Пратэсты супраць вайны ў Іраку

Асноўны артыкул: Іракская вайна
Пратэсты супраць вайны ў Іраку
Дэманстрацыя ў Лондане 15 лютага 2003 года.
Дата з 12 верасня 2002 па 20 мая 2012
Месца Свет
Прычыны Уварванне ў Ірак
Характарыстыка пратэсты, дэманстрацыі
Страты
Загінуланевядома
Параненаневядома
Арыштавана100—1700

Ваенная кампанія ЗША і іх саюзнікаў у Іраку выклікала супярэчлівую рэакцыю ў міжнароднай і грамадзянскай супольнасці, што вылілася ў пратэстныя дэманстрацыі па ўсім свеце. У акцыях узялі ўдзел 36 мільёнаў чалавек[1].

Даваенныя акцыі

[правіць | правіць зыходнік]

У 2002 годзе ўрад Злучаных Штатаў пачаў прыводзіць довады ў карысць ўварвання ў Ірак. Гэта фармальна пачалося з прамовы амерыканскага прэзідэнта Джорджа Буша на Генеральнай Асамблеі ААН 12 верасня 2002 года, у якой кіраўнік дзяржавы сцвярджаў, што іракскі ўрад і асабіста Садам Хусейн парушалі законы ААН аб зброі масавага паражэння, і таму патрабуецца ваеннае ўварванне ў Ірак[2]. Яшчэ да яе пачатку, вайна не прымалася за неабходную многімі людзьмі, якія падвяргалі сумневу тлумачэння прычын яе пачатку амерыканскім урадам[3]. Апытанне, якое прайшло ў 41 краіне, паказала, што менш чым 10% апытаных падтрымаюць уварванне ў Ірак без санкцыі ААН, а палова не падтрымала б уварванне пры любых абставінах[4].

Антываенныя групы ва ўсім свеце сталі арганізоўваць грамадскія пратэсты. Згодна з французскім акадэмікам Дамінік Рэініе, паміж 3 студзеня і 12 красавіка 2003 года 36 мільёнаў чалавек ва ўсім свеце прынялі ўдзел амаль у 3 000 антываенных пратэстах[5].

Самай буйнах з іх стала дэманстрацыя 15 люты 2003 года. Гэта былі скаардынаваныя пратэсты супраць кааліцыі, якая рыхтавалася тады да ўварвання.

Ацэнкі колькасці ўцягнутых удзельнікаў пратэстаў адрозніваюцца. Згодна з Бі-бі-сі, у пратэстах прынялі ўдзел ад шасці да дзесяці мільёнаў чалавек у шасцідзесяці краінах з 15 па 16 лютага; іншыя ацэнкі вагаюцца ад васьмі да трыццаці мільёнаў[6][7]. Найбольшыя пратэсты прайшлі ў краінах, чые ўрады прынялі ўдзел у нападзе на Ірак ці падтрымалі яго. Самыя магутныя пратэсты мелі месца ў Еўропе. Пратэст у Рыме прыцягнуў прыблізна тры мільёны чалавек, і занесены ў 2004 годзе ў Кнігу рэкордаў Гінеса як самая буйная антываенная дэманстрацыя ў гісторыі свету[8][9].

Пасля 2003 года

[правіць | правіць зыходнік]

Антываенныя выступы працягнуліся пасля ўварвання і акупацыі Ірака. Яшчэ ў першы дзень баявых дзеянняў, 20 сакавіка, акцыі прайшлі ў шэрагу буйных гарадоў ЗША[10], Германіі, Вялікабрытаніі[11], Швейцарыі, Егіпце[12], Грэцыі, Францыі і Коста-Рыкі[13].

Пасля першага перыяду баявых дзеянняў у сакавіку—красавіку 2003 года інтэнсіўнасць пратэстаў часова знізілася. Акцыі супраць вайны ў цэлым працягваліся, часта з нагоды гадавін пачатку канфлікту і візітаў членаў адміністрацыі Буша ў замежныя гарады. У Злучаных Штатах да агульных антываенных пратэстаў далучыліся дэманстрацыі, засяроджаныя на канкрэтных пытаннях або стратэгіях, уключаючы: процідзеянне катаванням і жорсткаму звароту (напрыклад, у турме Абу-Грэйб), заклікі да вываду войск кааліцыі з Іраку, процідзеянне вярбоўцы і процідзеянне ваенным і карпаратыўным падрадчыкам. Самыя буйныя пратэсты ў гэты перыяд прайшли 30 жніўня 2004 года і 29 красавіка 2006 года[14].

Апошняя такая акцыя прайшла 20 мая 2012 года. На скрыжаванні вуліц Чэрмак і Мічыган горада Чыкага ветэраны вайны ў Іраку правялі мітынг супраць вайны. У другі раз у гісторыі Злучаных Штатаў салдаты і марскія пяхотнікі адмовіліся ад сваіх ваенных медалёў[15]. У першы раз гэта адбылося ў 1971 годзе[16].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ 　 Callinicos, Alex (сакавіка 19, 2005). "Anti-war protests do make a difference". Socialist Worker. Архівавана з арыгінала верасня 24, 2015. Праверана Жнівень 1, 2021.
  2. ↑ President Bush’s address to the United Nations Архівавана 2 красавіка 2013., CNN, September 12, 2002
  3. ↑ This Looming War Isn’t About Chemical Warheads or Human Rights: It’s About Oil Архівавана 8 красавіка 2003 года., Robert Fisk, January 18, 2003, The Independent
  4. ↑ Iraq Poll 2003 Архівавана 26 студзеня 2009 года., Gallup international
  5. ↑ Anti-war protests do make a difference Архівавана 21 сакавіка 2006., Alex Callinicos, Socialist Worker, March 19, 2005.
  6. ↑ "Millions join anti-war protests worldwide". BBC News Online. 2003-02-17. Праверана 2010-01-04.
  7. ↑ Simonson, Karin. The Anti-War Movements - Waging Peace on the Brink of War (PDF)(недаступная спасылка) (1 сакавіка 2003). — «paper prepared for the Programme on NGOs and Civil Society of the Centre for Applied Studies in International Negotiation»  Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2005.
  8. ↑ Guinness World Records, Largest Anti-War Rally. Guinness World Records. Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2004. Праверана 11 студзеня 2007.
  9. ↑ Largest anti-war rally, Guinness Book of world records, 2004
  10. ↑ "Rallies favor, oppose Iraq conflict". Washington Post. March 23, 2003. p. A10.
  11. ↑ Young people demonstrate against war. BBC (20 сакавіка 2003). Праверана 22 красавіка 2007.
  12. ↑ Anderson, Lisa (March 21, 2003). "Outrage worldwide: Demonstrations trigger deadly gunfire. In Egypt, Muslim cleric calls for holy war in support of the Iraqi people". Montreal Gazette. p. A33.
  13. ↑ "Protesters target US embassies". Courier Mail (Queensland). March 21, 2003. p. 9.
  14. ↑ https://www.flickr.com Архівавана 19 кастрычніка 2017 года. Image of black bloc members during Iraq War Protest in Washington, D.C., March 21, 2009.
  15. ↑ Manski, Rebecca. Vets toss medals, call NATO Summit a disgrace. occupy.com. Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2012. Праверана 26 мая 2012.
  16. ↑ ABC TV - Chicago (2012-05-20). "Veterans return medals during NATO protest". Архівавана з арыгінала 24 лютага 2013. Праверана 10 верасня 2020.