Зара Аляксандраўна Далуханава

Зара Далуханава
арм.: Զարուհի Աղասու Դոլուխանյան[1][2]
Поўнае імя Зара Аляксандраўна Далуханава
Дата нараджэння 15 сакавіка 1918(1918-03-15)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 4 снежня 2007(2007-12-04)[3] (89 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Краіна

Сцяг СССР СССР,

Сцяг Расіі Расія
Муж Alexandr Dolukhanyan[d] і Igor Jakovlevitsj Jadrov[d]
Альма-матар
Месца працы
Музычная дзейнасць
Прафесіі оперная спявачка, музычны педагог
Пеўчы голас мецца-сапрана[1][2]
Інструменты вакал
Жанры опера
Грамадская дзейнасць
Член у
Прэміі
Сталінская прэмія 2-й ступені Ленінская прэмія
Узнагароды
Ордэн «За заслугі перад Айчынай» IV ступені
Ордэн «За заслугі перад Айчынай» IV ступені
Медаль «За асваенне цалінных зямель»
Медаль «За асваенне цалінных зямель»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Юбілейны медаль «50 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Юбілейны медаль «50 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Медаль «У памяць 850-годдзя Масквы»
Медаль «У памяць 850-годдзя Масквы»
Медаль «Ветэран працы»
Медаль «Ветэран працы»
Народны артыст СССР— 1990 Народны артыст РСФСР— 1956 Народны артыст Армянскай ССР Заслужаны артыст Армянскай ССР Ленінская прэмія Сталінская прэмія — 1951
Нагрудны знак «Шахцёрская слава» 2 ступені
Нагрудны знак «Шахцёрская слава» 2 ступені

За́ра Алякса́ндраўна Далуха́нава (Заруі́ Агасьеўна Макара́н/Макар'я́н, у шлюбе — Далуханя́н; 15 сакавіка 1918, Масква — 4 снежня 2007, Масква) — савецкая, расійская і армянская камерная спявачка, оперная спявачка (каларатурнае мецца-сапрана), педагог. Народная артыстка СССР (1990)[4]. Лаўрэат Ленінскай (1966) і Сталінскай прэміі другой ступені (1951).

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася ў Маскве ў сям'і Агасія Маркавіча і Алены Гайкаўны Макаран[5].

У 1933—1938 гадах вучылася скрыпцы ў Трэцім паказальным дзяржаўным музычным тэхнікуме імя Гнесіных (цяпер Музычнае вучылішча імя Гнесіных) у В. М. Бяляевай-Тарасевіч. Тэхнікум не скончыла.

З 1939 года — салістка Армянскага тэатра оперы і балета імя А. А. Спендыярава ў Ерэване, дзе гуляла першыя партыі ва ўсіх пастаноўках.

Неўзабаве, пакінуўшы оперную сцэну, стала выступаць як канцэртная спявачка. З 1944 года — салістка Усесаюзнага радыё і тэлебачання, з 1959 года — Маскоўскай філармоніі.

Выканала партыю Папялушкі ў першай савецкай пастаноўцы аднайменнай оперы Дж. Расіні і арыгінальную версію партыі Разіны ў яго ж оперы «Севільскі цырульнік»[6].

Шмат гастралявала (Румынія, ГДР, Італія, Францыя, Англія, Грэцыя, Аргенціна, Чэхаславакія, Венгрыя, ЗША, Польшча, Югаславія, Японія, Ізраіль, Новая Зеландыя і інш.). Спявала ў лепшых канцэртных залах Еўропы, Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі, Азіі, Аўстраліі і Новай Зеландыі. У большасці найбуйнейшых музычных цэнтрах свету канцэртавала рэгулярна і з вялікім поспехам.

У 1957 годзе скончыла Музычна-педагагічны інстытут ім. Гнесіных (цяпер Расійская акадэмія музыкі імя Гнесіных).

З 1972 года выкладала ў Музычна-педагагічным інстытуце ім. Гнесіных (з 1983 — прафесар, у 1980—1985 — загадніца кафедрай сольнага спеву).

Актыўна брала ўдзел у журы музычных конкурсаў.

Член Саюза тэатральных дзеячаў РФ (1977).

За перыяд з 1990 па 1995 год фірмамі «Мелодыя», «Monitor», «Austro Mechana» і «Russian Disc» былі выпушчаны восем кампакт-дыскаў.

Апроч выканальніцкай дзейнасці, сур'ёзна захаплялася малярствам.

Памерла 4 снежня 2007 года ў Маскве. Пахавана на Армянскіх могілках Масквы.

Міжнародны конкурс вакалістаў «Бурштынавы салавей» у Калінінградзе з 2007 года носіць імя Зары Далуханавай[7].

Зноскі

  1. ↑ а б в г д е ё Армянская савецкая энцыклапедыя / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ а б в г Ով ով է. հայեր / пад рэд. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — Т. 1. — С. 353.
  3. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  4. ↑ Указ Президента СССР от 27 декабря 1990 г. № УП-1248 «О присвоении почетного звания „Народный артист СССР“ тов. Долухановой З. А.»
  5. ↑ Зара Долуханова Архівавана 7 мая 2005.
  6. ↑ Скончалась певица Зара Долуханова // РИА Новости
  7. ↑ В Калининграде открывается международный конкурс вокалистов. РИА Новости (28 марта 2016). Праверана 9 лістапада 2016.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
  • О. Черников. Рояль и голоса великих. Серия: Музыкальная библиотека. Издательство: Феникс, 2011 г. Твердый переплет, 224 стр. ISBN 978-5-222-17864-5