Граздоўнік

Граздоўнік
Граздоўнік звычайны (Botrychium lunaria)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Папарацепадобныя Клас:  Псілотавыя Парадак:  Вужоўнікі (Ophioglossales) Сямейства:  Вужоўнікавыя Род:  Граздоўнік
Міжнародная навуковая назва
Botrychium Sw., 1800
Выявы на Вікісховішчы ITIS   17170 NCBI   13829 EOL   36941 GRIN   t:17450 IPNI   30394896-2 FW   319900

Граздо́ўнік^[1][2] (Botrychium) — род папарацей сямейства Вужоўнікавыя (Ophioglossaceae). Налічвае каля 40 відаў, пашыраных ва ўмераных паясах Паўночнага паўшар’я^[1].

Батанічнае апісанне

Шматгадовыя травяністыя расліны з кароткім неразгалінаваным карэнішчам, ад якога адходзяць адходзяць прыдаткавыя карані і адзін, радзей 2—3 лісты. Вегетатыўны сегмент ліста перыста-рассечаны, голы або злёгку апушаны. Спараносны сегмент мяцёльчата-галінасты. Спарангіі размешчаны па восі мяцёлкі ў 2 рады. Зарасткі (гаметафіты) маюць даўжыню 1—20 мм.

Віды

Уключае 36 відаў, распаўсюджаных ва ўмеранай зоне Паўночнага паўшар’я.

• Botrychium acuminatum Wagner (1990)
• Botrychium arisanense (Masam.) Masam. (1936)
• Botrychium ascendens Wagner (1986)
• Botrychium australe R. Br. (1810)
• Botrychium biforme Col. (1886)
• Botrychium biternatum (Sav.) Underw. (1896)
• Botrychium boreale (Fr.) Milde (1857)
• Botrychium campestre Wagner & Farrar (1986)
• Botrychium chamaeconium Bitter & Hier. (1900)
• Botrychium crenulatum Wagner (1981)
• Botrychium daucifolium (Wall.) Hook. & Grev. (1830)
• Botrychium decompositum Mart. & Gal. (1842)
• Botrychium decurrens Ching (1959)
• Botrychium dissectum Spreng. (1804)
• Botrychium dusenii (Christ) Alston (1960)
• Botrychium echo Wagner (1983)
• Botrychium formosanum Tagawa (1940)
• Botrychium gallicomontanum Farrar & Johnson-Groh (1991)
• Botrychium hesperium (Maxon & Clausen) Wagner & Lellinger (1981)
• Botrychium japonicum (Prantl) Underw. (1898)
• Botrychium javanicum (Sahashi) comb. ined.
• Botrychium jenmanii Underw. (1900)
• Botrychium lanceolatum — Граздоўнік ланцэтападобны (S. G. Gmelin) Angström (1854)
• Botrychium lanuginosum (Wall.) Hook. & Grev. (1828)
• Botrychium lineare W.H.Wagner (1994)
• Botrychium longipedunculatum Ching (1959)
• Botrychium lunaria — Граздоўнік звычайны, ці Вужава зелле (L.) Swartz (1802)
• Botrychium lunarioides (Michx.) Swartz (1806)
• Botrychium manshuricum Ching (1959)
• Botrychium matricariifolium — Граздоўнік рамонкалісты (Döll) A. Braun ex Koch (1847)
• Botrychium microphyllumv (Sahashi) M.Kato (1995)
• Botrychium minganense Vict. (1927)
• Botrychium modestum Ching (1959)
• Botrychium montanum Wagner (1981)
• Botrychium mormo Wagner (1981)
• Botrychium multifidum — Граздоўнік многараздзельны (S. G. Gmelin) Rupr. (1859)
• Botrychium nipponicum Mak. (1916)
• Botrychium officinale Ching (1959)
• Botrychium oneidense (Gilb.) House (1905)
• Botrychium pallidum Wagner (1990)
• Botrychium paradoxum Wagner (1981)
• Botrychium parvum Ching (1959)
• Botrychium pedunculosum Wagner (1986)
• Botrychium pinnatum H. St. John (1929)
• Botrychium pseudopinnatum Wagner (1990)
• Botrychium pumicola Coville (1900)
• Botrychium rugulosum Wagner (1982)
• Botrychium schaffneri Underw. (1903)
• Botrychium simplex — Граздоўнік просты E. Hitchc. (1823)
• Botrychium socorrense W.H.Wagner (1989)
• Botrychium spathulatum Wagner (1990)
• Botrychium strictum Underw. (1902)
• Botrychium subbifoliatum Brackenr. (1854)
• Botrychium sutchuanense Ching (1959)
• Botrychium ternatum (Thunb.) Sw. (1801)
• Botrychium tibeticum (Ching) comb. ined.
• Botrychium triangularifolium (Sahashi) M.Kato (1995)
• Botrychium underwoodianum Maxon (1905)
• Botrychium virginianum — Граздоўнік віргінскі (L.) Sw. (1801)
• Botrychium yunnanense Ching (1959)

Выкарыстанне

Лекавыя і дэкаратыўныя расліны.

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
2. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 8. — 160 с. — 2 350 экз.

Літаратура

• Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.

Спасылкі

• Гроздовник: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Botrychium // The Plant List (англ.)
• Botrychium // Encyclopædia Britannica (англ.)