Нізамі Гянджэві

Нізамі Гянджэві
перс.: نظامی گنجوی курд.: Nîzamî Gencewî, نیزامی گه‌نجه‌وی азерб.: Nizami Gəncəvi
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Абу Мухамед Ільяс ібн Юсуф
Псеўданімы	Нізамі Гянджэві
Дата нараджэння	каля 1141[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Гянджа, Дзяржава Ільдэгізідаў[3]
Дата смерці	1209[1][4]^[…]
Месца смерці	Гянджа, Дзяржава Ільдэгізідаў
Пахаванне	Гянджа
Грамадзянства	Kasranids^[d] Сельджукіды
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэзія
Мова твораў	персідская
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Нізамі Гянджэві (перс.: نظامی گنجوی — Nezâmi Ganjevi, курд.: Nîzamî Gencewî, نیزامی گه‌نجه‌وی, азерб.: Nizami Gəncəvi, каля 1141, Гянджа, сучасны Азербайджан — каля 1209) — класік персідскай паэзіі, адзін з найбуйнейшых паэтаў сярэднявечнага Усходу, найбуйнейшы паэт-рамантык у персідскай эпічнай літаратуры, які прыўнёс у персідскую эпічную паэзію гутарковую мову і рэалістычны стыль. Выкарыстоўваючы тэмы з традыцыйнай вуснай народнай творчасці і пісьмовых гістарычных хронік, Нізамі сваімі паэмамі аб’яднаў даісламскі і ісламскі Іран. Героіка-рамантычная паэзія Нізамі на працягу наступных стагоддзяў працягвала аказваць ўплыў на ўвесь персамоўны свет. Яго творчасць аказала ўплыў на такіх вялікіх паэтаў, як Хафіз, Джалаладдзін Румі і Саадзі. Яго пяць маснаві (вялікіх паэм) («хамсэ») раскрываюць і даследуюць разнастайныя тэмы з розных галін ведаў і набылі вялікую славу, на што паказвае вялікая колькасць захаваных спісаў яго твораў. Героі яго паэм — Хасроў і Шырын, Лейлі і Меджнун, Іскандэр — да гэтага часу застаюцца агульнавядомымі як ва ўсім ісламскім свеце, так і ў іншых краінах. 1991 год быў абвешчаны ЮНЕСКА годам Нізамі ў гонар 850-годдзя паэта.

Творы

• «Хамсэ» (пяць паэм):
  • «Скарбніца таямніц»
  • «Хасроў і Шырын»
  • «Лейлі і Меджнун»
  • «Сем прыгажунь»
  • «Іскандэр-намэ»
• Лірычныя вершы (захаваліся часткова)

Зноскі

1. Nizami // British Museum person-institution thesaurus Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18785969"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q34753751"></a>
2. Nezami // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538"></a>
3. Gershevitch I., Yarshater E., Frye R. N. et al. The Cambridge History of Iran — Cambridge University Press, 1968. — Vol. 5. — P. 578.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6001414"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7721061"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q924275"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q685767"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4465"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q912887"></a>
4. Nezami // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — С. 330. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).