Залознікавыя

Залознікавыя
Scrophularia nodosa
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Ясноткакветныя Сямейства:  Залознікавыя
Міжнародная навуковая назва
Scrophulariaceae Juss. (1789), nom. cons.
Сінонімы
Bontiaceae Horan. Buddlejaceae K.Wilh., nom. cons. Hebenstretiaceae Horan. Limosellaceae J.Agardh Myoporaceae R.Br., nom. cons. Oftiaceae Takht. & Reveal Selaginaceae Choisy, nom. cons. Spielmanniaceae J.Agardh, nom. illeg. Verbascaceae Bercht. & J.Presl
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   33005 NCBI   4149 EOL   4429 GRIN   f:1023 IPNI   30466893-2 FW   55765

Залознікавыя^[3] (Scrophulariáceae) — сямейства кветкавых раслін.

Апісанне

Пераважная частка відаў — травяністыя шматгадовыя расліны ці паўхмызнякі, параўнальна нямногія — хмызнякі, адзінкавыя прадстаўнікі — дрэвы і нават ліяны. Лісты залознікавых простыя, без прылісткаў, чарговыя ці процілеглыя (могуць чаргавацца на адной і той жа расліне), іншы раз кальчаковыя. Характэрна прысутнасць бікалатэральных пучкоў. Кветкі заўсёды зігаморфныя, чатырохкругавыя, пяцічленныя, даволі разнастайныя ў выніку рэдукцыі і зрастання некаторых органаў кветкі. Пяцічленная зрослалістая чашачка ў некаторых відаў роду крынічнік (Veronica) становіцца чатырохлістай. Вяночак то з добра выражанай, то з ледзь-ледзь прыкметнай трубачкай, амаль правільнай (Verbascum) ці рознай зігаморфнай і двухгубай (Scrophularia, Antirrhinum), іншы раз і шпорцавы (Linaria). У іншых выпадках пры зрастанні пялёсткаў вяночак становіцца чатырохпялёсткавым (крынічнік (Veronica)). Андрацэй у большай часткі родаў складаецца з пяці тычынак, не заўсёды аднолькавай даўжыні і з розным апушэннем ніцей — Verbascum. Часта назіраецца рэдукцыя адной ці трох тычынак. Тады андрацэй становіцца чатырох- ці двухчленным. Гінецэй залознікавых двухчленны з пладалісцікаў, размешчаных у медыяльнай плоскасці (адрозненне ад паслёнавых). Завязь верхняя двухгняздовая, з плацэнтамі, звязанымі з перагародкай, якая дзеліць гняздо завязі. Слупок 1. Рыльца галоўчатае, цэльнае ці двухраздзельнае. У аснове завязі ёсць кальцавы ці аднабаковы нектараносны дыск.

Пашырэнне

Сямейства ўключае каля 300 родаў і 5000 відаў. Распаўсюджанне касмапалітнае, але найбольш — ва ўмераных абласцях паўночнага паўшар’я і ў гарах тропікаў.

Спіс родаў

Роды сямейства Залознікавыя паводле GRIN^[4]:

• Allocalyx Cordem.
• Alonsoa Ruiz & Pav.
• Androya H.Perrier
• Antherothamnus N.E.Br.
• Anticharis Endl.
• Aptosimum Burch. ex Benth.
• Barthlottia Eb.Fisch.
• Bontia L.
• Brachystigma Pennell
• Buddleja L.^[5]
• Calamphoreus Chinnock
• Camptoloma Benth.
• Centrantheropsis Bonati
• Chenopodiopsis Hilliard
• Colpias E.Mey. ex Benth.
• Cromidon Compton
• Cycniopsis Engl.
• Dasistoma Raf.
• Dermatobotrys Bolus
• Diascia Link & Otto
• Diclis Benth.
• Diocirea Chinnock
• Dischisma Choisy
• Emorya Torr.
• Eremogeton Standl. & L.O.Williams
• Eremophila R.Br.
• Faxonanthus Greenm.
• Freylinia Colla
• Ghikaea Volkens & Schweinf.
• Glekia Hilliard
• Globulariopsis Compton
• Glumicalyx Hiern
• Glycocystis Chinnock
• Gomphostigma Turcz.
• Gosela Choisy
• Hebenstretia L.
• Hemimeris L.f.
• Hygea Hanst.
• Jamesbrittenia Kuntze
• Jerdonia Wight
• Leucophyllum Humb. & Bonpl.
• Leucosalpa Scott-Elliot
• Limosella L. — Лужайнік
• Lyperia Benth.
• Magdalenaea Brade
• Manulea L.
• Manuleopsis Thell. ex Schinz
• Melanospermum Hilliard
• Micrargeriella R.E.Fr.
• Microdon Choisy
• Mimulicalyx P.C.Tsoong
• Mosheovia Eig
• Myoporum Sol. ex G.Forst.
• Namation Brand
• Nemesia Vent.
• Oftia Adans.
• Oreosolen Hook.f.
• Paederotella (E.Wulff) Kem.-Nath.
• Parastriga Mildbr.
• Peliostomum E.Mey. ex Benth.
• Pentacoelium Siebold & Zucc.
• Phygelius E.Mey. ex Benth.
• Phyllopodium Benth.
• Polycarena Benth.
• Pseudobartsia D.Y.Hong
• Pseudomelasma Eb.Fisch.
• Pseudoselago Hilliard
• Pseudosopubia Engl.
• Pseudostriga Bonati
• Ranopisoa J.-F.Leroy
• Reyemia Hilliard
• Scrophularia L. typus — Залозніца
• Selago L. — Селаго
• Spirostegia Ivanina
• Strobilopsis Hilliard & B.L.Burtt
• Sutera Roth
• Teedia Rudolphi
• Tetraselago Junell
• Thunbergianthus Engl.
• Trieenea Hilliard
• Trungboa Rauschert
• Tuerckheimocharis Urb.
• Vellosiella Baill.
• Verbascum L. — Дзіванна
• Xizangia D.Y.Hong
• Zaluzianskya F.W.Schmidt

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 147. — 160 с. — 2 350 экз.
4. Паводле GRIN. Гл. раздзел «Спасылкі».
5. Часам вылучаюць у асобнае сямейства Buddlejaceae

Літаратура

• Сапегін Л. М. Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях. — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. ISBN 978-985-439-644-6

Спасылкі

• Норичниковые: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)