Hydnora africana

Hydnora africana

Кветкі Hydnora africana, Намібія, 2002
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Hydnora africana Thunb., 1775


Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  50133
IPNI  316041-1
TPL  kew-2855561

Hydnora africana — гэта каранёвы паразіт з рэдукаванымі вегетатыўнымі часткамі, які расце ў Паўднёвай Афрыцы. Расліна расце пад зямлёй, за выключэннем мясістай кветкі, якая расце над зямлёй і выпускае пах фекалій, каб прыцягнуць сваіх натуральных насякомых-апыляльнікаў, жукоў таксонаў Geotrupidae, магільшчыкі (Nicrophorus) і скураеды (Dermestidae).

Расліны-гаспадары[3]:

Апісанне

[правіць | правіць зыходнік]

Марфалогія

[правіць | правіць зыходнік]

Вегетатыўныя часткі гэтай расліны па вонкавым выглядзе больш падобныя на грыб, чым на расліну[4]. Гэтыя расліны не ўтрымліваюць хларафіл і не ажыццяўляюць фотасінтэз. Яны атрымліваюць свае пажыўныя рэчывы выключна ад расліны-гаспадара. Расліна складаецца з тоўстых сакавітых каранёў без сцябла, а кветка развіваецца на паверхні каранёў расліны-гаспадара. Кветка выкарыстоўваецца як пастка, каб палегчыць апыленне[5]. У расліны ёсць фермент, які дазваляе ёй раствараць карані раслін-гаспадароў, каб прымацавацца да іх. Прадстаўнікі віду прымацоўваюцца да каранёў расліны-гаспадара і забіраюць частку пажыўных рэчываў, якія атрымліваюцца ў выніку фотасінтэзу. Кветка мае сакавітую і тоўстую тэкстуру, надземная частка мае трубчастую форму з трыма адтулінамі. Ёсць тры структуры, званыя сегментамі калякветніка, якія можна параўнаць з чашалісцікамі, што злучаюцца ў верхняй частцы кветкі[5]. У яго мясістая персікава-аранжавая кветка, якая з’яўляецца з-пад зямлі пасля моцнага дажджу[6].

Кветка знаходзіцца там, дзе сегменты калякветніка злучаюцца. Пярэдняя частка трубкі змяшчае жаўтлява-аранжавыя структуры, якія ўваходзяць у трубку, гэта групы пылавікоў. Гэтыя групы пылавікоў сабраны ў пучкі і выкарыстоўваюцца як тычынка кветкі. Групы пылавікоў размешчаны трохвугольнікам, так што паміж іх ямкамі утвораецца зазор, і жукі падаюць на рыльца песціка паразітычнай расліны. У аснове кветкі ёсць паражніна, у якой знаходзяцца белыя семязавязі, з якіх паспявае насенне. Насякомыя, якія апыляюць кветкі, закопваюцца ў чашалісцікі кветак праз вельмі трывалыя валокны, што ўтрымліваюць чашалісцікі разам. Пасля таго як насякомыя прабылі ў кветках некалькі дзён, яна раскрываецца і выпускае насякомых, якія распаўсюджваюць пылок на іншыя кветкі паблізу[7].

Плады

[правіць | правіць зыходнік]

Плады растуць пад зямлёй, іх поўнае паспяванне займае каля двух гадоў[8]. Плод па смаку і кансістэнцыі падобны на бульбу. Кожны плод дае каля дваццаці тысяч насенін. Плады могуць дасягаць васьмі сантыметраў у дыяметры[9].

Пах

[правіць | правіць зыходнік]

У віду вельмі рэзкі і непрыемны пах. Ён зыходзіць ад асмафораў, якія прадстаўляюць сабой белыя губчатыя вобласці на ўнутранай паверхні лісткоў калякветніка, што з часам мяняюць свой колер на шэры[10].

Практычнае выкарыстанне

[правіць | правіць зыходнік]

Многія жывёлы, напрыклад, бабуіны, шакалы і лісы харчуюцца раслінай. Таксама яе ў ежу выкарыстоўваюць і мясцовыя жыхары. Звычайна для гатавання страў бяруць мякаць кветкі і насенне. На Мадагаскары плады лічацца адным з лепшых ласункаў. Кветкі і карані выкарыстоўваюцца мясцовымі жыхарамі для лячэння хвароб сардэчна-сасудзістай сістэмы[4].

Зноскі

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. ↑ Mkala E. M., Mutungi M. M., Mutinda E. S., Oulo M. A., Wanga V. O., Mwachala G., Hu G.-W. Understanding the Ethnobotany, Chemistry, Pharmacology, and Distribution of Genus Hydnora (Aristolochiaceae) // Plants. — 2021. — Vol. 10 (3), [art.] 494. — P. [1—19]. — ISSN 2223-7747. — DOI:10.3390/plants10030494
  4. ↑ а б Heinz Brücher Tropical Pasture Plants // Useful Plants of Neotropical Origin. — Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, 1989. — С. 206–214. — ISBN 978-3-642-73315-4, 978-3-642-73313-0.
  5. ↑ а б On the Female Flower and Fruit of Rafflesia Arnoldi and on Hydnora Africana // The Miscellaneous Botanical Works of Robert Brown. — Cambridge University Press, 2015-04-02. — С. 399–432.
  6. ↑ Hydnora africana | PlantZAfrica. pza.sanbi.org. Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2022. Праверана 24 снежня 2022.
  7. ↑ Jackal Food - Encyclopedia of Life. eol.org. Архівавана з першакрыніцы 24 снежня 2022. Праверана 24 снежня 2022.
  8. ↑ Jay F. Bolin, Erika Maass, Lytton J. Musselman Pollination Biology of Hydnora africana Thunb. (Hydnoraceae) in Namibia: Brood‐Site Mimicry with Insect Imprisonment(англ.) // International Journal of Plant Sciences. — 2009-02. — В. 2. — Т. 170. — С. 157–163. — ISSN 1537-5315 1058-5893, 1537-5315. — DOI:10.1086/593047 Архівавана з першакрыніцы 17 чэрвеня 2022.
  9. ↑ Hydnoraceae - description. parasiticplants.siu.edu. Архівавана з першакрыніцы 22 сакавіка 2023. Праверана 24 снежня 2022.
  10. ↑ Jay F. Bolin, Erika Maass, Lytton J. Musselman Pollination Biology of Hydnora africana Thunb. (Hydnoraceae) in Namibia: Brood‐Site Mimicry with Insect Imprisonment // International Journal of Plant Sciences. — 2009-02. — В. 2. — Т. 170. — С. 157–163. — ISSN 1537-5315 1058-5893, 1537-5315. — DOI:10.1086/593047

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]