Biblia Hebraica Stuttgartensia

Biblia Hebraica Stuttgartensia
лац.: Biblia Hebraica Stuttgartensia
Выява
Выданне або пераклад Стары Запавет
Стваральнік твора Karl Elliger[d]
Рэдактар Deutsche Bibelgesellschaft[d]
Мова твора або назвы іўрыт і арамейскія мовы
Дата публікацыі 1977 і 1960-я
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Biblia Hebraica Stuttgartensia (бел.: Біблія Гебраіка Штутгартэнзія — Штутгарцкая яўрэйская Біблія), скарочана bhs — крытычная рэдакцыя масарэцкага тэксту Іўдзейскай Бібліі паводле Ленінградскага кодэксу, дапоўненая масарэцкімі і тэксталагічна-крытычнымі заўвагамі. Выдадзена Deutsche Bibelgesellschaft (нямецкім Біблейскім таварыствам) у Штутгарце.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

bhs — выпраўленае Нямецкім Біблейскім таварыствам трэцяе выданне Biblia Hebraica, адрэдагаванае Паўлем Калем (ням.). Першая друкаваная Біблія, заснаваная на Ленінградскім кодэксе. Цалкам перагледжана крытычная частка. Выдавалася часткамі ў 1968—1976 годах; у 1977 выйшла поўнае аднатомнае выданне, якое пасля перавыдавалася ў 1983, 1987, 1990. Чацвёртае выданне bhs было перагледжана і пераразмеркавана ў 1997.

Асноўныя адрозненні bhk і bhs:

  • новы від гарнітуры ў сувязі з пераходам да машыннага набору;
  • тэкст выдання больш адпавядае арыгінальнаму тэксту Ленінградскага кодэкса;
  • у тэксце цалкам прыведзены як вялікая, так і малая масоры;
  • цалкам перагледжаны крытычны апарат тэксту.

У 2004 годзе Deutsche Bibelgesellschaft пачало працу над стварэннем цалкам перапрацаванага і пашыранага выдання ў 20 тамах пад назвай Biblia Hebraica Quinta (Пятая яўрэйская Біблія), якая таксама ўключае спасылкі і параўнанні з апошнімі тэкстамі Кумрану. Заканчэнне праекта запланавана на 2020-я гады.

Змест

[правіць | правіць зыходнік]

Тэкст bhs «дакладная» (глядзіце ніжэй) копія масарэцкага тэксту, які захаваўся ў Ленінградскім кодэксе. Аднак Хронікі былі перанесеныя ў канец, як гэта сустракаецца ва ўсіх іўдзейскіх Бібліях, у той час калі ў кодэксе пасля гэтай кнігі ідуць яшчэ Псалмы.

bhs традыцыйна падзяляецца на тры раздзелы: Тору (תורה «інструкцыя»), Невіім (נבאים «прарокі») і Кетувім (כתבים «пісанні»).

На палях размешчаны масарэцкія нататкі. Яны ўзяты з кодэксу, аднак былі значна выпраўлены дзеля дакладнейшага дапасавання і лепшага разумення. Больш за тое, дзеля тлумачэння гэтых нататак створаны асобныя кнігі. Некаторыя з нататак, пазначаныя Sub loco, азначаюць, што тут паўстала праблема з разуменнем, частка гэтых нататкаў нават супярэчаць тэксту.

Зноскі пазначаюць магчымыя выпраўленні ў іўдзейскім тэксце. Многія заснаваны на Самарытанскім Пяцікніжжы, Скрутках Мёртвага мора і на ранніх перакладах Бібліі — Септуагінце, Вульгаце і Пешыце. Астатнія — кан’ектурным паляпшэнні  (руск.) (бел..

Парадак кніг

[правіць | правіць зыходнік]

Парадак размяшчэння кніг адпавядае Ленінградскаму кодэксу, у тым ліку ў Кетувіме, дзе ён адрозніваецца ад традыцыйных яўрэйскіх Біблій. Так, кніга Ёва стаіць паміж Псалмамі і Прытчамі, а Пяць скруткаў размешчаны ў парадку: Руф, Песня песень, Эклезіяст, Плач Ераміі, Эсфір. Зменена размяшчэнне толькі Хронік.

Тора

[правіць | правіць зыходнік]
1. Быццё [בראשית / Bere’shit]
2. Выхад [שמות / Shemot]
3. Левіт [ויקרא / Vayikera’]
4. Лічбы [במדבר / Bamidebar]
5. Другі закон [דברים / Devarim]

Невіім

[правіць | правіць зыходнік]
6. Ісус Навін [יהושע / Yehoshua‛]
7. Суддзі [שופטים / Shophetim]
8. Самуіл (I & II) [שמואל / Shemuel]
9. Цароў (I & II) [מלכים / Melakhim]
10. Ісая [ישעיה / Yesha‛yahu]
11. Ерамія [ירמיה / Yiremiyahu]
12. Езекііль [יחזקאל / Yekhezq’el]
13. Дванаццаць прарокаў [תרי עשר]
a. Асія [הושע / Hoshea‛]
b. Ёіль [יואל / Yo’el]
c. Амос [עמוס / Amos]
d. Аўдзей [עובדיה / ‛Ovadyah]
e. Ёна [יונה / Yonah]
f. Міхей [מיכה / Mikhah]
g. Навум [נחום / Nakhum]
h. Абакум [חבקוק /Havaquq]
i. Сафонія [צפניה / Tsephanyah]
j. Агей [חגי / Khagai]
k. Захарыя [זכריה / Zekharyah]
l. Малахія [מלאכי / Mal’akhi]

Кетувім

[правіць | правіць зыходнік]
Паэтычныя кнігі:
14. Псалтыр [תהלים / Tehilim]
15. Ёў [איוב / ’Iyov]
16. Прытчы [משלי / Mishlei]
«Пяць скруткаў»:
17. Руф [רות / Ruth]
18. Песня песень [שיר השירים / Shir Hashirim]
19. Эклезіяст [קהלת / Qoheleth]
20. Плач Ераміі [איכה / Eikhah]
21. Эсфір [אסתר / Esther]
Іншыя:
22. Данііл [דניאל / Dani’el]
23. Ездра-Неямія [עזרא ונחמיה / ‛Ezra’ veNekhemiah]
24. Хронікі (I & II) [דברי הימים / Diverei Hayamim]

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Выданні bhs:

Крытыка bhs

  • Kelley, Page H, Mynatt, Daniel S and Crawford, Timothy G: The Masorah of Biblia Hebraica Stuttgartensia: Eerdmans, 1998
  • Mynatt, Daniel S: The Sub Loco Notes in the Torah of Biblia Hebraica Stuttgartensia: Bibal Press, 1994
  • Wonneberger, R: Understanding bhs: Biblical Institute Press, 1984
  • Würthwein, Ernst: The Text of the Old Testament, an Introduction to the Biblia Hebraica (2nd edition): SCM Press, 1995
  • Introduction to the Massoretico-Critical Edition of the Hebrew Bible by C.D. Ginsburg