Thunb.
• Picris galilaea (Boiss.) Eig
• Picris helminthioides (Ball) Greuter
• Picris hieracioides Sibth. & Sm. — Гарлюха ястрабінкавая, ці Гарчак жоўты ястрабковы, ці Гарлюха цвёрдая
• Picris hispanica (Willd.) P.D.Sell
• Picris hispidissima (Bartl.) W.D.J.Koch
• Picris humilis DC.
• Picris junnanensis V.N.Vassil.
• Picris kotschyi Boiss.
• Picris littoralis Merino
• Picris longirostris Sch.Bip.
• Picris macloviana d'Urv. ex DC.
• Picris macrantha Timb.-Lagr.
• Picris macrorhiza Jeanb. & Timb.-Lagr.
• Picris mauginiana Pamp.
• Picris morrisonensis Hayata
• Picris nigricans Grognot
• Picris nuristanica Bornm.
• Picris ohwiana Kitam.
• Picris olympica Boiss.
• Picris pauciflora Willd.
• Picris pygmaea Hill
• Picris racemosa Batt.
• Picris rhagadioloides (L.) Desf.
• Picris rivularis Pau
• Picris sancta F.W.Schmidt
• Picris scaberrima Guss. ex Ten.
• Picris scabra Forssk.
• Picris senecioides Beauverd
• Picris sinuata (Lam.) Lack
• Picris spinosissima Geners.
• Picris squarrosa Steetz
• Picris strigosa M.Bieb.
• Picris sulphurea Delile
• Picris wagenitzii Lack
• Picris willkommii Nyman
• Picris xylopoda Lack

Значэнне і выкарыстанне

Лекавыя (мачагонны, жаўцягонны, крыху слабіцельны і болесуцішальны сродак) і меданосныя расліны; некаторыя віды — пустазелле.

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Index Nominum Genericorum
4. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 97. — 160 с. — 2 350 экз.
5. Picris (англ.). The Plant List. Version 1.1. (22 кастрычніка 2013). Праверана 4 кастрычніка 2016.

Літаратура

• Гарлюха // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — С. 62. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).

Спасылкі

• Горлюха — род Picris: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)