Пестум

Славутасць
Пестум
італ.: Paestum
40°25′12″ пн. ш. 15°00′20″ у. д.HGЯO
Краіна  Італія
Месцазнаходжанне
Дата заснавання 600 да н.э.
Сайт museopaestum.beniculturali.it (італ.)
Map
Сцяг ЮНЕСКА Аб’ект Сусветнай спадчыны
Paestum
(Пестум)
Спасылка № 842 у спісе аб’ектаў Сусветнай спадчыны (en)
Тып Культурны
Крытэрыі iii, iv
Рэгіён Еўропа і Паўночная Амерыка
Уключэнне 1998  (22-я сесія)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пестум (лац.: Paestum), першапачаткова Пасейдонія (стар.-грэч.: Ποσειδωνία, лац.: Poseidonia / Posidonia) — грэчаская (сібарыйская) калонія, заснаваная ў канцы VII стагоддзя да н.э.[1] у заходняй частцы вобласці Луканіі (за 35 км на паўднёвы ўсход ад цяперашняга Салерна).

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Пасейдонія перажыла росквіт у 540-я гады да н.э. і наступныя дзесяцігоддзі. Каля 400 года да н.э. яна была заваявана луканамі, што прывяло да змяшання грэчаскай і мясцовай (протаітальянскай) культурных традыцый. У 274 годзе да н.э. горад быў каланізаваны рымлянамі, якія назвалі яго Paestum. У канцы IX стагоддзя Пестум быў спустошаны сарацынамі, у XI стагоддзі — нарманамі. Спусташэнню Пестума спрыяла забалочанасць мясцовасці; жыхары, якія засталіся тут, асцерагаючыся малярыі, сышлі на бліжэйшае ўзвышша, заснаваўшы там новы горад Капача.

Апісанне

[правіць | правіць зыходнік]

Храмы

[правіць | правіць зыходнік]
Храм Афіны  (англ.) (бел. (кан. VI стагоддзя да н.э.)
Герэён  (грэч.) (бел. (сяр. VI стагоддзя да н.э.)
Герэён-II  (англ.) (бел. (сяр. V стагоддзя да н.э.)

У цяперашнім Пестуме добра захаваліся тры дарычныя храмы VI — V стагоддзяў да н.э. Адзін з іх прысвечаны Афіне. Два іншыя ўзведзены ў гонар Геры і называюцца Герэён-I  (грэч.) (бел. (так званая «базіліка») і Герэён-II  (англ.) (бел. (а не Пасейдона ці Апалона, як лічылася раней). Храм Міру на форуме часткова карынфскі і належыць да II стагоддзя да н.э.

Гарадскія сцены маюць да шасці метраў у шырыню і пяць кіламетраў у перыметры. Ад рымскага амфітэатра засталося няшмат. Усе гэтыя руіны ўключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Фрэскі

[правіць | правіць зыходнік]
Фрэска «нырца» (каля 470 гады да н.э.), якая дала сучасную назву грабніцы. Археалагічны музей Пестума  (італ.) (бел.
«Сцэна сімпосія». Фрагмент фрэскі на саркафагу з «Грабніцы нырца»  (італ.) (бел., каля 475 гады да н.э. Археалагічны музей Пестума  (італ.) (бел.

У 1968 годзе ў Пестуме была выяўлена так званая «Грабніца нырца»  (італ.) (бел. (італ.: Tomba del tuffatore; каля 470 г. да н.э.) з выдатна захаванымі фрэскамі. Гэта адзіны цалкам ансамбль грэчаскага фрэскавага жывапісу класічнага перыяду, які дайшоў да нашых дзён. Фрэска нырца (на якой у рэчаіснасці намаляваны не водныя працэдуры, а сімвалічны «скачок» у замагільны свет) — «адзіны ўзор грэчаскага фігурнага жывапісу, які захаваўся ад архаікі і класікі ў сваёй цэласнасці. Сярод тысяч вядомых грэчаскіх грабніц гэтага часу (груба 700—400 гг. да н.э.) толькі гэта грабніца дэкаравана фрэскамі з выявамі людзей»[2]. Гэтыя пяць роспісаў, нароўні з іншымі антычнымі знаходкамі, цяпер знаходзяцца ў Нацыянальным археалагічным музеі Пестума  (італ.) (бел..

Зноскі

  1. ↑ Найстаражытная грэчаская кераміка, знойдзеная ў Пестуме, датуецца каля 600 года да н.э. Гл.: Greco E. Qualche riflessioni ancora sulle origini di Poseidonia(італ.) // Dialoghi di Archeologia. — 1979. — № 2. — С. 51—56.
  2. ↑ Holloway 2006, p. 365.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
commons: Пестум на Вікісховішчы
  • Розанов, Василий Васильевич Пестум // Мир Искусства. — 1902. — № 2.
  • Paestum: scavi, studi, ricerche: bilancio di un decennio (1988—1998) / a cura di E. Greco ; a cura di F. Longo. — Paestum: Pandemos, 2000. — ISBN 9788887744095.
  • Holloway R. The Tomb of the Diver(англ.) // American Journal of Archaeology. — 2006. — Т. 110. — С. 365—388.