(78) Дыяна

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Дыяна.
(78) ДыянаM:
Адкрыццё
Першаадкрывальнік Роберт Лютэр
Месца выяўлення Дзюсельдорф
Дата выяўлення 15 сакавіка 1863
Эпанім Дыяна
Альтэрнатыўныя абазначэнні A863 EA[1]
Катэгорыя Галоўны пояс астэроідаў
Арбітальныя характарыстыкі
Эпоха 14 сакавіка 2012 года
JD 2456000.5
Эксцэнтрысітэт (e) 0,2068925
Вялікая паўвось (a) 391,952 млн км
(2,6200374 а.а.)
Перыгелій (q) 310,86 млн км
(2,0779713 а.а.)
Афелій (Q) 473,044 млн км
(3,1621035 а.а.)
Перыяд абарачэння (P) 1 549,029 сут (4,241 г)
Сярэдняя арбітальная скорасць 18,202 км/с
Схіленне (i) 8,70159°
Даўгата ўзыходнага вузла (Ω) 333,44080°
Аргумент перыгелія (ω) 152,93490°
Сярэдняя анамалія (M) 73,51350°
Фізічныя характарыстыкі[2]
Дыяметр 120,6 км
Маса 1,8×1018 кг
Шчыльнасць 2,000 г/см³
Паскарэнне свабоднага падзення на паверхні 0,0337 м/с²
2-я касмічная скорасць 0,0638 км/с
Перыяд вярчэння 7,2991 гад
Спектральны клас C (Ch)
Абсалютная зорная велічыня 8,09m
Альбеда 0,0706
Сярэдняя тэмпература паверхні 172 К (−101 °C)

(78) Дыяна (лац.: Diana) — буйны астэроід галоўнага пояса, які належыць да цёмнага спектральнага класа C. Ён быў адкрыты 15 сакавіка 1863 года нямецкім астраномам Робертам Лютэрам у Дзюсельдорфскай абсерваторыі і названы ў гонар старажытнарымскай багіні палявання Дыяны. Назва была прапанавана дзядзькоў навукоўца В. Лютэрам (ням.: W. Luther)[3]. Яшчэ ў XIX стагоддзі нямецкія астраномы перыядычна праводзілі назіранні Дыяны, вымяраючы і ўдакладняючы яе эфемерыды[4][5]. У 1881 годзе рускі астраном Дзмітрый Іванавіч Дубяга стварыў тэорыю руху астэроіда. За гэту працу яму было прысвоена званне доктара астраноміі і геадэзіі Пецярбургскай акадэміі навук[6]. У наш час неаднаразова назіраецца пакрыццё зорак Дыянай, як, напрыклад, у 1980[7], 2008[8] і 2009[9] гадах. Перыяд вярчэння астэроіда быў вызначаны ў 1983 годзе, позні аналіз змены крывы бляску ў цэлым пацвердзіў гэтыя даныя[10]. Дыяметр Дыяны быў вызначаны па выніках назіранняў, праведзеных з дапамогай касмічнай лабараторыі IRAS[11].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ JPL Small-Body Database Праверана 16 кастрычніка 2023.
  2. ↑ Asteroid Data Sets (англ.)
  3. ↑ Lutz D. Schmadel, International Astronomical Union. Dictionary of Minor Planet Names. — 5-th Edition. — Berlin Heidelberg New-York: Springer-Verlag, 2003. — P. 22. — ISBN 3-540-00238-3.
  4. ↑ Tiele, R. (1863). "Beobachtungen, Elemente und Ephemeride der Diana (78), von Herrn R. Tiele in Bonn". Astronomische Nachrichten. 59: 285. Праверана 16.12.2009. {{cite journal}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= (даведка) (ням.)
  5. ↑ Abetti, A. (1880). "Ephemeridencorrection der (78) Diana". Astronomische Nachrichten. 96: 367. Праверана 16.12.2009. {{cite journal}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= (даведка) (ням.)
  6. ↑ Кафедра астраноміі КГУ. Роля Д.І. Дубяга ў гісторыі казанскай абсерваторыі.(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2012. Праверана 16/12/2009.
  7. ↑ Dunham, D. W.; Taylor, G. E.; Klemola, A. (1980). "Occultation of SAO 75392 by (78) Diana on 1980 September 4". IAU Circ. Праверана 16.12.2009. {{cite journal}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= (даведка)Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка) (англ.)
  8. ↑ Occultation of TYC 7361-00333-1 by 78 Diana 2008 September 25(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2012. Праверана 16/12/2009. (англ.)
  9. ↑ Astrometric update: Occultation by (78) Diana - 2009 Sep 21(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2012. Праверана 16/12/2009. (англ.)
  10. ↑ Licchelli, Domenico (2006). "Lightcurve analysis of asteroids 78, 126, 522, 565, 714, 1459, 6974". The Minor Planet Bulletin. 33: 11–13. Праверана 16.12.2009. {{cite journal}}: Праверце значэнне даты ў: |accessdate= (даведка) (англ.)
  11. ↑ Edward F. Tedesco (2002). "The supplemental IRAS minor planet survey" (PDF). The Astronomical Journal (англ.). 123: 1056–1085. (англ.)

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]