Радыян | |
---|---|
Абазначэнне адзінкі | rad[1][2][…], рад, rad, рад, rad, rad, rad і rad |
Формула, якая апісвае закон або тэарэму | |
Пазначэнне ў формуле | |
Пераўтварэнні да асноўнай адзінкі СІ | 1 радыян |
Фізічная велічыня | angular measure[d][2][3] |
Subdivision of this unit | deciradian[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Радыя́н[4] (беларускае абазначэнне: рад, міжнароднае: rad;[5] лац.: radius — прамень, радыус) — асноўная адзінка вымярэння плоскіх вуглоў у сучаснай матэматыцы і фізіцы. Радыян вызначаецца як вуглавая велічыня дугі, даўжыня якой роўная яе радыусу. Такім чынам, велічыня поўнага вугла роўная 2π радыян.
Даўжыня дугі акружнасці радыуса R і вуглавой велічыні α, вымеранай ў радыянах, роўная Rα.
Велічыня вугла, выражаная ў радыянах, роўная дзелі даўжыні дугі акружнасці на даўжыню яе радыуса, таму радыян — велічыня безразмерная. Па той жа прычыне абазначэнне радыяна (рад) часта апускаецца.
Суадносіны радыяна з іншымі адзінкамі вымярэння вуглоў апісваюцца формулай:
1 радыян = (1/(2π)) абароту = 180 / π градусаў = 200 / π градаў.
Відавочна, 180° = π радыян. Адсюль выцякае простая формула пераводу з градусаў, хвілін і секунд у радыяны і наадварот.
α [рад] = α [°] × (π / 180);
α [°] = α [рад] × (180 / π),
дзе α [рад] — вугал у радыянах, α [°] — вугал у градусах
1 рад ≈ 57,295779513° ≈ 57°17’44, 806" ≈ 206265".
Пры разглядзе трыганаметрычных функцый у матэматычным аналізе, як правіла, лічаць, што аргумент вымяраецца ў радыянах, гэта спрашчае формулы і запісы разлікаў.
Пры малых вуглах сінус і тангенс вугла, выражанага ў радыянах, прыблізна роўныя самому вуглу, што зручна пры набліжаных вылічэннях: