Месяцаход

Месяцаход («Праект Е-8») — серыя савецкіх дыстанцыйна кіраваных самаходных апаратаў-планетаходаў для даследавання Месяца.

Месяцаход-0

Аўтаматычны месяцаход, які павінен быў стаць першым, не быў дастаўлены на паверхню Месяца з прычыны няўдалага старту ракеты-носьбіта з апаратам Е-8 № 201 19 лютага 1969 года.

Месяцаход-1

Першы ў свеце планетаход, які паспяхова працаваў на паверхні іншага нябеснага цела — Месяца.

Прызначаўся для вывучэння асаблівасцей месяцавай паверхні, радыеактыўнага і рэнтгенаўскага касмічнага выпраменьвання на Месяцы, хімічнага саставу і ўласцівасцей грунта.

Быў дастаўлены на паверхню Месяца 17 лістапада 1970 года савецкай міжпланетнай станцыяй «Месяц-17» і прапрацаваў на яе паверхні да 29 верасня 1971 года (у гэты дзень быў праведзены апошні паспяховы сеанс сувязі з апаратам).

Месяцаход-2

Другі аўтаматычны месяцаход. Быў дастаўлены на паверхню Месяца 16 студзеня 1973 года савецкай міжпланетнай станцыяй Месяц-21 (Е-8 № 204), якая стартавала 11 студзеня 1973 года.

Быў прызначаны для вывучэння механічных уласцівасцей месяцавай паверхні, фотаздымкі і тэлездымкі Месяца, правядзення эксперыментаў з наземным лазерным дальнамерам, назіранняў за сонечным выпраменьваннем і іншых даследаванняў.

У час працы апарата «Месяцаход-2» быў пастаўлены шэраг рэкордаў: па працягласці актыўнага існавання, па масе апарата і па пройдзенай адлегласці (37.000 м), а таксама па хуткасці руху і працягласці актыўных дзеянняў^[1].

Афіцыйна работа спынена 4 чэрвеня 1973 года.

У снежні 1993 года НВА імя Лавачкіна прадала «Месяцаход-2», які знаходзіцца на Месяцы, разам з АМС «Месяц-21» на аўкцыёне Сотбіс у Нью-Ёрку за 68.500 долараў ЗША сыну астранаўта прадпрымальніку Рычарду Гэрыоту^[2].

Месяцаход-3

Трэці аўтаматычны месяцаход.

Павінен быў быць дастаўлены на паверхню Месяца ў 1977 года савецкай міжпланетнай станцыяй Месяц-25 (запуск не адбыўся).

У цяперашні час знаходзіцца ў музеі НВА імя Лавачкіна.

Гл. таксама

• Месяцавы аўтамабіль

Зноскі

1. Бурда Г. Большая одиссея // Вокруг света. — 2003, № 8. — стр. 62 (руск.)
2. «Соцлагерь с молотка» (Джефри Клюгер): журнал Discover, апрель 1994 (англ.) (руск.)

Літаратура

• Месяцавы самаходны апарат // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. С. 301.