Зарніца звычайная

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Чысцец.

Зарніца звычайная
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Ясноткакветныя Сямейства:  Трыпутнікавыя Трыба:  Antirrhineae Род:  Зарніца Від:  Зарніца звычайная
Міжнародная навуковая назва
Linaria vulgaris Mill., (1753)
Выявы на Вікісховішчы ITIS   33216 NCBI   43171 EOL   467241 GRIN   t:102290 IPNI   805039-1 TPL   kew-2498895

Зарні́ца звычайная^[1], Лянок^[2][3] (Linaria vulgaris) — від кветкавых раслін з роду Зарніца (Linaria) сямейства Трыпутнікавыя (Plantaginaceae).

Назва

• Блашынец, чысцец, загіб, каровіна масла, матачнік, размарын палявы, смолка^[2][4], блашчынец^[5], блашчычнік, лясная льніца, польны лянок^[6][7], кароўе масла, чысцік^[8].

Батанічнае апісанне

Шматгадовая травяністая расліна са стрыжнёвым коранем з доўгімі паўзучымі адросткамі. Сцябло вышынёй 30—60 см, прамастаячае, простае або галінастае. На сцябле густое лісце, сядзячае, лінейна-ланцэтнае або лінейнае, завостранае, з адной або трыма жылкамі. Кветкі светла-жоўтага колеру, з яркай аранжавай плямай на на ніжняй губе. Плод — каробачка.

Распаўсюджанне і экалогія

Зарніца — звычайная расліна на тэрыторыі Еўропы і Азіі. Расце ў барах і на пясчаных месцах лясной зоны, як пустазелле на палях, засмечаных месцах, каля дарог, па канавах. Цвіце ў чэрвені — верасні.

Расліна ядавітая (алкалоід пеганін).

Выкарыстанне

Лекавая расліна. Выкарыстоўваецца ў якасці слабільнага, мачагоннага, проціглістнага і абязбольваючага сродку^[2].

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 75. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 337.
3. Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
4. Шатэрнік М. В. Краёвы слоўнік Чэрвеньшчыны. Мінск, 1929
5. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
6. Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878
7. З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.
8. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927

Літаратура

• Зарніца // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6). — С. 538.
• Дзмітрыева С. А., Луніна Н. М. Зарніца // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 337.

Спасылкі

• Льнянка обыкновенная — Linaria vulgaris: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)