Усць-Каменагорск

Горад Усць-Каменагорск каз.: Өскемен Герб^[d] Краіна  Казахстан Статус абласны цэнтр Вобласць Усходне-Казахстанская Каардынаты 49°57′ пн. ш. 82°37′ у. д.^HGЯO Акім Куат Тумабаеў Заснаваны 1720 Горад з 1868 Плошча 543,15[1] км² Вышыня цэнтра 283 ± 1 м Тып клімату рэзка-кантынентальны Насельніцтва 339 900[2] чалавек (2017) Нацыянальны склад рускія 54,95 % казахі 41,53 % немцы 0,79 % украінцы 0,49 % татары 0,76 % беларусы 0,12 % азербайджанцы 0,24 % карэйцы 0,18 % іншыя 0,94 % Этнахаронім усць-каменагорцы, усць-каменагорац Часавы пояс UTC+6 Тэлефонны код +7 +7 (7232) Паштовы індэкс F0*****[3] Афіцыйны сайт oskemen.kz Усць-Каменагорск на карце Казахстана

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Усць-Каменагорск (каз.: Өскемен^ⓘ) — горад на ўсходзе Казахстана, адміністрацыйны цэнтр Усходне-Казахстанскай вобласці (з 1939 года).

Заснаваны ў 1720 годзе^[4].

Прамысловасць

У 1950-я гады пачалося асваенне рудных прыродных запасаў Алтая металургамі, гарнякамі і геолагаразведчыкамі, цэнтр гэтай дзейнасці размясціўся ў Усць-Каменагорску.

Сучасны Усць-Каменагорск — цэнтр каляровай металургіі Казахстана. У час Другой сусветнай вайны сюды эвакуіравана абсталяванне завода «Электрацынк» з Арджанікідзэ (цяпер расійскі Уладзікаўказ). Пачалося будаўніцтва першага ў Казахстане цынкавага электралітнага завода. Пасля вайны ў залік рэпарацый з Германіі сюды перавезена найноўшае абсталяванне Магдэбургскага цынкавага завода. У верасні 1947 года Усць-Каменагорскі цынкавы завод выдаў першыя зліткі металу, а ў 1952 годзе ператвораны ў свінцова-цынкавы камбінат (УК СЦК), які цяпер галаўное прадпрыемства холдынгу Казцынк, даччынай кампаніі швейцарскага канцэрна Glencore International.

У кастрычніку 1949 года выпусціў першую партыю сваёй прадукцыі Ульбінскі металургічны завод. Яго профіль — паліва для АЭС, уранавыя, берыліевых і іншыя рэдказямельныя металы і злучэнні. У 1965 годзе ў раёне Согра ўверх па Вуллі запушчаны тытана-магніевы камбінат з поўным цыклам вытворчасці тытана. За 18 кіламетраў на паўночны захад ад горада ў межах Бярозаўска-Белавусаўскага руднага поля размяшчаецца Белавусаўскае і Бярозаўскае радовішчы поліметалічных руд.

У 1952 годзе на Іртышы пабудавана Усць-Каменагорская ГЭС, у 1959 годзе адкрыты гарадская трамвайная сетка і выпусціў першую прадукцыю кандэнсатарны завод, а ў 1960 годзе запрацавала Бухтармінская ГЭС.

У 1953 годзе пачаў працаваць машынабудаўнічы завод (цяпер «Усходмашзавод»), які выпускае падземнае, горнае і іншае абсталяванне, а таксама тавары народнага спажывання.

Каб працаўладкаваць і жанчын, а таксама скіраваць развіццё горада на левы бераг Іртыша, у 1970 годзе закладзены «Камбінат шаўковых тканін» (КШТ).

З 2003 года дзейнічае першы і найбуйнейшы ў Казахстане аўтазборачны завод «Азія Аўта», які выпускае штогод больш за 10-30 тысяч легкавых аўтамабіляў і пазадарожнікаў.

Вядомыя асобы

• Юлія Яўгенаўна Галышава, казахстанская фрыстайлістка
• Кацярына Сныціна (нар. 1985) беларуская баскетбалістка

Зноскі

1. Официальный сайт администрации ВКО
2. Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на 1 июля 2017 года (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2017. Праверана 4 лютага 2018.
3. Паштовыя індэксы УКО (Усць-Каменагорск)
4. Город Усть-Каменогорск (нявызн.)(недаступная спасылка). Государственный архив ВКО. Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2012. Праверана 16 лістапада 2012.

Спасылкі

• Усть-Каменогорск // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Официальный сайт акима города Усть-Каменогорск Архівавана 20 студзеня 2021.
• Усть-Каменогорский городской маслихат Архівавана 2 ліпеня 2019.