Фруланія пашыраная (Frullania dilatata) — від пячоначных імхоў сямейства Frullaniaceae[1].
Гэты від расце плоскімі дыванкамі, якія звычайна размешчаны блізка да асновы і маюць памер ад некалькіх см да 20 см. Афарбоўка цёмна-чырвона-карычневая да чарнаватай, у зацененых месцах таксама цёмна-зялёная. Сцёблы нераўнамерна разгалінаваныя. Яны прылягаюць да субстрату рызоідными пучкамі ніжнім бокам. Асобныя галіны маюць даўжыню каля 1 см і шырыню менш за 1 мм. Бакавое лісце двухлопасцевае, ад круглявага да шырокаавальнага, з некалькі полымі верхнімі долямі і ніжнімі прыкладна ўдвая меншымі. Ніжнія долі прыкладна такой жа даўжыні, як і шырыні, і звычайна ператвараюцца ў шлемападобныя вадзяныя мяшэчкі. Формы з пераважна ланцэтнымі ніжнімі долямі, ня пераўтворанымі ў водныя мяшэчкі, называюцца var. anomala. Клеткі ліста маюць 3-4 алейныя целы і маюць памер 20-25 мкм у сярэдзіне ліста. Вуглы клетак вузлавата патоўшчаныя, як і некаторыя клеткавыя сценкі. Ніжняе лісце трохі шырэйшае за сцябло і маюць дзве долі на кончыку. Расліны двухдомныя. Часта ўтвараюцца спарафіты.
Радзімай з’яўляецца Еўропа, Паўночная Афрыка, Паўночная Амерыка, Паўднёвая Амерыка, Азія[2].
Расце ў асноўным на кары лісцевых дрэў, асабліва клёну і ясеню, радзей на кары мяккай драўніны або на багатай на аснову пародзе. Перавага аддаецца багатым асвятленнем месцам у высечаных лясах, на узлесках лесу ці на асобных дрэвах.
Зноскі
- Nebel, Philippi: Die Moose Baden-Württembergs Band 3. Ulmer Verlag, 1. Auflage, 2005, ISBN 3-8001-3278-8
- Jan-Peter Frahm, Wolfgang Frey, J. Döring: Moosflora. 4. Auflage, UTB Verlag, ISBN 3-8252-1250-5
- Ruprecht Düll/Barbara Düll-Wunder: Moose einfach und sicher bestimmen. Quelle & Meyer Verlag, Wiebelsheim, ISBN 978-3-494-01427-2
